کج شدن رحم (retroverted uterus)رتروورس

 افتادگی رحم "پرولاپس مثانه"چیست؟

«رتروورسه» شدن رحم (retroverted uterus)یعنی  رحم جابجاشد، به سمت عقب پیچیده شده،معمولاً میگن :رحم کج شده، رحم خمیده به عقب.

 رحم (uterus)

«رحم » جسم گلابی شکلی است با مخاطی ضخیم که «محل لانه گزنی تخم» و تشکیل جفت و پرورش جنین است.

امادرفرآیند خونریزی ماهیانه(پریود)، این مخاط با عروق خونی فراوانی که دارد، کنده شده و ریزش پیدا می کند(علائم فقدان بارداری).

امادرصورت بارداری (آندومتری به بالای۱۸میرسد)  به دلیل هورمون های ترشح شده بوسیله جفتی که در جسم رحم کاشته شده است، مخاط رحم فرونمی ریزد، بلکه رشد بیشتری کرده و تخم را درون خود پرورش میدهند.

ضخامت آندومتر(لایه پوشاننده رحم) در حالت عادی ، ۱ تا ۴ میلی متر است که با شروع دوره فولیکولاسیون ضخامت بیشتر می شود تا ۳۰ میلی متر خواهد رسید و تا انتهای فاز لوتئال در همین حد باقی می ماند اما با شروع خونریزی ناگهان دیواره رحم فرو میریزد و به همان ۱ تا ۴ میلی متر خواهد رسید.درهفته چهارم ضخامت رحم تا ۱۴ می رسد

به زبان ساده-فولیکول یعنی تخمک آزادنشده ازتخمدان،سایز مناسب برای بارداری تقریباً ۱۸است

​
تخمک همون فولیکول است که  آزاد می شود و در تخمدان بصورت یک جسم زرد مشاهده می شود که همان جسم زرد ،هورمون پروژسترون ترشح می کند و ضخامت اندومتر را بالا می برد تا رحم آماده جایگزینی تخمک بارور شده بشود  

معمولاً در هر ماه فقط یک تخمک آزادمی شود،در هر فولیکول تخمدانی یک تخمک (سلول جنسی زن) وجود دارد

فولیکول باید به حدود ۱۸  برسد که تخمک گذاری انجام بشود

​

رحم درون لگن در بالای مثانه و جلوی راست روده  قراردارد.اندازه طبیعی ،طول آن حدود ۸در۵ سانتیمتر است. ارتفاع ان شش تا هشت سانتیمتر و پهنا(ضخامت) ان سه تا چهار سانتیمتر است .وزن آن از ۶۰ تا ۱۰۰ گرم متفاوت است.

لوله فالوپ Fallopian tube یا لوله رحم یکی از دو لوله‌ای است که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می‌کند.

نام لوله‌های فالوپ، برگرفته از «گابریل فالوپیو» (فالوپیا) پزشک و جراح ایتالیایی قرن ۱۶ است

 سیلیاچیست؟

جداره داخلی لوله‌های رحم توسط برآمدگی‌هایی که «پرز‌»های ریز «مژه‌»مانندی  پوشیده شده است که «سیلیا» نامیده می‌شود. «سیلیا» به تخمک‌ها کمک می‌کند که به آرامی از تخمدان به سمت رحم حرکت کند؛ اگر سیلیا به علت عفونت آسیب ببیند، انتقال تخمک‌ها مختل می‌شود و تخم لقاح‌یافته موفق نمی‌شود به رحم برسد و در نتیجه حاملگی خارج از رحم رخ می‌دهد.

مژه (cilia)های لوله فالوپ  ،تخم را به سمت رحم هدایت می کند.

به تعبیردیگر:اگر بافت سیلیا به دلیل عفونت آسیب ببیند، تخمک نمی‌تواند به تنهایی رو به جلو حرکت کند و در لوله باقی می‌ماندوموجب عفونت می شود،عفونت همچنین می‌تواند با ایجاد بافت‌های آسیب دیده، باعث انسداد جزئی یا کامل لوله‌ی فالوپ شود، که خود مانع از رسیدن تخمک به رحم می‌شود.

​

در طی حاملگی رحم تغییرات زیادی را متحمل میشود مثلا در نه ماهگی ارتفاع ان به بیش از سی سانتیمتر میرسد و وزنش تا ۱۱۰۰ گرم می رسد!

در طول عادت-ماهیانه نیز رحم محل خود را به راحتی تغییر میدهد. ”رباطهای نرم“ تا حدی به رحم انعطاف پذیری میدهند و در همان حال ان را معلق نگه میدارند.

​

سرویکس یا دهانه(گردن) رحم (cervix)

رحم توسط دهانه ی  سفت و محکمی -بطول حدودسه سانت بسته می شود. .دهانه رحم در انتهای وازن دیده و لمس می شود. مجرایی ظریف از داخل  دهانه رحم می گذرد و بدین ترتیب رحم را به به واژن  متصل می کند. از طریق همین مجراست که خون قاعدگی بیرون می آید یا اسپرمها  وارد رحم می شوند.

در واقع بخش مابین واژن و جسم رحم است. این دهانه سوراخی بسیار ریز دارد که فقط اسپرم میکروسکوپی می تواند از آن عبور کرده و وارد جسم رحم شود ولی پنیس penis(آلت تناسلی مردانه) هرگز قادر نیست از آن عبور کند. در هنگام زایمان این دهانه بوسیله هورمون های مترشحه در آن زمان به اندازه ای باز می شود که جنین را از خود عبور دهد.

 ​

معمولا رحم به صورت افقی روی مثانه قرار می گیرد. در هنگام کج شدن رحم، رحم به سمت ستون فقرات و راست روده چرخانده می شود

انتهای تحتانی دهانه رحم به داخل واژن پایین می آید. هنگامی که رحم نوک می زند ، می تواند باعث نازک شدن دهانه رحم نیز شود، اگر زاویه دهانه رحم یا رحم شما را برای رسیدن اسپرم به تخمک دشوار کند ، بارداری دشوارتر خواهد بود. 

       فیبروئید رحمی چیست؟

​

فیبروئید یا فیبروم رحمی، رشد توده‌‌های خوش‌خیم در دیواره رحم، یکی از بیماری‌های رایج در زنان است

حدود ۲۵ درصد زنان در سنین باروری مبتلا به علائم ناشی از وجود این رشد بافتی غیرسرطانی با قوام لاستیکی در دیواره رحم هستند. تعداد بسیار بیشتری از این زنان با وجود داشتن فیبروئید بدون علامت هستند.

 ​

فیبروئید می‌تواند کیفیت زندگی یک زن را به شکل وسیعی تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال فیبرویید‌های بسیار بزرگ می‌توانند اندازه رحم را تا حد رحمی که سه ماهه باردار است افزایش دهند و یبوست یا تکرر ادرار را سبب شوند.

 فیبروییدها همچنین احتمال ناباروری و زایمان زودرس را زیاد می‌کنند.

شایع‌ترین شکایت در فیبروئیدخونریزی غیرمعمول قاعدگی همراه با دفع لخته است که به آن «منوراژی» می‌گویند. این خونریزی شدید معمولا کم‌خونی فقر آهن را به دنبال دارد.​

 ​

اگرچه تاکنون علت ایجاد فیبروئید بدرستی معلوم نشده،اما ژن‌هایی که رشد سلول‌های عضلانی دیواره رحم را تسریع می‌کنند، می‌توانند در این امر دخیل باشند. ناهنجاری‌های عروق خونی رحم هم می‌تواند عامل موثری به حساب آید. وجود استروژن و پروژسترون می‌تواند به نوعی در این امر مدخلیت داشته باشند. فیبروئید به ندرت قبل از اولین قاعدگی بروز می‌کند. حاملگی رشد آن را افزایش می‌دهد و با یائسگی شروع به پسرفت می‌‌کند.

فیبروئیدها با توجه به محل بروز آنها تقسیم‌بندی می‌شوند. ممکن است در یک فرد بیش از یکی از آنها پیدا می‌شود.

​

شایع‌ترین شکل فییروئید، «فیبروئید داخل‌جداری» است که در دیواره رحم رشد نموده و گاه خونریزی شدید قاعدگی، تکرر ادرار و در برخی موارد دردهای ناحیه پشت و لگن را سبب می‌گردد.

 نادرترین فییروئید،« فیبروئید تحت‌مخاطی»  است. این نوع فیبروئید در زیر آندومتر رحم (پوشش داخلی رحم) ‌رشد کرده و می‌تواند به درون حفره رحمی گسترش یابد. این نوع خونریزی شدید قاعدگی را سبب می‌شود و ارتباط تنگاتنگی با نازایی دارد. برخی از فیبروییدها پایه‌دار بوده و بر روی ساقه‌ای سوار هستند.

«فیبروییدهای تحت‌صفاقی »در جهت خارج از رحم رشد نموده و گاه بر روی یک پایه قرار دارند. این نوع فیبروئید معمولا خونریزی نمی‌دهد، اما می‌توانند تولید فشار نمایند. همچنین به ندرت پیچ خورده و تحلیل رفته یا دردناک می‌شوند.

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:«سکس رحم کج »ممکن است دردناک باشد،ازجمله کمردرد.

«رحم کج »باعث شود که «گردنِ رحم» به شکل متفاوتی درون واژن جایگیر شود. درد درهنگام«سکس» ممکن است ناشی از برخورد آلت تناسلی مرد در طول مقاربت به گردن رحم باشد.

«رتروورسه» شدن رحم (retroverted uterus)یعنی  رحم جابجاشد، به سمت عقب پیچیده شده،معمولاً میگن :رحم کج شده، رحم خمیده به عقب.

normal uterus رحم طبیعی

vagina واژن

bladder مثانه

cervix دهانه رحم

sacrum استخوان خاجی

rectum راست روده

pubic bone استخوان شرمگاهی

position موقعیت

«بارداری رحم کج»

واین درباردارشدن،مشکل پیش نمیاره ،یعنی هیچ تأثیری دربارداری ندارد واماممکن است درزمان بارداری مشکلاتی پیش بیاره/

درغیرازبارداری،ممکن است درتخلیه اداردچارمشکل بشی ویا پریودت دردناک باشه.

 ​

افتادگی رحم چیست؟
 افتادگی رحم (پرولاپس مثانه) ، کم تحرکی ، ژنتیک، انجام فعالیت های سنگین و افزایش سن و یائسگی مهمترین عامل تأثیرگزاردرافتادگی رحم می باشد، زمانی کهعضلات رحم، فرسوده و پاره می شوند، رحم و مثانه  یاهردو موجب ایجاد برآمدگی در ناحیه واژن و لگن می گردند.
افتادگی رحم زمانی رخ می دهد که عضلات کف لگن و رباط ها کشیده شده و ضعیف می شوند و دیگر نمی توانند به اندازه کافی از رحم محافظت کنند. در نتیجه این ضعف رحم به سمت پایین یا به خارج از واژن کشیده می شود.
جابجا شدن رحم بر اثر شل شدن لیگامان‌های رحمی رخ می‌دهد و این علت موجب می‌شود که رحم پایین تر از جای معمولی خود قرار بگیرد .
لیگامان‌(رباط)های رحم

لیگامان پهن broad. lig

از دو ساختار بال مانند تشکیل شده اند که از حاشیه های خارجی رحم به دیواره های جانبی لگن کشیده شده آنها حفره لگنی را به دو قسمت قدامی و خلفی تقسیم می کنند.

لیگامان آویزان کننده تخمدان suspensory lig. Of ovary

صفاقی که از زیر انتهای فیمبریا لوله های رحمی به جدار لگن کشیده می شود لیگامان اینفاندیبولوپلویک را بوجود می آورند که از درون آن عروق به نحو قابل توجهی هیپرتروفیه می شوند.

 ​

لوله‌ی فالوپ(لوله‌ی رحمی) مسئول انتقال تخمک به رحم است. لوله‌ی فالوپ دارای انشعابات شیپوری شکلی به نام «فیمبریا» است که در حفره‌ی لگن قرار گرفته و تخمک‌های آزاد را جذب می‌کند. سپس آن‌را به داخل لوله‌ی فالوپ هدایت نموده و تخمک از آن طریق به رحم وارد می‌شود.

لوله‌ی فالوپ، نه تنها تخمک‌ها را جمع‌آوری و حمل می‌کند، بلکه محلی برای آغاز باروری است. اسپرم‌هایی که از طریق واژن به سیستم تولید مثل وارد می‌شوند، به داخل لوله‌ی فالوپ هدایت شده و تخمک را بارور می‌کنند. تخمک، پس از بارور شدن به مسیر خود به سمت رحم ادامه داده، در آنجا لانه‌گزینی نموده و در این فضای امن به جنین تبدیل می‌شود.

سرویکال عرضی (کاردینال)  mackenrod

قاعده ضخیم رباط پهن در امتداد با بافت همبند کف لگن قرار دارد . متراکم ترین قسمت این لیگامان ،لیگامان کاردینال یا سرویکال عرضی یا mackenrod نامیده می شود.

لیگامان گرد Round lig

کمی زیر و قدام به محل انشعاب لوله های رحمی منشا می گیرند هر لیگامان گردبه سمت خارج و پایین به «کانال اینگوینال »گسترش می یابند و از آن می گذرد تا در نهایت در بخش فوقانی« لابیا»(لب) بزرگ پایان می یابد.

«کانال اینگوینال» مسیر کوچکی است که به صورت تحتانی و میانی به سمت دیواره ی تحتانی شکم گسترش یافته است. این کانال در سمت فوقانی  وموازی «لیگامان اینگوینال» بوده است.

«سالپنگیت»چیست؟

«سالپنگیت» یک بیماری التهابی است که باعث ضخیم شدن لوله فالوپ می شود.
عفونتهای سالپنگیت 
نوع  اول : شامل گره هایی است که در قسمت هایی از لوله فالوپ که دیواره نازک دارد، اتفاق می افتد و حرکت سلول تخم  را سخت تر و احتمال بارداری خارج رحمی را زیاد می کند.
 نوع دوم: سالپنگیت غیر گره ای است که به دلیل عفونت به وجود می آید و باعث بیماری التهابی لگن، انسداد لوله فالوپ و زخم آن می شود.
پیچ خوردگی(تورشن)لوله های فالوپ وقتی اتفاق می افتد که پیچ خوردگی موجب اختلال در جریان خون وارده به آن ناحیه می شود،خون کافی به این ناحیه نمی رسددرنهایت موجب «تورشن تخمدان» می شود.
اگرچه «سرطان لوله فالوپ»بندرت اتفاق می افتد اما ممکن است به دلیل دگرگیسی نواحی دیگر مثل سرطان تخمدان، سرطان سرویکس و سرطان رحم اتفاق بیفتد.

***
وظایف «صفاق» چیست؟
* محافظت از احشاء: حفاظت احشاء در برابر عفونت ها، به دلیل داشتن سلول های بیگانه خوار یا فاگوسیت (Phagocytic(Cells
* حرکت احشاء: ایجاد سطحی لغزنده برای حرکت آزاد احشای شکمی.
*تسهیل در ترمیم زخم ها: توسط سلول های فیبروبلاست.
* ذخیره چربی: این کار توسط چین های صفاقی صورت میگیرد.

دیواره‌های حفره شکم و قسمت اعظم احشا توسط غشای نازکی به نام «پرده صفاق» پوشانده می شود.

پرده صفاق از نظر بافتی از ۲ لایه که یکی خارجی‌تر و دیگری داخلی‌تر است ساخته شده است.

لایه خارجی که همان «صفاق جداری» است، لیفی (فیبروزی) است، نقش استحکامی دارد و سطح داخلی حفره شکم را می‌پوشاند.

لایه داخلی یا «صفاق احشایی» نقش ترشحی دارد و سروز ترشح می‌کند و سطح احشا را می‌پوشاند.

مایع سروزی باعث رطوبت و لغزندگی می‌شود و به احشا شکمی اجازه می‌دهد که با حداقل سایش بر روی هم و نیز در مقابل جدار شکمی بلغزند.

حرکت احشا: نقش اصلی صفاق ایجاد یک محیط لغزنده برای لغزش احشا نسبت به هم و همچنین حرکات احشا و افزایش اتساع (گشاد شدن) در بعضی از احشا است.

حفاظت از احشا: صفاق دارای سلول‌های فاگوسیت کننده (سلول‌هایی که عامل مهاجم را می‌خورند) از جمله لنفوسیت است که این سلول‌ها ایمنی همورال و سلولی را فراهم می‌کند.

صفاق چیست؟

صفاق یا پرتیونئوم وسیع‌ترین غشای سروزی بدن است.

صِفاق (یا پریتونئوم Peritoneum، یا آب‌شامهٔ شکم یا کاواک‌پوش) در کالبدشناسی، غشا نازکی است که دیواره‌های حفرهٔ شکم (کاواک) و بخش بزرگی از احشا (اندرونه) را می‌پوشاند و از بخش‌های مهم حفاظت می‌کند.

پرده «صفاق» از ۲ ورق تشکیل شده‌است:

یکی ورق کناری جداری یا صفاق جانبی که سطح درونی دیوارهٔ شکم و لگن را می‌پوشاند.

دیگری ورق اندرونه‌ای یا صفاق احشایی که احشا، درون شکم و لگن را مفروش می‌سازد.
چین‌های صفاقی

چین‌های صفاقی نسبت به وضعی که دارند نام‌های گوناگونی دارند ازجمله:

بند: چین صفاقی است که دیواره را به قسمتی از لولهٔ گوارشی متصل می‌نماید. بند از دو ورق تشکیل شده و در ضخامت آن عروق و اعصاب قرار دارد.

«بند‌ها»عبارتند از: بند معده، بند دوازدهه، بند روده، بند پس‌روده.

برخی از «چین‌های صفاقی اعضای تناسلی» را نیز بند می‌نامند مثل بند تخمدان.

«رباط» چیست؟

رباط: چین‌های صفاقی هستند که بین دیواره و اعضایی که جزو لولهٔ گوارشی نیستند قرار دارند مثل رباط پهن که زهدان را به دیواره مربوط می‌سازد.

«چادرینه»چیست؟

چادرینه: چین صفاقی است که دو عضو داخل بطن (از دستگاه گوارش) را به یکدیگر مربوط می‌سازد مانند چادرینه کوچک یا چادرینه معدی کبدی.

«نیام»چیست؟

نیام یا تیغه: در بعضی مواقع دو یا چند ورق صفاقی که در مجاورت یکدیگر قرار گرفته‌اند بهم متصل شده تیغهٔ واحدی را تشکیل می‌دهند. عده‌ای از آن‌ها به آسانی از یکدیگر مجزا می‌شوند، ولی برخی کاملاً بهم چسبیده و غیرقابل تفکیک هستند
لایه سروزی چیست؟

«لایه سروزی »یا نیام Tunica پرده‌ای است که جدار خارجی حفره‌های بدن را می‌پوشاند و روی سطوح اعضای داخلی بر می‌گرداند. این پرده ماده‌ای آبکی ترشح می‌کند.

صفاق به قسمت‌های زیر تقسیم می‌شود:

*لایه خارجی یا صفاق جداری

*لایه احشایی یا صفاق احشایی

چین‌هایی از صفاق که به وسیله آن احشا آویزان می‌شود.

حفره صفاقی

«صفاق جداری»

صفاق جداری دیواره حفره‌های شکمی و لگنی را از داخل می‌پوشاند و به راحتی قابل جدا کردن از این دیواره‌هاست. صفاق جداری نسبت به درد بسیار حساس است.

«صفاق احشایی»

صفاق احشایی قسمتی از صفاق است که سطح خارجی احشا شکمی را می‌پوشاند و به‌صورت کامل با جدار احشا یکی شده و جزو ساختمان آن‌ها است. از این رو قابل جدا کردن از احشا نیست و نسبت به درد نیز حساس نیست.

چین‌های صفاقی

چین‌های صفاقی به‌طورمعمول پرده‌های صفاقی دو لایه‌ای هستند که قسمت‌های مختلف را به یکدیگر متصل می‌کنند.

احشا شکمی یا به وسیله چین‌های صفاقی در حفره آویزان هستند یا خارج حفره صفاقی قرار گرفته اند. ارگان (عضو)‌های خارج حفره صفاق که تنها یک سطح یا بخشی از یک سطح آن‌ها به وسیله صفاق پوشیده می‌شود، اعضای خارج صفاقی خوانده می‌شود.

«مزو »چیست؟

مزو (بند) چین‌های وسیع صفاقی و دو لایه را می‌گویند که در هر قسمت لوله گوارش که باشد نام خاص خود را دارد.

به عنوان مثال؛ مزوکولون عرضی به چین صفاقی که کولون عرضی را در بر گرفته گفته می‌شود.

«حفره صفاقی»

حفره صفاقی یک فضای مجازی و بالقوه است که بین صفاق جداری و احشایی قرار دارد.

سطوح آزاد حفره صفاقی به دلیل ترشحات سروزی لغزنده است و از این رو احشا داخل صفاقی به راحتی در مقابل هم می‌لغزند.

حفره صفاقی را به دو حفره کوچک و بزرگ تقسیم می‌کنند. قسمتی از حفره صفاقی که در پشت و جلوی پانکراس معده است به نام حفره صفاقی کوچک و بقیه حفره صفاقی، حفره صفاقی بزرگ نامیده می‌شود.

در واقع حفره‌ای از شکم را که بلافاصله بعد از باز کردن حفره شکم در مقابل ما قرار می‌گیرد حفره صفاقی بزرگ می‌نامیم.

حفره صفاقی در زنان و مردان چه تفاوتی دارد؟

حفره صفاقی در مردان یک حفره کاملاً بسته و بدون ارتباط با خارج است در حالی که حفره صفاقی در زنان از طریق لوله رحمی با رحم و وا‍ژن و محیط خارج ارتباط دارد.
صفاق و حفره ی شکم
 صفاق را بصورت بادکنکی (یا بالون) در نظر گرفت که اعضای مختلف، از خارج بـه طـرف داخـل ایـن بادکنـک، فشرده شده اند.
* لایه جداری صفاق در ناحیه شکم، توسط ۶ عصب سینه ای تحتانی و اولین عصب کمر عصب دهـی مـی شـود؛ لایـه جداری صفاق در لگن، توسط عصب اوبتوراتور عصب دهی میشود (لایـه جـداری نسـبت بـه درد، حـرارت و فشـار حسـاس میباشد)؛ اما لایه احشایی صفاق، توسط رشته های عصبی اتونوم (خود مختار) عصب دهی می شود و نسـبت بـه درد، حسـاس نمی باشند ونسبت به کشش حساس هستند؛ (در صورت کشش بیش از حد مزانتر، حس درد از نوع احشایی میباشد).
*حفره صفاقی در مردان بصورت یک کیسه ی کاملا بسته (سطح داخلـی آن، توسـط بافـت پوششـی سنگفرشـی سـاده یـا مزوتلیوم پوشیده شده است) میباشد، اما در زنان، انتهای لوله های رحمی، بداخل حفره صفاقی باز میشوند .حفره صفاقی در جنس مؤنث از طریق لوله های رحمی، رحم و واژن به خارج از بدن مرتبط است.
حفره صفاقی به دو قسمت مجزا تقسیم میشود:
الف) کیسه یا حفـره ی بـزرگ (Greater Sac): قسـمت اصـلی و بزرگتـر حفره ی صفاقی میباشد.
ب) کیسه ی کوچک (Lesser Sac): قسمت کوچک حفره ی صفاقی مـیباشـد کـه در خلـف معـده و چادرینه کوچک قرار دارد. ارتباط بین این دو کیسه یا فضا، از طریق سوراخ اپی پلوئیک یا سوراخ وینسلو میباشـد. (حـدود سوراخ وینسلو عبارت است از: در قدام، ورید باب  در خلف، ورید اجوف تحتانی  و مهـره ی ؛ در ناحیـه فوقانی، لوب دم دار (Caudate Lobe) کبد؛ در ناحیه تحتانی، اولین قسمت دئودنوم و بخش افقی شریان هپاتیک).

 مری شکمی، معده، دئودنوم، کبد، طحال، روده کوچک، روده بزرگ، سکوم، کولون صعودی، کولون نزولی، کولون عرضـی، کولون سیگموئید و قسمت اعظم پانکراس، جزء اعضای داخل صفاق میباشند؛ عروق (مانند آئورت شکمی، ورید پورت) و اعصاب شکم و لگن و همچنین ساختارهای دستگاه ادراری (مانند کلیه ها)، جزء اعضای خلـف صـفاق میباشند (اعضای خلف صفاقی، اعضایی میباشند که به جدار خلفی شکم چسبیده و فقط از سمت قدام، توسط صفاق پوشـیده میشوند. این اعضاء، در خلف صفاق جای دارند).