پیراسته فر

علمی،تحقیقی و تحلیلی

پیراسته فر

علمی،تحقیقی و تحلیلی

ساک حاملگی چیست؟هفته چندم جنین-سن بارداری.دفرمه شدن

ساک “حاملگی”چیست؟

تست BHCG همان آزمایش خون

«کیسه زرده» یک منبع غذایی برای جنین در اوایل بارداری است، قبل از اینکه جفت به طور کامل تشکیل شود و نقش آن را بر عهده بگیرد.

در هفته هفتم بارداری، یک زن باردار به طور کلی می تواند یک کیسه زرده، یک قطب جنین و یک کیسه حاملگی را در رحم خود ببیند (با آزمایش اسکن اولتراسونیک).

در هفته های ۵ و ۶ معمولاً وجود کیسه حاملگی، کیسه زرده و قطب جنین مشاهده می شود. و اینها بیشتر به یک جنین "قلب تپنده" تبدیل می شوند. و با گذشت روزها، یک جنین "قلب تپنده" به یک کودک سالم تبدیل می شود.

فولیکول چیست-نحوه شکل گیری نطفه وتخمکگذاری،چرخه قاعدگی چگونه است؟-اندمتری چیست وضخامت آن چقدراست؟

آزمایش حاملگی یا اندازه گیری BetaHCG چیست و چرا این هورمون برای حاملگی تست می شود؟

قرصی که موجب افزایش اندومتر می شود؟

فتال پول چیست؟

(LMP) چیست؟

 اولین روز آخرین قاعدگی را(LMP) می گویند

 آزمایشات”بارداری”واصطلاحات مربوطه

تست BHCG  آزمایش خون

BetaHCG چیست و چرا این هورمون برای حاملگی تست می شود؟

هورمون hCG در حین حاملگی تولید می شود. این هورمون توسط جفت که تخم را پس از لانه گیزی در رحم تغذیه می کند، ایجاد می شود . hCG اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح”آمیزش” در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است . به طور طبیعی مقدار HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می شود . سطح این هورمون در هفته های ۸ تا ۱۱ به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می یابد.

عدد بتا در صورتی که حاملگی صورت گرفته باشد روز قبل از پریود  برابر ۱۰۰ است و بعد از ان هر ۴۸ ساعت ۶۶% اضافه می شود.

اگرآزمایش بتا منفی بود،دو هفته بعد آزمایش را تکرار شود 


ارزیابی حاملگی از روی مقدار هورمون

 اگر مقدار هورمون HCGβ کمتر از ۱۰ باشد ،نشانه فقدان بارداری است.

اگرمقدار هورمون HCGβ بیشتر از ۲۵ باشد علائم بارداری است.

اگر مقدار هورمون بین۱۰تا ۲۵ باشد احتمال بارداری هست”مشکوک به بارداری”


اگر مقدار هورمون BhCG بیشتر از ۲۵ باشد تأیید حاملگی است


 تفاوت بتا با بتا تیتر چیست ؟

آزمایش بتا فقط مثبت و منفی بودن را نشان می دهد، اما آزمایش بتا تیتر(علاوه برمثبت و منفی بودن) اندازه و میزان را هم نشان می دهد

آزمایش- تیترچیست؟

۴۸ ساعت بعد از آزمایش خون که انجام داده اید ،یک آزمایش مجدد از نظر اندازه مقدار بتا انجام شود اگر در آزمایش دوم مقدار حد اقل ۲ برابر شده باشد حاملگی نرمال تائید می شود

 آزمایش خون:بین یک هفته تا۱۲روز جواب میده

سنوگرافی درهفته چندم؟

ضخامت آندومتر(لایه پوشاننده رحم) در حالت عادی بین ۱ تا ۴ میلی متر است که با شروع دوره فولیکولاسیون ضخامت بیشتر می شود تا ۳۰ میلی متر خواهد رسید و تا انتهای فاز لوتئال در همین حد باقی می ماند اما با شروع خونریزی ناگهان دیواره رحم فرو میریزد و به همان ۱ تا ۴ میلی متر خواهد رسید.درهفته چهارمضخامت رحم تا ۱۴ می رسد

به زبان ساده-فولیکول یعنی تخمک آزادنشده ازتخمدان،سایز مناسب برای بارداریتقریباً ۱۸است


تخمک همون فولیکول است که  آزاد می شود و در تخمدان بصورت یک جسم زرد مشاهده می شود که همان جسم زرد ،هورمون پروژسترون ترشح می کند و ضخامت اندومتر را بالا می برد تا رحم آماده جایگزینی تخمک بارور شده بشود  

معمولاً در هر ماه فقط یک تخمک آزادمی شود،در هر فولیکول تخمدانی یک تخمک (سلول جنسی زن) وجود دارد

فولیکول باید به حدود ۱۸  برسد که تخمک گذاری انجام بشود

فاز لوتئال دردستگاه تناسلی زنان چیست؟

فاز لوتئال (DPO) از زمان تخمک گذاری شروع شده و روز قبل از دوره بعدی تخمک گذاری او به پایان می رسد. فاز لوتئال  معمولا حدود چهارده روز طول می کشد. مجموعه جسم زرد تخمک، ساختاری است که در سطح تخمدان هایی که تخمک بالغ در زمان تخمک گذاری از آن ها آزاد می شود، رشد می کند. هورمون پروژسترون را دستگاه تناسلی  زنان تولید می کند وجود جسم زرد  یکی ازعلائم بارداری است.این جسم حداقل تا ۱۰ روز بعد از بارداریی  در رحم قابل مشاهده است.

یکی ازداروهایی که درزمان بارداری تجویزمی شود قرص اکوین است که برای افزایش ضخامت رحم است

یکی ازداروهایی که درزمان بارداری تجویزمی شود قرص اکوین (EQUIN )

است که برای افزایش ضخامت رحم است

اگر تخمک در طول ۲۴ ساعت پس از آزادشدنش از تخمدان با اسپرم لقاح پیدا نکند، شروع به تحلیل رفتن می‌کند.

اگر تخمک با اسپرم لقاح پیدا کند، پروسه حاملگی شکل می گیرد

چرخه تولید تخمک و تخمک‌گذاری

تخمدان حاوی شش نوع سلول است:۱٫ سلول‌های فولیکولی: سلول‌های اپی‌تلیالی پهنی که منشا آنها اپی‌تلیوم پوشاننده سطح تخمدان است.۲٫ سلول‌های گرانولوزا: که سلول‌های فولیکولی را احاطه می‌کنند و شکل آنها از پهن تا مکعبی تغییر می‌کند و پس از رشد چند لایه می‌شوند.۳٫ اپیتلیوم سطحی تخمدان: بیرونی‌ترین لایه تخمدان.۴٫ تونیکا آلبوژینه: قشر تخمدان را می‌پوشاند.۵٫ قشر تخمدان: حاوی فولیکول‌های تخمدانی و ماده زمینه‌ای در بین آنهاست. هر فولیکول از خارج به داخل به ترتیب شامل سلول‌های کومولوس اووفوروس، سلول‌های گرانولوزا، بخش تاج شعاعی (کورورنا رادیاتا)، لایه شفاف (زونا پلاسیدا)، لایه «تکا»، حفره (آنتروم) فولیکول، مایع فولیکولی و بالاخره تخمک ابتدایی است. همچنین درون تخمدان جسم زرد (کورپوس لوتئوم) وجود دارد که پس از تخمک‌‌گذاری از باقی‌مانده سلو‌های فولیکولی تشکیل می‌شود و هورمون‌‌های جنسی زنانه را تولید می‌‌کند.۶٫ بخش مرکزی تخمدان یا مدولا: این بخش حاوی فولیکول نیست

در شروع هر چرخه قاعدگی، حدود ۱۲ تا ۲۰ فولیکول اولیه حاوی تخمک نارس تحت تاثیر هورمون محرک فولیکولی (FSH) شروع به رشد می‌کنند تا به فولیکول ثانوی بدل شوند. خود فولیکول‌های اولیه از فولیکول‌های ابتدایی منشأ می‌گیرند. فولیکول‌های اولیه در تخمدان جنین مونث در ۱۰ تا ۳۰ هفتگی به وجود می‌آیند. تا حدود روز ۹ چرخه قاعدگی، تنها یکی از فولیکول‌های ثانوی باقی می‌ماند و بقیه فولیکول‌های در حال رشد تحلیل می‌روند. فولیکول باقی‌مانده که فولیکول غالب نام دارد، مقدار زیادی هورمون جنسی زنانه یا استرادیول تولید می‌کند. تولید این هورمون به همکاری میان سلول‌‌های تکا و سلول‌های گرانولوزا بستگی دارد. در روز ۱۴ سیکل، تولید هورمون محرک لوتئینی‌کننده (LH) اوج می‌گیرد و این امر باعث تبدیل فولیکول ثانوی به فولیکول ثالثیه می‌شود که در طول ۲۴ تا ۳۶ ساعت بعدی آزاد می‌شود.هنگام ایجاد فولیکول ثالثیه سلول تخمک اولیه تقسیم می‌شود و با تقسیم هسته آن تعداد کروموزم‌های آن به نصف می‌رسد اما تقسیم سیتوپلاسم به صورت نامتقارن انجام می‌شود، و در نتیجه یک تخمک ثانوی و یک جسم قطبی ایجاد می‌شود. فولیکول باقی‌مانده به جسم زرد بدل می‌شود. جسم زرد در نیمه دوم چرخه قاعدگی به تولید هورمون‌های جنسی زنانه استروژن و پروژسترون می‌پردازد. در صورتی که بارداری رخ ندهد، جسم زرد به تدریج تحلیل می‌رود و در انتهای چرخه ماهانه به جسم سفید بدل می‌شود که غیرفعال است. تخمک آزاد شده به ترتیب از خارج با این لایه‌ها پوشیده شده است.
۱٫ تاج شعاعی (کورونا رادیاتا): پوشش بیرونی ضخیم‌تری که از سلول‌های فولیکولی دراز شعاعی ساخته شدهه است.۲٫ لایه شفاف (زونا پلاسیدا): یک لایه میانی ضخیم شفاف که سلولی ندارد.۳٫ غشای ویتلین: یک لایه نازک درونی که نتیجه ترشح موادی از خود تخمک است./سلامت نیوز

اندازه فولیکول برای بارداری چقدر باید باشدوقطراندومتر؟

 پزشکان “اندازه فولیکول مناسب” برای بارداری کمی متفاوت گفته اند، اما اکثر پزشکان می گویند:در صورتیکه بیمار دارو مصرف نکرده یا تنها کلومیفن مصرف کرده باشد ۲۰ تا ۲۴ میلی متر بایدباشد.

 اگر FSH به تنهائی مصرف کرده باشد ۱۷ یا ۱۸ میلی متر

 اگرFSH+LH استفاده کرده باشد ۱۶ یا ۱۷ میلیمتر را اندازه فولیکول بالغ در نظر می گیرند. البته این امکان دارد که فولیکولهای تا حد ۱۴ تا ۱۵ میلی متر نیز حاوی تخمک طبیعی نیز باشند.

هورمون محرک فولیکول (FSH)، توسط غده هیپوفیز در مغز ساخته می شود. کنترل تولید FSH، سیستم پیچیده ای است که هورمونهای تولید شده توسط غدد تناسلی (تخمدان ها یا بیضه)، هیپوفیز و هیپوتالاموس را درگیر می کند.

افزایش وکاهشFSH بادارو

می تواند با استفاده از (سایمتیدین، کلومیفن، دیژیتالیس و لوودوپا)موجب افزایشFSH  شد.

قرص های جلوگیری از بارداری، فنوتیازین ها و درمان های هورمونی موجب کاهشFSH می شود.

تغییروتحولات “تخمدان” و -رحم-دریک سیکل قاعدگی

ضخامت اندومتر یک پارامتری است که در سونوگرافی و ام.آر.آی به طور روتین اندازه گیری می شود و در سنین مختلف متفاوت است. چنانچه در سنین باروری باشد، بسته به اینکه در چه زمان از دوره عادت ماهیانه باشد مقدار آن متفاوت است.

اندازه فولیکول و ضخامت آندومتر دو فاکتور مهم در میزان حاملگی است. احتمال تخمک‌گذاری با افزایش اندازه فولیکول و احتمال باروری با افزایش ضخامت آندومتر افزایش می‌یابد.

بیماری اندومتریوز (Endometriosis)، از بیماری های شایع در میان زنان محسوب می شود که در صورت ابتلا به آن، بسیاری از سیستم های فیزیولوژیکی بدن درگیر بیماری خواهند شد.

دکتر درخشان هوشمند، متخصص زنان و نازایی در خصوص تعریف این بیماری می گوید: اندومتر، داخلی ترین لایه رحم را تشکیل می دهد که بافت آن با شروع سیکل ماهیانه شروع به ریزش کرده و پس از اتمام دوره مجدداً رشد می کند.

این متخصص تصریح می کند، در افراد مبتلا به اندومتریوز، این بافت در نقاط دیگر بدن مانند دیواره خارجی رحم، دیواره روده، حفره لگن و.‎.‎. ایجاد شده و با آغاز هر سیکل ماهانه و ترشح هورمون ها، شروع به خونریزی می کند.

دکتر انسیه شاهرخ تهرانی نژاد، متخصص زنان و نازایی در این باره اضافه می کند: بطور کلی این بیماری بر اثر ایجاد بافت اندومتر در خارج از رحم، ایجاد می شود که این امر ناشی از انتقال بافت اندومتر از داخل رحم به سایر نقاط بدن مانند حفره لگنی، دیواره روده ها، ریه و ‎.‎.‎. است.

این جراح و متخصص زنان معتقد است، پس ازچسبیدن بافت اندومتر به سایر نقاط بدن، بافت رشد کرده و در قاعدگی ریزش می کند.

  بیماری” اندومتریوز”

احتمال ابتلا به بیماری اندومتریوز در سن باروری افزایش پیدا می کند و با نزدیک شدن به دوره یائسگی، علائم بیماری کاهش پیدا کرده و در برخی موارد رفع می شود.

آمارها نشان می دهد، زنان سفیدپوست با شاخص توده بدنی پائین بیش از سایرین در معرض ابتلا به اندومتریوز قرار دارند.

دکتر درخشان هوشمند در خصوص علل ابتلا به بیماری اندومتریوز می گوید: نتایج دقیق و مستندی حاکی از علل اصلی پیدایش بیماری در دست نیست اما مطابق با تحقیقات، عوامل وراثتی در ابتلا به اندومتریوز نقش مهمی دارد، بطوری که در افرادی که بستگان درجه یک یا دو آنها به این بیماری دچار هستند، احتمال ابتلا به اندومتریوز به میزان قابل توجهی در فرد افزایش پیدا می کند.

دکتر تهرانی نژاد نیز در خصوص دلایل ابتلا به بیماری اضافه می کند: به غیر از عوامل ژنتیکی که از مهمترین دلایل ابتلا به اندومتریوز است، فاکتور ایمونولوژیک ازدیگر علل ایجاد کننده بیماری است که به علت اختلال در ایمنی سلول در برخی از افراد مبتلا به اندومتریوز بیشتر مشاهده می شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح می کند: اختلال در سیستم عصبی و ایمنی سلو ل ها و ‎.‎.‎. از دیگر علل ابتلا به بیماری اندومتریوز است.

دکتر محمدرضا چادرباف، متخصص زنان و نازایی درباره دیگر علل ابتلا به بیماری اندومتریوز می گوید: در برخی موارد جهش های سلولی و اختلال در رشد سلول ها در برخی از بافت های بدن در ایجاد بیماری تأثیرگذار بوده و باعث پیدایش موتاسیون های ژنتیکی در نسوج داخل لگن و پیدایش بافت آندومتر و تهاجم پذیری آن می شود.

 علائم بیماری اندومتریوز 

بیماری اندومتریوز ممکن است با شایع ترین علائم مانند درد و نازایی ظاهر شود یا بدون هیچ گونه علامتی به وجود آید.
دکتر انسیه شاهرخ تهرانی نژاد در خصوص علائم ابتلا به بیماری می گوید: علائم بیماری متفاوت بوده و بسته به محل رشد بافت اندومتر، بروز علائم نیز متفاوت است.

این متخصص اضافه می کند، اکثر علائم ابتلا به بیماری در قالب دردهای پیش رونده در هنگام قاعدگی، نازایی و ‎.‎.‎. مشاهده می شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه می کند: اکثر دردهای ناشی از ابتلا به اندومتریوز با مصرف داروهای مسکن رایج برطرف نمی شود. همچنین در برخی موارد، خونریزی از بافت های درگیر با بافت اندومتر مانند روده مشاهده می شود. پیدایش خلط های خونی به دلیل ایجاد بافت اندومتر در ریه نیز از علائم ابتلا به این بیماری است.

دکتر محمدرضا چادرباف، خونریزی های نامنظم و شدید، مشاهده خون هنگام دفع ادرار یا مدفوع، ابتلا به حالت تهوع، استفراغ، یبوست و دردهای ناحیه کمر را از علائم ابتلا به بیماری اندومتریوز ذکر می کند.

 اندومتریوز و ناباروری

مطابق با تحقیقات انجام گرفته، اندومتریوز یکی از اصلی ترین علل نازایی در بین زنان است.

دکتر درخشان هوشمند درخصوص ارتباط ابتلا به اندومتریوز با نازایی می گوید: ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در بدن زنان به همراه تغییرات هورمونی باعث افزایش احتمال ابتلا به ناباروری ناشی از اندومتریوز در زنان است.

دکتر تهرانی نژاد در این خصوص اضافه می کند: ایجاد اختلال در عملکرد لوله های فالوپ که وظیفه انتقال تخمک ها را دارند، از دیگر دلایل ایجاد نازایی در اثر ابتلا به اندومتریوز است.

از طرف دیگر در صورت ابتلا به اندومتریوز در نوع شدید، احتمال چسبندگی لوله های رحمی به لگن افزایش پیدا کرده و اختلال در انتقال تخمک و تغییر در حرکت لوله های رحمی باعث ایجاد نازایی می شود.

تشخیص و درمان

تشخیص اولیه بیماری با بررسی علائم و معاینات فیزیکی توسط پزشک متخصص امکان پذیر است.

دکتر درخشان هوشمند، انجام سونوگرافی و بررسی علائم را در تشخیص اولیه بیماری در مرحله خفیف مؤثر می داند و معتقد است: با انجام سونوگرافی می توان با بررسی کیست های اندومتریوز و برخی علائم بیماری را تشخیص داد.

دکتر محمدرضا چادرباف، متخصص زنان و نازایی، تأخیر در بارداری را در افزایش احتمال به ابتلا به اندومتریوز مؤثر دانسته و در این خصوص می گوید: باروری می تواند در کاهش علائم، پیشگیری از ابتلا به بیماری و حتی درمان در مراحل اولیه بیماری تأثیرگذار باشد. از این رو اکثر متخصصان، بارداری را به زنانی که قصد بچه دار شدن دارند، در سنین پائین توصیه می کنند.

درمان اندومتریوز بادانازول

این متخصص، دارو درمانی و هورمون درمانی را از روش های درمان در نوع خفیف اندومتریوز می داند و معتقد است: در مرحله خفیف پزشکان با تجویز داروهایی مانند دانازول، درصدد درمان بیماری برمی آیند. مصرف داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهابی نیز برای تخفیف دردهای خفیف ناشی از بیماری توصیه می شود.

دکتر درخشان هوشمند درباره درمان اندومتری می گوید: در برخی از موارد تجویز قرص های ضدبارداری برای کاهش سطح هورمون ها، در کنترل و درمان بیماری مؤثر است.

دکتر انسیه شاهرخ تهرانی نژاد، درخصوص درمان بیماری اندومتریوز در نوع شدید می گوید: پس از بررسی پیشرفت بیماری، در صورتی که بیماری در مرحله حاد باشد، از روش تشخیصی لاپاراسکوپی استفاده می شود.

در روش لاپاراسکوپی، متخصص با ایجاد منفذی روی شکم، وسیله ای باریک را که مجهز به نور است درون حفره شکم فرستاده و با استفاده از آن، وضعیت لگن و ضمائم شکمی بررسی می شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه می کند: با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی می توان چسبندگی های رحمی را آزاد کرد و در مراحل پیشرفته تر با استفاده از روش IVF (لقاح خارج از رحم) اقدام به درمان کرد.

این متخصص مصرف قرص های حاوی ترکیبات پروژسترون و استفاده از آمپول های پروژسترونی که هر ماه یکبار تزریق می شود را در توقف تخمک گذاری و کاهش رشد بافت اندومتر و در نتیجه تقلیل درد بیمار مؤثر می داند.

دکتر محمدرضا چادرباف، تشخیص زودهنگام بیماری و درمان آن را در پیشگیری از عوارض آن مانند نازایی و درد مؤثر می داند و معتقد است: بیماری اندومتریوز اگر در مراحل اولیه درمان شود، شانس بارور شدن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می کند

توضیح مدیریت سایت -پیراسته فر:قسمت  این پست(تغییروتحولات تخمدان ورحم درسیکل قاعدگی) ازنی نی نمااخذشده

***

فازهای قاعدگی

هر ماه، دستگاه تناسلی  الگوی مشخصی از تغییرات را نشان می دهد که به وسیلۀ هورمون ها کنترل می شوند. یک سیکل قاعدگی از روز اول خونریزی هر ماه تا روز اول خونریزی ماه بعد به طول می انجامد.

فاز قاعدگی در حقیقت همان زمان خونریزی ماهانه است.

اولین روز فاز قاعدگی، اولین روزی است که خونریزی آغاز می شود که اولین روز سیکل قاعدگی نیز محسوب می شود.

خون قاعدگی از دیوارۀ داخلی رحم(اندومتر) خارج می شود سپس از دهانۀ رحم خارج شده و با عبور از واژن از خارج می شودو

فاز فولیکولار

در ابتدا افزایش اندک در مقدار استروژن، مانع از ترشح بیش تر LH و FSH می‌شود. اما هرچه فولیکول به بلوغ نزدیک تر می‌شود، مقدار ترشح استروژن نیز بیش تر می‌شود.

در این فاز هورمون استروژن باعث رشد لایۀ داخلی رحم می شود. این لایۀ رحم که اندومتریوم نامیده می شود، در صورت بارداری، تخمک بارور شده را در خود نگه می دارد. از طرفی بالا رفتن هورمون دیگری به نام FSH، باعث رشد فولیکول های تخمدان می شود. داخل هر فولیکول یک تخمک وجود دارد. در انتهای دورۀ فولیکولار تنها یک فولیکول فعال باقی می ماند. در عین حال با بالا رفتن استروژن لایۀ آندومتر ضخیم می شود. میزان استروژن در روزهای قبل از تخمک گذاری به بالاترین میزان خود می رسد. بالا رفتن استروژن باعث ترشح هورمون دیگری به نام LH می شود که خود باعث پاره شدن فولیکول و آزاد شدن تخمک می شود.

فاز تخمک گذاری

تخمک گذاری(ovulation)به اصطلاح زمانی است که یک تخمک بالغ از فولیکول موجود در تخمدان آزاد شده و وارد نزدیک ترین لولۀ فالوپ می شود. گاهی اوقات در طی یک ماه دو تخمک هم زمان بالغ می شوند. بالا رفتن ناگهانی LH باعث تخمک گذاری می شود. تخمک پس از این به سمت رحم حرکت می کند، تخمک گذاری ۱۱ تا ۱۶ روز قبل از شروع خونریزی صورت می گیرد. در طی مدت ۳ تا ۴ روزه ای که تخمک داخل لولۀ فالوپ حرکت می کند، ضخیم شدن لایۀ اندومتر ادامه داردکه اگردرطول ۲۴ساعت پس از رابطه جنسی” لقاح” صورت بگیردقطراندومتری به بالای۱۷میلیمترمی رسد وگرنه اندومتری تخریب می شودوتخمک ازبین می رود.

فاز لوتئال

بعد از انجام عمل تخمک گذاری، فولیکول جسم زرد تبدیل می شود که خود ترشح کنندۀ هورمون است. سلول های جسم زرد استروژن و مقادیر بالایی پروژسترون ترشح می کنند تا تحریک هورمونی برای ضخیم شدن لایۀ اندومتر به حداکثر خود برسد.

اگر بارداری صورت نگیرد، جسم زرد حدود ۲ هفته پس از تخمک گذاری تخریب می شود. به این ترتیب میزان پروژسترون پایین آمده و محرک لازم جهت پایدار ماندن اندومتر ازبین می رود. در نتیجه تخریب اندومتر شروع شده و سیکل جدید قاعدگی آغاز می شود،

پنج(۵) روز بعد از انجام عمل لقاح، تخمک بارور شده وارد رحم شده و در اندومتر لانه گزینی می کند. پس از لانه گزینی، سلول هایی که بعدا تبدیل به جفت می شوند شروع به ترشح هورمون بارداری(HCG) می نمایند. ترشح این هورمون با تحریک جسم زرد و ادامۀ ترشح هورمون پروژسترون، در حقیقت سیکل ماهانۀ شمارا بر هم می زند. به این ترتیب اندومتر بجای تخریب ،تقویت می شود و مراحل دیگر”بارداری” ادامه می یابد.

***

سونوگرافی های دوران بارداری

 مراحل چهارگانه سونوگرافی

سونوگرافی های روتین بارداری

۱- اولین سونوگرافی Early OB می باشد که برای تشخیص قلب، جفت و Yolk Sac می باشد که در هفته ی ۶ بارداری انجام می شود.

۲-دومین سونوگرافی، سونوگرافی NT (غربالگری سه ماهه اول) است که برای تشخیص بیماری های ژنتیکی از جمله سندروم داون، Trisomy 18, Turnur Syndrom انجام می شود که بین هفته ۱۱ الی ۱۳ هفته و ۶ روز انجام پذیر است.

۳- سومین سونوگرافی، سونوگرافی تشخیص Anomaly جنین است که برای اطمینان پیدا کردن از سلامت کامل جنین می باشد. در این سونوگرافی تمام اجزای بدن جنین از قبیل قلب، کلیه و مثانه، کبد، ستون فقرات، انگشتان دست و پا، مغز و اجزای صورت و اجزایش  برای مشکلات احتمالی مانند مشکلات قلبی و ژنتیکی و کلیه و کبد بررسی می شود.همچنین جنسیت جنین به طور قطعی قابل تشخیص است.

۴-سونوگرافی چهارم که اغلب برای بررسی ضربان قلب جنین، میزان مایع آمنیوتیک، سلامتی جنین (Biophysical) .

سئوال: انجام چند بار سونوگرافی در طول دوران بارداری الزامی است؟

جواب:چهار مرتبه.

۱-بار اول در ابتدای بارداری برای آنکه مشخص شود بارداری در داخل رحم است یا خارج از آن

۲-بار دوم در هفته ۱۲ است

۳-بار سوم در هفته ۲۲

۴- بار چهارم در هفته ۳۲

البته برای بارداربودن ویانبودن بایدآزمایش خون”بتا”داد ویاازبیبی چک استفاده کرد

توضیحات۴مرحله سونوگرافی

۱-سونوگرافی اول جنین در دوران بارداری و حاملگی: در اولین سونوگرافی بارداری مسائلی نظیر وضعیت قرارگیری جنین (در داخل رحم قرار دارد یا خارج از رحم ؛ یعنی بارداری داخلی رحمی صورت گرفته یا خارج رحمی) ، زنده یا مرده بودن جنین ، رشد جنین و سن حاملگی مورد ارزیابی قرار می گیرند. به وسیله سونوگرافی می توان رشد جنین را از هفته ششم بارداری تا هفته هشتم بارداری مورد ارزیابی قرار داد ؛ بهترین زمان برای تعیین سن دقیق بارداری و حاملگی (البته با تخمین ۱ هفته) ، هفته هشتم بارداری است پس بنابر این بهترین زمان سونوگرافی اول بارداری در همان هفته هشتم بارداری می باشد.
۲-سونوگرافی و تست غربالگری جنین در سه ماهه اول بارداری و حاملگی: دومین سونوگرافی متداول بارداری بین هفته یازدهم تا هفته چهاردهم بارداری انجام می گیرد. به این سونوگرافی ، سونوگرافی و تست غربالگری سه ماهه اول بارداری هم گفته می شود.

سونوگرافی سه ماهه اول حاملگی به همراه آزمایش خون و تست غربالگری خون مادر انجام می شود. یکی از مواردی که در سونوگرافی سه ماهه اول بارداری و آزمایش خون سه ماهه اول بارداری مادر مورد بررسی قرار می گیرد ، ناهنجاری های کروموزومی جنین مثل سندرم داون (منگولیسم) است. سونوگرافی سه ماهه نخست حاملگی همچنین زنده بودن جنین و سن بارداری را تایید می کند و نیز در این سونوگرافی می توان بارداری دو قلو را تشخیص داد.

۳-سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری و تست غربالگری خون: سومین سونوگرافی متداول بارداری بین هفته پانزدهم تا هفته بیست و دوم بارداری انجام می گیرد که به این سونوگرافی ، تست غربالگری خون هم گفته می شود. همانطور که مشخص است در اینجا بیماری های خونی جنین واجزایش مورد بررسی قرار می گیرند. لازم به ذکر است که این دومین تست غربالگری خون است و بار اول آن همزمان با سونوگرافی دوم بارداری صورت می گیرد.

۴-سونوگرافی ماه آخر بارداری و حاملگی: چهارمین سونوگرافی معمول و متداول بارداری و حاملگی، سونوگرافی ماه آخر بارداری است که در آخرین ماه از بارداری انجام می شود و هدف عمده از سونوگرافی ماه آخر بارداری ، تعیین وضعیت قرارگیری جنین درون رحم مادر است. بهترین حالت قرارگیری جنین در رحم مادر مخصوصا برای زایمان طبیعی آن است که سر جنین به سمت پایین و به طرف دهانه رحم قرار گرفته باشد.

سئوال: در هر سونوگرافی چه مسایلی بررسی می شود؟

جواب: این بستگی به سن جنین دارد. در سونوگرافی که در ابتدای بارداری انجام می شود پزشک می خواهد مطمئن شود بارداری در داخل رحم اتفاق افتاده یا خارج از رحم است. در هفته ۱۲ جنین بسیار شبیه به نوزاد است و پزشک، اندام های متفاوتی مانند پشت گردن، بینی، معده، مثانه، شکل و فرم سر و متقارن بودن اعضا را چک می کند.

در این هفته به وضوح صدای قلب جنین شنیده می شود. آنچه برای پزشک بیش از هر چیز دیگری مهم است اندازه گیری قد جنین از نوک سر تا پایین باسن است تا بتواند سن دقیق بارداری را اعلام کند.

نکته بعدی اندازه گیری عرض گردن است که اگر بالاتر یا مساوی با ۳ میلی لیتر باشد، پزشک آزمایش آمنیوسنتز (نمونه برداری از پرزهای جنینی شناور درون مایع آمنیون) تجویز می کند تا احتمال وجود هرگونه آنرمالی کروموزمی شناخته شود. در هفته بیست و دوم بارداری جنین از بالا تا پایین چک می شود. آنچه بیش از هر چیز دیگری مورد توجه پزشک است، مشاهده اندام های داخلی به ویژه قلب و سر است.

پزشک همچنین میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف و جفت و مایع آمنیونی را هم چک می کند. در این هفته آنچه بر صفحه مانیتور مشخص می شود، جنینی است که مدام حرکت می کند و تمام اندام های او شکل گرفته است. همچنین زمان ایده آلی برای فهم این موضوع است که جنین شما دختر است یا پسر. در هفته ۳۲ بارداری بررسی اندام های مغزی اهمیت زیادی پیدا می کند و اینکه رشد جنین در حد طبیعی است یا خیر. در واقع در این هفته جنین شما بزرگ شده و جای کمتری برای حرکت دارد. به همین دلیل آنچه شما در صفحه مانیتور مشاهده می کنید، چندان قابل تشخیص از هم نیست چون اندام های جنین در هم جمع شده است.

سئوال: در چه شرایطی بیش از این ۴ مرتبه سونوگرافی تجویز می شود؟

جواب:در صورتی که مشکلی در سونوگرافی دیده شود یا خانم باردار مبتلا به فشار خون یا دیابت یا بیماری های دیگر باشد یا احتمال کوچک بودن جنین داده شود یا بارداری چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافی ها بیشتر شود.

سئوال: در این شرایط معمولا در کدام هفته ها تعداد سونوگرافی ها بیشتر می شود؟

ـ معمولا در سنین بالاتر بارداری و نزدیک به پایان بارداری (بین ۲۸ تا ۳۶ هفتگی) احتمال تکرار سونوگرافی به فاصله ۲ تا ۳ هفته بسیار زیاد است.

سئوال: آیا انجام بیش از حد سونوگرافی هم می تواند مضر باشد؟

جواب:بله؛ نباید این را فراموش کرد که سونوگرافی به هر حال از جنس امواج است و می تواند جنین را گرم کند و در صورتی که به دلایلی پزشک تعداد سونوگرافی بیشتری تجویز کند، انجام سونوگرافی دوبعدی بلااشکال است اما به ویژه سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی که در آن از چند جهت به جنین اشعه تابانده می شود، می تواند سبب بالا رفتن درجه حرارت جنین شود و در سنین پایین بارداری انجام آن اصلا توصیه نمی شود؛ چون سبب داغ شدن قلب جنین خواهد شد. سونوگرافی نوعی تکنولوژی است که فقط در شرایط لازم باید مورد استفاده قرار بگیرد.

***

 اطلاعات تکمیلی

FSH اغلب همراه با آزمایش های دیگر (LH، تستوسترون، استرادیول و پروژسترون) در اقدامات لازم برای ناباروری در مرد و زن، هر دو مورد استفاده قرار می گیرد. سطوح FSH همچنین در بررسی بی نظمی های قاعدگی و برای کمک به تشخیص اختلالات هیپوفیز یا بیماری های مربوط به تخمدان ها یا بیضه مفید هستند. سطح FSH برای کمک به تعیین علت تعداد کم اسپرم در مردان استفاده می شود.

آزمایش LH با نام کامل(Luteinizing hormone)

ادرار۲۴ ساعته ممکن است درخواست شود اگر پزشک بخواهد سطح LH تولید شده در طی یک دوره ۲۴ ساعته را اندازه گیری نماید.

LH به طور متناوب در طول روز آزاد می شود، بنابراین نمونه تصادفی ممکن است مقدار واقعی را نشان ندهد. ادرار ۲۴ ساعته می تواند این تغییرات را رفع کند.

FSH در زنان رشد و بلوغ تخمک ها در تخمدان در فاز فولیکولی سیکل قاعدگی را تحریک می کند. FSH در مردان بیضه ها را برای تولید اسپرم بالغ تحریک می کند و همچنین تولید پروتئین های متصل به آندروژن را پیش می برد. سطوح FSH در مردان پس از بلوغ نسبتا ثابت است.

در نوزادان و کودکان، سطح FSH در مدت کوتاهی پس از تولد افزایش می یابد، سپس تا سطوح بسیار پایین افت می کند (تا ۶ ماه در پسران و ۱-۲ سال در دختران). در حدود ۶-۸ سال، سطوح FSH دوباره قبل از شروع بلوغ و توسعه ویژگی های ثانویه جنسی افزایش می یابد.

فولیکولها تا زمان آزاد سازی حدود یک تا دو میلی متر روزانه رشد می کنند. یک خانم ممکن است در یک سیکل بیش از یک تخمک آزاد کند و وقتی به اندازه آنها به حد طبیعی رسید در صورتیکه hCG استفاده نکرده باشند تا ۲۴ ساعت بعدتخمکها در بدنش آزاد خواهند شد.

 ۳۶ ساعت بعدازتزریق hCG  تخمکها آزادمی شود

یک فولیکول  باید ۱۸تا۲۴میلیمتربشودتا  تخمک آزادکند

 اندازه یک فولیکول مناسب برای بارداری، بین ۱۷ تا ۲۱ میلیمتر است.فولیکول در حدود اندازه ۲۵ میلیمتر، 

کلومیفن معمولاً به شکل قرص برای یک دوره پنج روزه در ماه تجویز می‌شود. این دارو به شما کمک می‌کند تا به میزان بیشتری از هورمونی را تولید کنید که موجب تخمک‌گذاری می‌شود (هورمون محرک فولیکول (FSHH)، این امر باعث می‌شود تا تخمدا‌‌ن‌ها یک یا تعدادی بیشتر از تخمک‌های بالغ را تولید کنند.
پس از به اتمام رسیدن یک دوره از مصرف کلومیفن، هیپوتالاموس (بخشی از مغز شما که توابع پایه مانند دما را تنظیم می‌کند) هورمون جسم زرد (LH) را ترشح می‌کند، و به این وسیله به تخمدا‌‌ن‌ها دستور می‌دهد که تخمک بالغ را به لوله‌های فالوپ آزاد کنند. اگر تخمک آزاد شده در راه خود در رحم به یک اسپرم سالم برخورد کند، شما شانس این را خواهید داشت که باردار شوید.

مکانیسم قرص‌های ضدبارداری از طریق توقف تخمک گذاری(Ovulation) است اما بخش پروژسترونی قرص نیز باعث کاهش ضخامت لایه داخلی آندومتر می‌شود. این حالت باعث می‌شود اگر هم تخمک‌گذاری انجام شد جنین به راحتی داخل رحم ننشیند. علاوه براین، کاهش ضخامت لایه داخلی رحم باعث مرتب شدن عادت ماهانه و کاهش خونریزی ماهانه می‌شود.

هورمون‌های کنترل‌کننده تخمک‌گذاری (FSH و LH) توسط هیپوفیز ترشح می‌شوند

 قرص های ضدبارداری از طریق افزایش ضخامت مخاط ناحیه دهانه رحم(بافزایش موکوس وسرویکس) از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری می کنند. ضمن اینکه با محافظت از لایه داخلی رحم از استقرار تخمک بارور شده در آنن جلوگیری می کنند.

 مصرف کلومیفن وطول مدت درمان


اگر دوره شما منظم است، به مدت سه تا پنج روز در چرخه قاعدگی ماهانه خود شروع به مصرف کلومیفن خواهید کرد.
اگر دوره شما نامنظم یا غایب است، پزشکتان ابتدا اطمینان حاصل می‌کند که باردار نیستید و سپس با تجویز یک دارو به نام پروورا (مدروکسی پروژسترون استات) قاعدگی را القاء می‌کند، سپس می‌توانید شروع به مصرف کلومیفن کنید.
شما به احتمال زیاد پنج تا ۱۲ روز بعد از مصرف آخرین قرص تخمک‌گذاری خواهید کرد. پزشک شما را به طور مرتب بررسی می‌کند تا ببیند که آیا تخمدا‌‌ن‌ها برای آزادسازی تخمک آماده است یا خیر. بسیاری از زنان حداکثر سه تا شش چرخه درمانی را می‌گذرانند (ممکن است ۱ تا ۲ ماه از دارودرمانی بگذرد تا تخمک‌گذاریتان منظم شود). شانس بارداری با طولانی شدن دوره‌های مصرف بهبود نمی‌یابد، به خصوص اگر ۳ دوره دارو درمانی را با کلومیفن گذرانده و هنوز موفق نشده‌اید. در این صورت پزشک ممکن است دوز مصرف دارو را افزایش داده یا درمان دیگری را پیشنهاد کند.

اسپرم تا ۴۸ ساعت درون واژن زنده است و تخمک ۲۴ ساعت

موکوس مایع داخل واژن را برای زنده ماندن اسپرم ها قلیایی می کند و غذای کافی نیز برای اسپرم ها فراهم می اورد.

ازخصوصیات دیگر این موکوس این است که کانال مایعی ایجاد می کند تا اسپرم ها از طریق ان شناکنان خود را به تخمک برسانند.

موکوس همچنین نقش یک فیلتر را دارد که اسپرم های سالم اجازه ورود دارند واز ورود اسپرم های غیره طبیعی جلوگیری می کند

 فولیکول “گراف” چیست؟

فولیکول  (follicle) توده هایی کروی شکل در تخمدان زنان هستند

دختران نابالغ بیش ازیکصد هزار تخمک نارس دارندکه درزمان بلوغ در هر  قاعدگی، این فولیکولها برای غالب شدن، با هم رقابت می کنند، تحت تاثیر چندین هورمون، رشد همه این فولیکول‌ها بجز یکی از آنها متوقف می شود که آن فولیکول را”گراف”می گویند،فقط همین فولیکول شروع به رشد و بالغ شدن می کند

فولیکول بالغ که آماده لقاح و تخمک گذاری است  تا ۳۰ میلی متر قطر دارد

زمانی که فولیکول‌ها بالغ می شوند مقدار زیادی استرادیول،نوعی استروژن، ترشح می کنند. استروژن ها شروع به تشکیل یک لایه جدید در اندومتر رحم می کنند. استروژن نیز باعث تحریک کریپت‌ها در سرویکس رحم می‌شوند تا موکوس بارور سرویکس را تولید کنند.

درخواست سونوگرافی واژینال برای اطلاع از بارداری داخل رحم می باشد که معمولا در هفته پنجم تشکیل می شود این جاست که پزشک در نود درصد مواقع می گوید: ساک بارداری تشکیل شده درعین حال  جنین نیست.

جنین در هفته هفتم داخل ساک تشکیل می شود و قلب او نیز در همان زمان دیده می شود اما صدای آن شنیده نخواهد شد .اماممکن است دربعضی ازخانمها تا هفته یازدهم برای تشکیل جنین و قلب او طول می کشد

بهترین زمان سونوگرافی واطلاع ازبارداری “ساک حاملگی”معمولا بین هفته هفتم تا دهم بارداری انجام میشود.  هفته دوازدهم آشکارتراست   

ساک حاملگی (gestational sac) ساختاری است که جنین را در مراحل اولیه رشد و نمو احاطه می کند. نه تنها جنین بلکه مایع آمنیوتیک که باعث تقویت و حفاظت از جنین است را نیز در بر دارد. در حقیقت ساک بارداری از اولین نشانه های حاملگی است که در سونوگرافی می توان مشاهده نمود.


شکل گیری ساک حاملگی


بارداری شامل ۴۰ هفته می باشد که از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می شود

ساک حاملگی تقریبا از هفته چهارم بارداری (یعنی گذشت چهار هفته از اولین روز آخرین قاعدگی) شروع به رشد می کند و تا هفته نهم بارداری تقریبا روزی ۱ میلی متر رشد می کند. معمولا ساک حاملگی در هفته پنجم بارداری از طریق سونوگرافی قابل مشاهده می باشد. اگر سطح هورمون بتا hCG بیشتر از ۱۸۰۰ mUI/ml شود باید ساک بارداری قابل مشاهده گردد و اگر سطح هورمون hCG (هورمون بارداری) به بیش از ۲۰۰۰ رسید ولی ساک حاملگی دیده نشد می تواند نشان دهنده بارداری خارج از رحم باشد.

زمانی که سطح هورمون hCG به ۱۰۰۰ الی ۲۰۰۰ برسد، سونوگرافی واژینال (ترانس واژینال) می‌تواند ساک حاملگی را تشخیص دهد. چون سطوح این هورمون می‌تواند مختلف باشد و زمان لقاح نیز به درستی مشخص نشده باشد، تشخیص با یافته‌های سونوگرافی تا زمانی که مقدار هورمون به mIU/ml ۲۰۰۰ نرسد قابل قبول نخواهد بود.

بنابراین تا زمانی که سطح هورمون BHCG به حدود ۲۰۰۰ نرسیده اقدام به سونوگرافی واژینال نکنید؛ زیرا ساک حاملگی در سطحی پایین تر از عدد۲۰۰۰ قابل مشاهده نخواهد بود.

 راهنمای سطوح hCG در طول بارداری:
زمانها بر اساس سن حاملگی(Gestational Age) [تعداد هفته هایی که از اولین روز آخرین قاعدگی(LMP) گذشته است] می باشد:

• ۳ هفته از LMP گذشته باشد: ۵۰-۵ mIU/ml
• ۴ هفته از LMP گذشته باشد : ۴۲۶-۵ mIU/ml
• ۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۷۳۴۰-۱۸ mIU/ml
• ۶ هفته از LMP گذشته باشد : ۵۶۵۰۰-۱۰۸۰ mIU/ml
• ۸-۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۲۹۰۰۰-۷۶۵۰ mIU/ml
• ۱۲-۹ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۸۸۰۰۰-۲۵۷۰۰ mIU/ml
• ۱۶-۱۳ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۵۴۰۰۰-۱۳۳۰۰ mIU/ml
• ۲۴-۱۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۶۵۴۰۰-۴۰۶۰ mIU/ml
• ۴۰-۲۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۱۷۰۰۰-۳۶۴۰ mIU/ml
• زن غیر حامله : • بعد از یائسگی : <۵/۹ mIU/ml توجه: این اعداد فقط به عنوان راهنما داده شده و افزایش اینهورمون در هر فرد متفاوت می باشد. مقدار مطلق به اندازه سیر تغییرات اهمیت ندارد.

تخمین سن بارداری بر اساس اندازه ساک حاملگی

سن بارداری را می توان از راه های مختلف تخمین زد. یکی از روش های محاسبه سن بارداری بررسی اندازه یا قطر ساک حاملگی می باشد. یک راه ساده آن است که به اندازه ساک بارداری به میلی متر، ۲۸ روز (۴ هفته) اضافه کنید.

محاسبه سن بارداری بر اساس اندازه ساک حاملگی

 
اندازه ساک حاملگی (میلی متر) سن بارداری (روز) سن بارداری (هفته)
۱ ۲۹ ۴ هفته و ۱ روز
۲ ۳۰ ۴ هفته و ۲ روز
۳ ۳۱ ۴ هفته و ۳ روز
۴ ۳۲ ۴ هفته و ۴ روز
۵ ۳۳ ۴ هفته و ۵ روز
۶ ۳۴ ۴ هفته و ۶ روز
۷ ۳۵ ۵ هفته
۸ ۳۶ ۵ هفته و ۱ روز
۹ ۳۷ ۵ هفته و ۲ روز
۱۰ ۳۸ ۵ هفته و ۳ روز
۱۱ ۳۹ ۵ هفته و ۴ روز
۱۲ ۴۰ ۵ هفته و ۵ روز
۱۳ ۴۱ ۵ هفته و ۶ روز
۱۴ ۴۲ ۶ هفته
۱۵ ۴۳ ۶ هفته و ۱ روز

روش های تشخیص  “تایید”بارداری

ساک حاملگی در هفته چهارم و ساک نطفه در هفته پنجم از دوره بارداری قابل مشاهده خواهند بود. جنین پس از گذشت پنج هفته و نیم قابل مشاهده و اندازه‌گیری است. وضعیت قرارگیری جنین در داخل رحم نیز از طریق سونوگرافی قابل بررسی خواهد بود.
۲٫    خونریزی واژن در اوایل بارداری

خونریزی واژن در اوایل بارداری یکی از نشانه‌های زنده بودن جنین است.

قلب جنین در هفته پنجم بارداری شروع به تپیدن می کند، در هفته ششم از دوران بارداری محسوس بوده و در هفته هفتم قابل تشخیص خواهد بود. اگر این علائم به وضوح مشاهده شوند، احتمال بارداری بیش از ۹۵ درصد خواهد بود.
ضربان قلب جنین در دوره‌های مختلف حاملگی متفاوت است.

 و قلب او در هفته هفتم بارداری به طور کامل تشکیل می شود. ضربان قلب جنین را می توان در هفته ۸ بارداری توسط دستگاه های دقیق سونوگرافی شنید.

تعداد ضربان قلب جنین در رحم در طول بارداری معمولا از ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه تغییر می کند. در طول اوایل بارداری ضربان قلب جنین رفته رفته افزایش یافته و تا حدود ۱۰ هفته اول بارداری به ۱۷۰ ضربه در دقیقه می رسد, این در حالی است که رفته رفته این تعداد کاهش یافته و تعداد ضربان قلب جنین به ۱۳۰۰ ضربه در دقیقه می رسد.

 ضربان قلب عادی در هفته ششم در حدود ۹۰ تا ۱۱۰ ضربان در دقیقه (BPM)

خواهد بود؛

جنین درهفته نهم

در هفته نهم، این تعداد به ۱۴۰ تا ۱۷۰ ضربان در دقیقه می‌رسدحداکثر  ۱۷۵. کندکاری قلب (کمتر از ۹۰ ) در هفته‌های پنجم تا هشتم از دوره بارداری، خطر مرگ جنین را افزایش می‌دهد.

 در هفته دهم جنین شکلی انسانی به خود می‌گیرد. اعضایش در سونوگرافی قابل رویت‌‌اند. 

در هفته یازدهم جنین حدود ۴۵ میلی‌متر است و هرگونه نافرمی و بدشکلی اعضای خارجی قابل دیدن است. دراین زمان حتی می‌توان ناهنجاری‌هایی نظیر آناپلوئیدی را در جنین تشخیص داد. در هفته دوازدهم  سونوگرافی تجویز می‌شود زیرا در این هفته اکثر ناراحتی‌ها و بیماری‌های قابل تشخیص‌اند. بین هفته هفتم و دوازدهم در صورتی که سونوگرافی دفرمه شدن( ساک بارداری یا ساک بارداری بدون جنین را نشان دهد)، احتمال سقط بسیار بالاست. بین هفته دوازدهم تا سیزدهم در ۸۵ درصد تشخیص جنسیت جنین ممکن است اما احتمال تشخیص درست در هفته سیزدهم و چهاردهم افزایش می‌یابد.

 دفرمه(دفورمه)شدن”ساک بارداری” درسونوگرافی  چیست؟

جواب:یعنی  ساک بارداری بدون جنین است،جنین سقط شده ویا شکل نگرفته است-حامگی پوچ-بارداری مولار

در سونوگرافی با تصویر یک ساک خالی که هیچ‌گونه علایمی از کیسه‌ زرده یا ضربان قلب جنین مشاهده نمی شود

   حاملگی ناموفق ویا”حاملگی پوک”  نیزمی گویند (blighted ovum )  نیزمی گویند

فتال پول”فتال پل”(پل جنینی)چیست؟fetal

فتال پول همون منظورجنین است،پل یاطناب جنین

اگردرسونوگرافی شنیدیدکه گفتن:فتال پول نیست

یعنی ساک حاملگی داری ولی قلب تشکیل نشده و کیسه زرد دیده نمی شه

(fetal demise)یعنی سقط جنین

البته تاهفته هفتم ممکنه تشخیصش بطول بینجامه(بین هفته پنجم تا هفتم پل جنینی )که دراین زمان “فتال پل”به رویان تبدیل می‌شود(تاهفته هفتم بارداری “جنین”نمی گویند(رویان)می گویند

رویـان بعـد از۸‌‌ ‌هـفـتـه، جنیـن نامیـده مـی شود

***

لکه بینی در سه ماه اول بارداری

ترشحات خونی  از واژن،ممکن است در هر زمانی در دوران بارداری اتفاق بیفتد،میتواندعادی باشد ولی دربعضی ازموارد پیام ناخوشایندی رابدنبال دارد،بستگی دارد که در کدام مرحله از بارداری (سه ماه اول یا دوم و سوم) اتفاق بیفتد.

اگردر سه ماه اول بارداری(۱۲ هفته اول) اتفاق بیفتد،دلایلش می تواند:

لانه گزینی 

زمانیکه  تخمک بارور شده(در طول ۱۲ روز بعد از آبستنی”لقاح”) تلاش می کند به جداره رحم بچسبد که دراین زمان، قسمتی از دیواره رحم ریزش می کند واین ریزش می توانند منجر به لکه بینی و یا خونریزی خفیف شود،که معمولاً  این حالات  درموعد قاعدگی اتفاق می افتد که بعضی ازخانمها(مخصوصاً که درانتظاربارداری نبودند)این  خونریزی را”پریود”محسوب می کنند،از چند  ساعت تاچندروزادامه خواهد داشت

 تهدید به سقط

لکه بینی به ویژه اگر با درد های کرامپی شکم توام شود،پیام ناخوشایند سقط است.

علائم تهدید به سقط: درد های منظم زیر شکم، کمر درد و احساس فشار در لگن.

 حاملگی خارج از رحم 

حاملگی خارج از رحم(EP)به حالتی گفته می شود که تخمک لقاح یافته در جایی به غیر از دیواره داخلی رحم مستقر می شود و شروع به رشد می کند.معمولاً حاملگی های خارج از رحم ،درون لوله های فالوپ (لوله رحمی) اتفاق می افتد،یادر نقاط دیگری مثل تخمدان، گردن رحم و حفره شکمی نیز رخ دهد.

حاملگی مولار چیست؟

حاملگی مولار(مول)زمانی اتفاق می افتد که سلول تخم لقاح یافته به جای رشد و نمو به شکل رویان”جنین” به صورت یک توده سلولی به نام مول رشد می کند. در ابتدای بارداری مولار فرد تمام علائم بارداری را تجربه می کند اما با گذشت زمان تفاوت این حاملگی با بارداری عادی نمود پیدا می کند،بجای جنین،توده ای شبیه جنین شکل می گیرد،یکی از علائم این بارداری کاذب – تهوع و استفراغ شدید و بزرگ شدن سریع اندازه رحم می باشد.

مولار فرمی از حاملگی غیر طبیعی است که در آن تخمک بارورشده غیر زنده در رحم لانه گزینی کرده و پرزهای متورم جفتی به تشکیل کیست های مشابه خوشه انگور ویاتوپ تنیس، رحم را می پوشانند و شواهدی از جنین دیده نمی شود. این نوع از حاملگی غالبا با لکه بینی و  یا خونریزی نامنظم تهوع و استفراغ بسیار شدید، رشد رحمی فراتر از سن حاملگی و گاهی افزایش فشار خون و به همراه دفع پروتئین از ادرار، در اوایل بارداری همراه است.

نیمه دوم بارداری (۲۰ هفته دوم )

جفت سرراهی

جفت اندامی دایره ای شکل است که به طور طبیعی در قسمت فوقانی دیواره رحم لانه گزینی می کند و از طریق بند ناف وظیفه خونرسانی به جنین را برعهده دارد. در مواردی همچون حاملگی چند قلویی، سابقه سزارین قبلی ،جفت ممکن است در قسمت های تحتانی و در مجاورت دهانی رحم لانه گزینی کند؛ در این شرایط به اصطلاح “جفت سرراهی” خوانده می شود. جفت سرراهی با کوچکترین ضربه، نزدیکی، ویا فعالیت های سنگین ،ازبین می رود”جدامی شود”که حاصلش لکه بینی و خونریزی بدون درد است.

دکولمان جفت

دکولمان جفتکندگی جفت” به معنی جداشدن ناگهانی جفت از آندومتر می‌باشد که می‌تواند ناقص یا کامل باشد. چون در دکولمان کامل، خون مادر به جفت نمی‌رسد از این‌رو جنین دچار (hypoxia)هیپوکسی(قطع اکسیژن) می‌شود و اگر زایمان به سرعت انجام نشود جنین قطعاً می‌میرد. معمولاً دکلمان با خونریزی مادر همراه است.

این نوع خونریزی‌ها اغلب تیره‌رنگ هستند، مادر در ناحیه‌ شکم ‌درد دارد و با معاینه مشخص می‌شود که شکم کاملاً سفت است،مادری که در هفته ۲۶ یا ۳۰ بارداری خونریزی‌ای کند که تیره‌رنگ باشد،دراین وضعیت، اختلال در قلب جنین کاملاً مشهود است، بناچار باید به بارداری صورت اورژانسی خاتمه داد.

 عفونت

هر گونه عفونت در فضای داخلی رحم یا دستگاه تناسلی و یا عفونت ناشی از روابط جنسی (مثل کلامیدیا، سوزاک و تبخال تناسلی) می تواند باعث بروز لکه بینی یا خونریزی در سه ماهه اول بارداری شود.

توضیحات مدیریت سایت پیراسته فر: ازچندمورداصطلاحات نامأنوس بکاربرده شده:

دردهای کرامپی: می‌توانند در اثر عواملی همچون: اسهال، یبوست، نفخ یا باد معده ایجاد شوند،ممکن است این درد به‌صورت متناوب برطرف شده و بازگردد، و ممکن است به‌طور کامل بدون نیاز به درمان فروکش نماید.

تفاوت کرامپ بااسپاسم

هر دو گرفتگی عضلات هستند ولی تفاوتهائی دارند. کرامپ در افراد سالم دیده می شود  ،کرامپ ها بیشتردر حد چند دقیقه و ثانیه هستند و اغلب این عضله را درگیر می کنند ولی اگر بگیرد درد شدیدی دارد و بعد درد را رها می کند حالت حمله ای دارد.در افراد سالم کرامپ می تواند به علت کمبود آب،زیادی نمک و یا زیادی کلسیم باشد.

در اسپاسم ،میتوانداشکال در دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی باشد،تروما و ضربات می تواند یک علت اسپاسم ها باشد.اسپاسم هم عضلات را درگیر می کند هم مفاصل را در کوتاه مدت یا بمدت طولانی.

در اسپاسم ” تون عضلات”درگیر هستند.افزایش تون در عضلات خم کننده بیش از عضلات راست کننده است و در اندام های تحتانی “تون” در عضلات راست کننده بیش از عضلات خم کننده است. به علاوه مقاومت عضلانی در تمام طول حرکات یکسان نیست بلکه در شروع حرکات غیر فعال بیشتر است و با ادامه حرکت کاهش می یابد.افزایش تون به سرعت حرکات بستگی دارد بطوری که حرکات غیر فعال با سرعت زیاد ، سبب افزایش مقاومت می شوند.

در کرامپ انقباضات غیر ارادی و مشخصا دردناک عضلات یا قسمتی از عضلات می باشند.
احتمالا علت عمده بروز این مشکل به علت اختلال در قسمت پائینی اعصاب حرکتی می باشد.
عضله ممکن است بصورت برآمده و قابل لمس و سفت شود.کرامپ ها معمولا با کشیدن غیر فعال عضله گرفتار برطرف می شوند.کرامپ معمولا خوش خیم است و تظاهراتش در شب و در حین و یا پس از فعالیت، باشد. 

تون عضله چیست؟ 

تون Toneعضلانی یاتونوس ماهیچه‌ای که”کِشنگ ماهیچه‌ای”نیزگفته می شود ( Muscle tone یا Tonus) عبارت است از،انقباض خفیف و پیوستهٔ ماهیچه است- که در ماهیچه‌های اسکلتی باعث حفظ وضعیت ظاهری بدن می‌شود و به بازگشت خون به قلب کمک می‌کند،کشنگ در یک ماهیچه اسکلتی عبارت است از میزان سفتی و قوام آن ماهیچه در حالت استراحت.

(LMP) چیست؟

 اولین روز آخرین قاعدگی را(LMP) می گویند

اکوژن یعنی توده

فوکوس (FOCUS)=مرکز توجه.

«ساک حاملگی»(gestational sacکیسه حاملگی»

شایع ترین یافته های سونوگرافی بیرون زدگی از دیواره کوریونی به داخل حفره کیسه حاملگی، داشتن ناحیه هیپواکوی مرکزی با لبه هیپراکوی محیطی و فاقد عروق (n=5) بود (شکل 1).

خون به دیواره کیسه زرده منتقل می شود و سپس به قلب جنین می رسد. به طوری که کیسه زرده مواد مغذی را برای جنین در اوایل بارداری فراهم می کند. هنگامی که جفت به طور کامل رشد کرد، در انتقال تغذیه به جنین به جای کیسه زرده بعداً نقش خواهد داشت.

در هفته هفتم بارداری، یک زن باردار به طور کلی می تواند یک کیسه زرده، یک قطب جنین و یک کیسه حاملگی را در رحم خود ببیند (با آزمایش اسکن اولتراسونیک).

شکل ۱: «سونوگرافی ترانس واژینال»

Transvaginal-ultrasound

(A و B) ضایعه برآمده بیضی شکل از دیواره کوریونی به داخل کیسه حاملگی، با مرکز هیپواکوئیک و لبه هیپراکوئیک (ایزواکوئیک تا کوریون) با ابعاد حداکثر 15×18 میلی متر و بدون جریان خون در داپلر رنگی، که با یک برآمدگی کوریونی (هماتوم) سازگار است. (C&D) دو ضایعه ناهمگن را می توان در ناحیه ساب کوریونیک مشاهده کرد، به ابعاد 2.8 x 1.1 سانتی متر (فلش قرمز) و 1.5 x 0.8 سانتی متر (فلش زرد)، که هیچ جریان داخلی در داپلر رنگی را نشان نمی دهد. آنها «هماتوم ساب کوریونی» هستند.

از هفته هفتم بارداری، رشد جنینی به تدریج از نظر گسترش اندام ها افزایش می یابد و کیسه زرده به همان اندازه باقی می ماند. بنابراین، کیسه زرده نمی تواند غذای کافی را تامین کند و در عوض جنین مواد مغذی را از جفت دریافت می کند.

برآمدگی کوریونی، احتمال  از دست دادن بارداری در سه ماهه اول را افزایش می دهد. شایع ترین یافته های سونوگرافی بیرون زدگی از دیواره کوریونی به داخل حفره کیسه حاملگی، داشتن ناحیه هیپواکوی مرکزی با لبه هیپراکوی محیطی و فاقد عروق (n=5) بود (شکل 1).


در این مرحله، جفت برای خدمت به مواد مغذی جنین توسعه یافته است. تا کیسه زرده نقش خود را تمام کند و از بین برود.


در پایان هفته های ۱۲ تا ۱۴ حاملگی، جفت کاملاً توسعه یافته می تواند به طور کامل جایگزین کیسه زرده در انتقال غذا و اکسیژن برای تغذیه جنین و همچنین تبادل مواد زائد از خون جنین به مادر شود.


«کیسه زرده» یک منبع غذایی برای جنین در اوایل بارداری است، قبل از اینکه جفت به طور کامل تشکیل شود و نقش آن را بر عهده بگیرد.

شکل ۳: سونوگرافی ترانس واژینال

Transvaginal-ultrasound

(A) اولین سونوگرافی در زمان مراجعه انجام شد و یک کیسه حاملگی ۳ میلی متری بدون ضربان قلب جنین را نشان می دهد. (B & C) یک ضایعه کوچک از دیواره کیسه حاملگی به داخل حفره بیرون زده است، با لبه هیپواکوی مرکزی و هیپراکوی محیطی، و هیچ عروقی با برآمدگی کوریونی سازگار نیست. (D) یک اسکن پیگیری یک ماهه، نشان دادن دو برآمدگی از کوریون به داخل کیسه حاملگی با نواحی هیپواکوی مرکزی و هیپراکوی محیطی بدون عروق در داپلر رنگی، حاکی از وجود برجستگی های کوریونی بود (این ضایعات در ابتدا به عنوان کیسه حاملگی اشتباه گرفته شدند. ). (E) یک ناحیه هیپواکوی ناهمگن (پیکان سبز) خارج از کوریون بدون عروق داخلی، هماتوم ساب کوریونی است.