آمارحجاج کشورها/حادثه"منا" وکشتا۷۵هزارحاجی/۴۷۰قربانی ایرانی
۱۰ روز از فاجعه منا گذشته است، عربستان هنوز نتایج بررسی‌های خود از چگونگی این رخداد تلخ را اعلام نکرده است. مسؤولان جمهوری اسلامی ایران نیز به وطن بازنگشته‌اند تا نتایج علل وقوع این فاجعه را تشریح کنند.
هرچند به طور کلی زمان برای قضاوت درباره دلایل وقوع این حادثه زود است، اما در گفت‌وگو با شاهدان عینی حادثه منا تلاش شده است تا زوایایی هر چند ناقص از این فاجعه انسانی و سهل‌انگاری دولت سعودی آشکار شود.
منا کجاست؟
«منا» میان مکه و مزدلفه و در ۷ کیلومتری شمال شرقی مسجد الحرام است که از طریق «تونل منا» ۴ کیلومتر با مسجد الحرام فاصله دارد.
سرزمین«منا» مکانی است که حاجیان صبح روز عید وارد آن می‌شوند و به نماد شیطان سنگ می‌زنند؛ سپس قربانی کرده و با تراشیدن موی سر یا کوتاه کردن مو و ناخن از احرام خارج می‌شوند. دو شب نیز در آن بیتوته کرده و روز یازدهم و دوازدهم هم به نماد سه گانه شیطان سنگ می‌زنند.
منا منطقه‌ای است با طول ۳ هزار و ۵۰۰ متر و عرض ۶۰۰ متر. فاصله منا تا مسجدالحرام ۷ کیلومتر و از تونل منا نیز فقط ۴ کیلومتر با مکه فاصله دارد. رفت و آمد پیاده از منا به منطقه عزیزیه – محل اسکان ایرانیان در مکه – نیز بسیار آسان و نزدیک است.
منا ۵ خیابان اصلی دارد
چادرهای ایرانیان دورترین منطقه به جمرات است. این فاصله سه کیلومتر است. در منا چند راه اصلی برای رفتن به جمرات است که عبارتند از: طریق المشاه، شارع الجوهره، سوق العرب، خیابان ۲۰۴ و خیابان ۲۰۶٫
با توجه به محل استقرار چادرهای زائران ایرانی، بهترین مسیر برای زائران ایرانی خیابان ۲۰۴ و سوق‌العرب است.
امروز، پنجشنبه دوم مهرماه است!
طلوع آفتاب عید قربان – پنجشنبه دوم مهرماه- زائران پس از یک شب اقامت در مشعر – در مشعر زائران همه کشورها بر روی زمین و بدون چادر و …. قرار دارند – و یک روز در عرفات، بالاخره چادر و جایگاهی می‌یابند! صبحانه‌ای خورده و چند بطری آب برداشته و برای رمی شیطان به طرف جمرات می‌روند.
خیابان ۲۰۴، مسیر ایرانیان به جمرات
امسال نیز پلیس دفاع مدنی عربستان، بسیاری از زائران ایرانی را به خیابان ۲۰۴ هدایت کرد. عرض این خیابان ۱۰ متر و با طول سه کیلومتر است. دو طرف خیابان نیز چادرهای زائران کشورهای مختلف است که با نرده‌ها و فنس از خیابان جدا شده‌اند.
وقتی که در خیابان ۲۰۴ به سوی جمرات قرار می‌گیری، دو فرعی عمده در آن نقش حیاتی دارند؛
یکی سمت راست با نام خیابان ۲۲۳ که زائران کشورهای آفریقایی که از خیابان ۲۰۶ حرکت کرده‌اند را به خیابان ۲۰۴ منتقل می‌کند و دیگری خیابان ۲۱۵ که در سمت چپ قرار دارد و به نوعی ترافیک خیابان ۲۰۴ را باید کنترل کند؛ بدین گونه که بخشی از حجاج را به خیابان سوق‌العرب منتقل کند.
روز عید قربان چه اتفاق غیر متعارفی افتاد؟
عموما زائران از ساعت ۸ صبح آرام‌آرام با هدایت پلیس – نیروهای پیشاهنگ – وارد خیابان ۲۰۴ شدند. از ابتدا ترافیک بود، اما روان. ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه ترافیک سخت شد و ساعت ۸ و ۴۵ دقیقه ترافیک کاملا قفل شد. 50 کاروان ایرانی در وسط خیابان ۲۰۴ قرار گرفته بودند. امکان بازگشت نیست.
همه ساله پلیس چگونه ترافیک این خیابان را کنترل می‌کرد؟ واما…
هر سال پلیس در این مواقع بخش ابتدایی خیابان ۲۰۴ را کنترل و زائران را به خیابان موازی یعنی سوق‌العرب هدایت کرده و سریعا خیابان ۲۱۵ را برای رفتن حجاج به سوق‌العرب مهیا می‌کرد. اما امسال ۲۱۵ بسته ماند!
مهمتر آنکه خروجی خیابان ۲۰۴ هم با قرار دادن ماشین پلیس تقریبا بسته شده بود!
ساعت ۹ صبح روز عید قربان
ساعت ۹ صبح است و دمای هوا ۴۷ درجه. خیابان ۲۰۴ از تقاطع ۲۲۳ تا تقاطع ۲۱۵ ترافیک جمعیتی به گونه‌ای است که حقیقتا حجاج در حال پِرِس شدن هستند.
هنوز ورودی زائران با هدایت پلیس به خیابان ۲۰۴ ادامه دارد و مهمتر آنکه هنوز خیابان ۲۲۳ که منتهی به ۲۰۴ می‌شود زائران آفریقایی وارد می‌شوند. خیابان ۲۱۵ به سوق‌العرب نیز هنوز باز نشده . خروجی ۲۰۴ نیز ماشین با گارد پلیس راه را مسدود کرده است.
از ساعت ۹ امکان نفس کشیدن برای این تعداد حجاج سخت و محال شده و آب‌های همراه زائران پایان یافته است.
در بخشی از این منطقه مخصوصا افرادی که در وسط خیابان هستند، آرام‌آرام از هوش می‌روند، افرادی هم که در کناره خیابان هستند تلاش می‌کنند از فنس‌ها بالا رفته و خود را بالای خیمه‌ها برسانند، شاید بتوانند نفسی بکشند.
واقعه هولناک اتفاق افتاد
ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه است. حجاج سپیدپوش به خاطر خستگی بیش از حد، قفل شدن حرکت، تشنگی و دمای بالای هوا دیگر رمق که هیچ، نفسی هم ندارند؛ اکثر از هوش رفته‌اند و هم چون برگ درخت بر زمین می‌افتند.
ساعت ۱۰ صبح است. انبوهی از زائران از هوش رفته و برخی نیز از دنیا رفته به طور متراکم بر زمین افتاده‌اند. بسیاری شهادتین را گفته و خود را به خدا سپرده‌اند. صدای "یاحسین" های زائران کم جان شده است، تشنگی امان را بریده و هر لحظه افرادی که از هوش رفته‌اند را به سوی مرگ می‌کشاند.
جمعیتی که هنوز در ابتدای خیابان ۲۰۴ هستند، که بسیاری از آنان نیز ایرانی‌اند، سعی می‌کنند برگردند تا حادثه بدتراز این نشود. امکان حرکت نیست. عمق فاجعه وسط خیابان تنگ و طولانی ۲۰۴ مشخص نیست. هلیکوپتر بالای خیابان ۲۰۴ است. نمی‌دانم چرا آب‌پاشی برای تلطیف هوا صورت نمی‌پذیرد.
در ابتدا زائرانی که نیم توانی در بدن دارند، تلاش برای نجات دیگران به خرج می‌دهند. صحنه‌ها‌ی با شکوه از ایثار و انسانیت خلق می‌شود.
بالاخره ساعت ۱۱ صبح امدادگران داوطلب از حجاج کشورهای مختلف از جمله ایران با توجه به تراکم جمعیت خود را به حادثه‌دیدگان می‌رسانند و بسیاری از مجروحین را نجات می‌دهند.
ساعت ۱۲ صبح نیز گروهی از امدادگران سعودی به منطقه می‌رسند، اما کار اعزام مجروحین به بیمارستان‌ها به کندی پیش می‌رود.
امنیتی شدن "منا"بعدازحادثه
ساعت ۱۳؛ تعداد نیروهای پلیس افزایش می‌یابد و منطقه امنیتی می‌شود. از ورود پزشکان و امدادگران کشورها جلوگیری می‌شود. هنوز مجروحان زیادی بر روی زمین هستند.
ساعت ۱۴؛ مجروحین به همراه جانباختگان و گاها بدون امداد به مجروحین در کانتینر قرار می‌گیرند. جو کاملا امنیتی است.
ساعت ۱۷؛ هنوز برخی از اجساد مطهر بر روی زمین قرار دارند…..
چند پرسش
عربستان سال‌ها تجربه حج ۴ و حتی ۵ میلیون نفری را داشته و حجاج بدون ترافیک اعمال خود در منا را انجام داده‌اند، چرا امسال با وجود جمعیت ۲ و نیم میلیونی چنین اتفاقی افتاد؟
آیا تصاویر دوربین‌های پرشماری که در خیابان‌های منا و از جمله خیابان ۲۰۴ نصب بوده در اتاق فرمان قابل مشاهده نبود؟!
واقعا چرا از ساعت ۸ صبح با وجود ترافیک در خیابان ۲۰۴، فرعی ۲۱۵ برای هدایت حجاج به خیابان سوق العرب گشوده نشد، و این در حالی است که ترافیک در سوق العرب بسیار روان و در دیگر خیابان ها – شارع الجوهره و طریق المشاه – اصلا ترافیکی وجود نداشته است.
چرا بخش پایانی و خروجی خیابان ۲۰۴ بسته شده بوده و با وجود ازدحام انسانی بازگشایی نشد؟
چرا پس از ازدحام در خیابان ۲۰۴، ورودی‌های آن بسته نشد و دایما جمعیت به این خیابان تزریق شد؟
چرا با وجود دو مرکز دفاع مدنی در مجاورت خیابان ۲۰۴ که مجهز به آب‌پاش هم هستند، داخل جمعیت آب پاشی نشد؟
چرا بلافاصله با حضور امدادگران بعثه کشورها و نظم دهی آنها اجساد شناسایی و جداسازی نشد و به مجروحین که با کمی آب قابلیت احیا داشتند کمک نشد؟/یکشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۴ ایسنا
ماجرااززبان چندشاهد عینی ازحجاج کشورهای دیگر
«جمعیتی برعکس جهت سنگ انداختن(رمی جمرات) حرکت می‌کردند، در حالی‌که بقیه از آن سمت به سویشان می‌آمدند. بعد ناگهان هرج و مرج شد ، مردم همدیگررا"هل"می‌دادند از سر و کول هم بالا می‌رفتند آنها می‌خواستند اعمال‌شان را خیلی زود انجام دهند و کارشان را تمام کنند،و مردم شروع کردند به افتادن روی زمین. زائرانی از نیجریه، چاد، سنگال و دیگر ملیت‌ها آنجا بودند،این‌طور بود که تعدادی کشته شدند،یعنی زیردست وپا له خفه شدند
برخی خدا را صدا می‌زدند، در حالی‌که بعضی دیگر از جمله کودکان و نوزادان گریه می‌کردند. مردم روی زمین می‌افتادند و تقاضای کمک می‌کردند، اما هیچ کس نبود که دست‌شان را بگیرد
«شاهدی که از هرج و مرج فرار کرده بود، گفت: آنچه واقعا اتفاق افتاد، این بود که نیروهای امنیتی سعودی حاضر در صحنه یکی از مسیرهای منتهی به جمرات را مسدود کردند. این اتفاقی بود که برای هزاران زائر از کشورهای مختلفی مثل ایران، کامرون، غنا و نیجریه که راهی جمرات می‌شدند، افتاد. مردم برای رمی جمره از یک مسیر می‌رفتن و همزمان افراد دیگری از همان مسیر در حال برگشت بودند. یک جور تصادف بین دو گروه از زائران در حال حرکت در مسیر مخالف اتفاق افتاد و آنها که در وسط بودند، بیشترین آسیب را دیدند.»
من نمی‌توانستم آنها را بشمارم، اما تا آن‌جایی که چشمم می‌توانست ببیند اجساد مرده‌ها افتاده بود.
من وسط شلوغی بودم. پلیس سعودی و نیروهای کنترل ترافیک که حرکت جمعیت را کنترل می‌کردند، آنجا نبودند. در واقع آنها بعد از وقوع حادثه رسیدند. من موفق شدم بدون آسیب‌دیدگی آن محل را ترک کنم.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:مصاحبه شبکه «بی.بی.سی»باحجاج اندونزی ونیجریه-
۴۰ دقیقه بعدازشروع، کم کم احساس کردیم که حرکت جمعیت از جلو کند شده، این کندی آنقدر ادامه پیدا کرد که بعد از چند دقیقه احساس کردیم حرکت حجاج به طور کلی متوقف شده است.
ابتدا تصور کردیم که این روند طبیعی است اما جمعیت از مقابل با مسیر بسته مواجه شده بود و از پشت سر هم به این جمعیت اضافه می شد و حجاج وارد همان خیابان می شدند.
همه ایستاده بودیم، همه خود را باد می زدند، گرما زیاد بود اما آرام آرام این شرایط به یک دلهره تبدیل شد. دلهره اینکه پس چرا همه ایستاده ایم و راه نمی رویم!
حجاج از اینکه در گرمای شدید ایستاده اند خسته شده بودند. ازدحام به جایی رسید که همه به هم چسبیده بودند.
خیابان ۲۰۴ عرض ۵ تا ۶ متر دارد و در دو سمت چپ و راست آن چادرهای مخصوص حجاج دایر شده است که جلوی این چادرها با نرده محافظت شده است و هر ۴، ۵ متر بین چادرها کوچه های یک متری برای تردد ایجاد کرده اند تا حجاج مستقر در داخل چادرها بتوانند از این کوچه ها عبور کنند.
در همین حین، وقتی همه متوجه این شدند که امکان حرکت وجود ندارد،
حجاج شروع کردند از نرده ها بالا رفتن و بالای چادرها شروع به حرکت کردند.
ابتدای کار این اقدام خیلی عادی جلوه می کرد اما کم کم به حجم کسانی که از نرده ها بالا می رفتند اضافه شد به طوری که همه تلاش می کردند از این راه خود را به بالای چادرها کشانده و از وسط جمعیت خود را نجات دهند که هم تراکم جمعیت را پشت سر گذاشته و هم هرچه زودتر خود را به رمی جمرات برسانند.
عجله مردم و شتابزدگی برای بالا رفتن از نرده ها باعث شد عده ای از بالا به سمت پایین پرتاب شوند. پرت شدن کسانی که از نرده ها بالا رفته بودند به سمت پایین باعث می شد عده ای که پایین بودند زیر دست و پا مانده و له شوند، چون جمعیت به هم چسبیده و راه فرار نبود.
مردم روی سرکول هم می افتادند و هیچ کس هم کمکی نمی کرد. هر کس می افتاد ویاخم می شدزیر دست و پا می ماند. همین باعث جیغ و فریاد و شلوغ شدن فضا شد. هرکس می خواست خودش را نجات دهد که همین باعث شد جمعیت بهم ریخت
هرکس می نشست یاخم می شددیگر امکان بلند شدن برایش وجود نداشت.
کسانی که لباس احرام برتن داشتند اگر احرامشان می افتاد و خم می شدند لباس خود را بردارند، دیگر امکان بلند شدن برایشان نبود. همین باعث می شد که زیر دست و پا بمانند و شاید به همین شکل صد نفر مدفون شدند.
در همین حین من احساس خفگی پیدا کردم و نمی توانستم نفس بکشم، یکی از دوستان هم‌کاروانی که پزشک بود و تخصص مغز و اعصاب داشت، در کنار من بود. به او گفتم آقای دکتر من حالم خیلی بد شده، نمی توانم نفس بکشم، میخواهم یک دقیقه بنشینم. دکتر به من گفت اگر بنشینی بدون شک مرده ای. فقط در همین حد یادم مانده چون بعد از همین چند کلمه صحبت کردن خودم را به سمت او انداخته و بیهوش شدم.
متوجه نشدم که چه اتفاقی افتاد اما بعد از به هوش آمدن دوست پزشکمان به من گفت از آن شلوغی هرطور که بود تو را به سمت راست خیابان کشیده و از بین جمعیت خارج کردم.
در آن شرایط هر کس آشنایی داشت امکان زنده بودن برایش فراهم بود اما اگر کسی تنها بود و کسی را نداشت تا کمکش کند، حتماً کشته می شد. اگر کسی نبود قطعاً کشته می شدیم و دوستان ما هم که در این حادثه جان خود را از دست دادند بدون شک کسی نبود که کمکشان کند.
دولت عربستان هیچ گاه اجازه فعالیت خبری نمی دهد.تمامی دوربین هایی که پخش مستقیم از مناسک حج داشتند، به محض شروع این اتفاق در منا بسته شد و هیچ تصویری پخش نمی شد.
تصاویری که امروز در رسانه های مختلف از فاجعه منا وجود دارد، هیچ کدام مربوط به دقایق اولیه شروع این فاجعه و یا زمان وقوع آن نیست، بلکه تمام تصاویر مربوط به چندین ساعت بعد از فاجعه منا است که همه چیز تمام شده و جنازه ها روی هم تلمبار هستند.
تمام کسانی که کشته شدند ۵ تا ۶ ساعت بعد از فاجعه به دلیل بدحالی زنده بودند، اما چون امدادی نرسید جان خود را از دست دادند.این حادثه حدودساعت۱۱صبح اتفاق افتاد
اگر دست کسی موبایل می دیدند از او می گرفتند، من ۶۰ درصد از تصاویری که در تلویزیون پخش شد را با موبایل و به طور مخفیانه گرفتم.
آمار کشته‌های کشورها در منا
ایران، مالی، نیجریه و مصر کشورهایی بودند که آمار بیشترین کشته‌های فاجعه منا به آنها اختصاص داشت. بیش از ۳۹ کشور در آن فاجعه درگیر بودند که طبق اعلام منابع رسمی، تعداد جانباختگان و مفقودشدگان آنها ۲۹۴۷ نفر است.
خالد بن عبدالعزیز الفالح وزیر بهداشت عربستان در تاریخ ۹۴٫۷٫۵ آخرین آمار رسمی از فاجعه منا را ۷۶۹ کشته و ۹۳۴ مجروح اعلام کرد، اما دو روز بعد معاون وزیر بهداشت عربستان، حمد بن محمد الضویلع، مجموع کشته‌شدگان این حادثه را ۴۱۷۳ نفر اعلام کرد که بعد تکذیب و این خبر از سایت وزارت بهداشت عربستان حذف شد.
در تاریخ ۹۴٫۷٫۶۴ خبرگزاری فرانسه مجموع آمار اعلام شده از سوی کشورها را ۱۰۳۶ کشته و ۷۰۳ مفقود اعلام کرد. این آمار با گذشت زمان در چند مرحله توسط مراجع رسمی کشورها (مثل پاکستان، نیجریه، مالی، مصر، اندونزی و…) اصلاح شد و نسبت به روزهای اول پس از حادثه، تغییرات چشمگیری داشت که حاکی از روند تصاعدی افزایش آمار اعلامی از جانباختگان و مفقودان توسط کشورهای مختلف پس از گسترش نگرانی خانواده‌های قربانیان و فشارهای محافل مختلف سیاسی و رسانه‌ای است.
جدول زیر نمایانگر تعداد جانباختگان، مجروحان و مفقودان حادثه منا تا ۹۴٫۷٫۱۳ براساس اعلام مراجع رسمی و رسانه‌های کشورهای آسیب‌دیده است.
| ردیف | کشور | جانباختگان | مفقودان | مجموع کشته‌ها و مفقودان | مجروحان | منابع رسمی | منابع رسانه‌ای |
| ۱ | ایران | ۴۶۴ | ۴۶۴ | ۱۵۹ | سازمان حج و زیارت | ||
| ۲ | مالی | ۷۰ | ۲۷۱ | ۳۴۱ | ۴ | وزارت امور مذهبی | |
| ۳ | نیجریه | ۷۵ | ۲۴۱ | ۳۱۶ | ۷۱ | کمیسیون ملی حج | |
| ۴ | مصر | ۱۳۸ | ۹۶ | ۲۳۴ | ۱۷ | وزیر اوقاف و رییس بعثه | |
| ۵ | بنگلادش | ۵۱ | ۱۴۰ | ۱۹۱ | ۶۳ | کنسول در جده | |
| ۶ | اندونزی | ۹۵ | ۸۲ | ۱۷۷ | ۱۰ | وزارت امور دینی | |
| ۷ | اتیوپی | ۱۳ | ۱۴۰ | ۱۵۳ | وزارت خارجه | ||
| ۸ | هند | ۵۸ | ۷۸ | ۱۳۶ | وزیر خارجه هند | ||
| ۹ | پاکستان | ۷۶ | ۶۰ | ۱۳۶ | ۷ | وزارت امور مذهبی | |
| ۱۰ | نیجر | ۲۸ | ۸۹ | ۱۱۷ | ۳۹ | کمیته نظارت | |
| ۱۱ | بنین | ۱۱ | ۹۰ | ۱۰۱ | گرندپابلیک | ||
| ۱۲ | کامرون | ۴۲ | ۵۵ | ۹۷ | سرکنسول در جده | ||
| ۱۳ | ساحل عاج | ۱۴ | ۷۷ | ۹۱ | خبرگزاری فرانسه | ||
| ۱۴ | الجزایر | ۱۴ | ۵۴ | ۶۸ | وزارت خارجه | ||
| ۱۵ | سنگال | ۱۴ | ۴۹ | ۶۳ | ۴ | رئیس کمیسیون پزشکی در عربستان | |
| ۱۶ | تانزانیا | ۷ | ۳۷ | ۴۴ | وزارت خارجه | ||
| ۱۷ | مغرب | ۱۹ | ۱۹ | ۳۸ | ۸ | دفتر امور حجاج مغرب | |
| ۱۸ | سودان | ۹ | ۲۰ | ۲۹ | ۱۳ | بعثه حج سودان | |
| ۱۹ | غنا | ۵ | ۲۱ | ۲۶ | خبرگزاری فرانسه | ||
| ۲۰ | تونس | ۱۸ | ۱۸ | ۶ | سخنگوی بعثه تونس | ||
| ۲۱ | لیبی | ۱۰ | ۷ | ۱۷ | کمیته حج | ||
| ۲۲ | کنیا | ۸ | ۶ | ۱۴ | وزارت خارجه | ||
| ۲۳ | چاد | ۱۱ | ۱۱ | خبرگزاری فرانسه | |||
| ۲۴ | میانمار | ۶ | ۵ | ۱۱ | فدراسیون ملی مسلمانان |
***
| ۲۵ | ترکیه | ۴ | ۵ | ۹ | ۸ | رئیس سازمان دیانت ترکیه | خبرگزاری آناتولی |
| ۲۶ | سومالی | ۸ | ۸ | خبرگزاری فرانسه | |||
| ۲۷ | افغانستان | ۲ | ۶ | ۸ | بعثه حج افغانستان | رادیو دری هرات:۶ کشته و ۷ مفقود | |
| ۲۸ | بروندی | ۱ | ۶ | ۷ | خبرگزاری APA | ||
| ۲۹ | عراق | ۱ | ۵ | ۶ | ۱ | هیئت حج عراق | |
| ۳۰ | جیبوتی | ۲ | ۳ | ۵ | وزیر امور مسلمانان | ||
| ۳۱ | چین | ۴ | ۴ | وزارت خارجه چین | |||
| ۳۲ | اردن | ۱ | ۲ | ۳ | وزیر اوقاف و امور اسلامی | ||
| ۳۳ | فیلیپین | ۱ | ۱ | وزارت امور خارجه فیلیپین | |||
| ۳۴ | مالزی | ۱ | ۱ | سازمان حج و وزارت دینی | |||
| ۳۵ | انگلیس | ۱ | ۱ | BBC | |||
| ۳۶ | هلند | ۱ | ۱ | خبرگزاری فرانسه | |||
| ۳۷ | بورکینافاسو | ۱ | ۱ | خبرگزاری فرانسه | |||
| ۳۸ | لبنان | ۱ | ۱ | ۱ | کنسول در جده | ||
| ۳۹ | عمان | ۱ | ۱ | ۵ | بعثه عمان |
ایسنا/دوشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۴
خبرگزاری فرانسه دروغگویی آل سعود در مورد فاجعه منا را رسوا کرد
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری العهد، تناقض آمار رسمی عربستان در مورد قربانیان فاجعه منا با آمار اعلام شده از سوی خبرگزاری های مهم جهان از جمله خبرگزاری فرانسه موجب رسوایی رسانه های و نیز مسئولان سعودی شده و فرار آنان از مسئولیت پذیری را برملا کرده و از دروغگویی آنان پرده برداشت.
با گذشت زمان این آمار بیش از پیش وقاحت مسئولان سعودی در قبال فاجعه منا و نوع تعامل آنان در سطح رسمی را برای افکار عمومی جهان روشن کرده و نشان داد که این تعامل نخست با کوتاهی و ناکامی آغاز شد و سپس با خودبزرگ بینی همراه شده و تا آنجا پیش رفت که بر خلاف آمار اعلام شده از سوی عربستان خبرگزاری فرانسه آمار قربانیان فاجعه منا را یک هزار و ۶۰۸ نفر اعلام کرده و دو روز بعد اعلام کرد آمار قربانیان به یک هزار و ۶۳۳ نفر افزایش یافته است.
این منبع همچنین اعلام کرد که تعداد قربانیان رو به افزایش است، این در حالی است که وزیر بهداشت عربستان اعلام کرد که تعداد قربانیان فاجعه منا به ۷۶۹ نفر افزایش یافته است!
بدترین فاجعه تاریخ معاصر حجاما بر اساس آمار خبرگزاری فرانسه که با استناد به آمار ۳۱ کشور تا روز چهارشنبه اعلام شد، تعداد قربانیان فاجعه خونین در منا به یک هزار و ۶۳۳ نفر رسیده است و به این ترتیب بدترین فاجعه در تاریخ معاصر حج را رقم زد.
در این میان مسئولان سعودی در تاریخ بیست و ششم سپتامبر گذشته ( بیش از دو هفته پیش) اعلام کردند که دست کم ۷۶۹ نفر در فاجعه منا جان باختند و از آن تاریخ به بعد ریاض هیچ آمار دیگری در خصوص قربانیان ، مجروحان و مفقودان این حادثه اعلام نکرد.
در زیر آمار خبرگزاری فرانسه از قربانیان فاجعه منا به نقل از هر یک از کشورهایی که در این فاجعه قربانی داده اند، آمده است:
ایران:۴۶۴ نفر، مصر: ۱۷۷ نفر، نیجریه: ۱۴۵ نفر، اندونزی: ۱۲۰ نفر، هند: ۱۰۱ نفر، پاکستان: ۸۷ نفر، بنگلادش: ۷۹ نفر، مالی : ۶۰ نفر، سنگال: ۵۴ نفر، چاد: ۵۲ نفر، بنین: ۳۴ نفر، مغرب:۳۳ نفر، سودان: ۳۰ نفر، نیجر: ۲۸ نفر، الجزایر:۲۸ نفر، بورکینا فاسو: ۲۲ نفر، کامرون: ۲۰نفر، ساحل عاج:۱۴ نفر، اتیوپی: ۱۳ نفر، لیبی: ۱۰ نفر، سومالی: ۸ نفر، کنیا: ۶ نفر، غنا: ۵ نفر، موریس: ۵ نفر، تانزانیا : ۴ نفر، تونس: ۴ نفر، بروندی و عمان، اردن، عراق و هلند هر کدام، یک قربانی.
جدول مهمترین زمان‌های حج ۹۴ (۱۴۳۶ هجری قمری)
رویداد | زمان |
آغاز صدور روادید زائران ایرانی حج تمتع سال ۹۴ | ۱۰ مرداد ماه |
زمان اعزام نخستین تیم درمانی ایران به سرزمین وحی | ۲۶ مرداد ماه |
اولین پرواز انتقال زائران ایرانی به سرزمین وحی | اول شهریور ماه |
آخرین پرواز انتقال زائران ایرانی به سرزمین وحی | ۲۰ شهریور ماه |
اولین پرواز برگشت حجاج ایرانی از عربستان به ایران | ۷ مهر ماه |
آخرین پرواز برگشت حجاج ایرانی از عربستان به ایران | ۲۶ مهر (چهارم محرم) |
طول مدت اقامت زائران ایرانی در موسم حج در سرزمین وحی | ۲۹ تا ۳۳ روز |
جدول آمارهای زائران حج 94 (1436 هجری قمری)
شاخص | اطلاعات |
تعداد زائران ایرانی | ۶۱ هزار و ۵۰۰ زایر |
عوامل اجرایی اعزامی به حج (اعم از خدمه، پزشک و نیروی ستادی) | ۲ هزار و ۵۰۰ نفر |
میزان کاهش اعزام عوامل اجرایی به حج تمتع در سال‌های ۹۳ و ۹۴ | کاهش ۳۵ درصدی |
تعداد کاروان‌های زائران ایرانی | ۴۵۵ کاروان |
ترکیب جنسیتی زائران ایرانی | ۵۳ درصد بانوان و ۴۷ درصد آقایان |
شایع‌ترین موارد بیماری میان زائران | قند خون بالا، فشارخون بالا، دیابت، و کم خونی |
تعداد زائران اهل سنت | ۵ هزار نفر |
مسن‌ترین زائر ایرانی حج ۹۴ | زائر ۹۳ ساله از کرمان |
کم سن‌ترین زائر ایرانی حج ۹۴ | یک کودک از استان چهار محال و بختیاری |
استان دارای بیشترین تعداد زائر | استان تهران |
استان دارای کمترین تعداد زائر | استان ایلام |
تعداد کاروان جانبازان | ۲کاروان از جانبازان بالای ۷۵ درصد |
تعداد ایستگاه‌های پروازی اعزام زائران ایرانی به سرزمین وحی | ۱۹ ایستگاه |
جدول هزینه‌های حج تمتع ۹۴ (1436 هجری قمری)
شاخص | میزان |
قیمت تمام شده سفر حج تمتع برای زائران ایرانی | بین ۷ میلیون ۷۰۰ هزار تومان تا |
تعداد گروه‌های قیمتی سفر حج تمتع برای زائران ایرانی | ۵ گروه قیمتی |
متوسط قیمت‌های۵ گروه قیمتی در سفر حج تمتع برای زائران ایرانی | ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان |
میزان کاهش هزینه تمام‌شده سفر حج تمتع برای زائران ایرانی در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ | کاهش هزینه پنج درصدی |
سهم هزینه‌های اسکان از کل هزینه‌های حج تمتع ۹۴ | ۶۰ درصد کل هزینه‌ها |
سهم هزینه‌های تغذیه، تدارکات و هزینه‌های مربوط به ایام تشریق مانند اجاره خیام، حمل و نقل درون شهری و بین شهری و هزینه بلیت از کل هزینه‌های حج تمتع ۹۴ | ۳۲ درصد کل هزینه‌ها |
سهم هزینه‌های هلال احمر، بیمه زائر و مجموعه هزینه پشتیبانی، اجرایی و فرهنگی از کل هزینه‌های حج تمتع ۹۴ | ۸ درصد کل هزینه‌ها |
جدول آمارهای خدمات پزشکی حج ۹۴ (۱۴۳۶ هجری قمری)
شاخص | آمار |
میزان داروی ارسالی به عربستان برای ارائه خدمات به زائران ایرانی | محموله ۸۰ تنی دارو |
تعداد نیروهای تیم پزشکی اعزامی به سرزمین وحی | ۵۰۰ تن |
تعداد کارکنان بیمارستان ایران در مدینه منوره و مکه مکرمه | ۲۲۰ تن |
تعداد پزشک مجموعه اعزامی | ۲۸۰ تن |
سرانه پزشک برای کاروان‌های زائران ایرانی | هر ۲ یا ۳ کاروان، یک پزشک |
تعداد پزشکان خانم مستقر در بیمارستان‌های مکه و مدینه | ۷۰ تا ۷۵ نفر |
تعداد مطب‌های شبانه‌روزی دایر در مکه مکرمه و مدینه منوره برای خدمت‌رسانی به زائران ایرانی | سه مطب در مکه و دو مطب در مدینه |
تعداد آمبولانس‌های جدید وارد شده در ناوگان درمانی زائران ایرانی | پنج دستگاه آمبولانس |
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به مسئولیت دولت میزبان در قبال جان باختن ۷ هزار مسلمان گفتند: پس از این حادثه باید صدای واحد و اعتراض دنیای اسلام برمی‌خاست اما متأسفانه به جز صدای جمهوری اسلامی ایران صدایی شنیده نشد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ظهر امروز (دوشنبه۲۷مهر۹۴) در دیدار مسئولان و دست اندرکاران برگزاری حج، فاجعه بسیار تلخ و حیرت‌انگیز منا را از جمله امتحانات الهی خواندند و با انتقاد از سکوت دولتها و به خصوص دولتهای غربی و سازمانهای مدعی حقوق بشر در قبال این مصیبت بزرگ تأکید کردند: این حادثه به هیچ وجه نباید فراموش شود و دستگاه دیپلماسی و سازمان حج موظف هستند که این موضوع را به صورت قاطع دنبال کنند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به مسئولیت دولت میزبان در قبال جان باختن ۷ هزار مسلمان گفتند: پس از این حادثه باید صدای واحد و اعتراض دنیای اسلام بر می‌خاست اما متأسفانه به جز صدای جمهوری اسلامی ایران صدایی شنیده نشد و حتی دولتهایی که زائران آنها جزء جانباختگان بودند، در قبال این فاجعه، اعتراض قابل اعتنایی نکردند./دوشنبه۲۷مهر۹۴
آمارحجاج کشته شده درحادثه سقوط جرثقیل درمکه/درهمین سال-چندروزقبل ازمنا
از۱۰۷نفرکشته شده۸کشته حجاج ایرانی بودند
به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، جانباختگان تراژدی ۲۴ سپتامبر در منای عربستان همچنان رو به افزایش است و آمار جدید این خبرگزاری آمریکایی نشان می‌دهد که دست‌کم ۲۱۷۷ تن کشته شده‌اند. کشورهای خارجی هنوز در حال شناسایی هویت زائران جان‌باخته هستند و کار برای یافتن نشانی از صدها زائر مفقود شده ادامه دارد.
آمار رسمی عربستان از تاریخ ۲۶ سپتامبر که ۷۶۹ کشته و ۹۳۴ زخمی بود، هنوز تغییر نکرده است و مقام‌ها هنوز به این اختلاف آماری پاسخی نداده‌اند. محمد بن نایف بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان که وزیر کشور عربستان نیز هست، یکشنبه شب ریاست نشستی را با موضوع فاجعه منا بر عهده داشت. در گزارش خبرگزاری رسمی عربستان به هیچگونه واکنش رسمی درباره افزایش آمار جانباختگان اشاره‌ای نشده است. در این گزارش آمده است: به ولیعهد عربستان درباره پیشرفت تحقیقات اطمینان خاطر داده شده است. وی از اعضای این کمیته خواست تا به تلاش‌هایشان برای یافتن علل بروز این حادثه ادامه دهند و "از خداوند متعال خواستند این شهیدان را بپذیرد" و برای مجروحان آرزوی بهبود سریع کردند.
سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان دستور تحقیقات درباره مرگبارترین واقعه در تاریخ حج را صادر کرده است. این رویداد پس از سقوط جرثقیل در مکه در اوایل همان ماه رخ داد که جان ۱۱۱ زائر را گرفت. این دو فاجعه در اولین سالی رخ می‌دهد که حج زیر نظر ملک سلمان انجام شد.
آمار خبرگزاری آسوشیتدپرس از تلفات فاجعه منا براساس گزارش رسانه‌های دولتی و اظهارات رسمی مقام‌های ۳۰ کشور از مجموع بیش از ۱۸۰ کشوری است که شهروندان خود را برای انجام مناسک حج اعزام کردند.
ایران بیش از سایر کشورها تحت تاثیر این فاجعه قرار گرفت و می‌گوید که ۴۶۵ زائر جان خود را از دست دادند. بیشتر کشته‌شدگان از آفریقا بودند. مالی ۲۴۵ کشته، نیجریه ۱۹۹ کشته، کامرون ۷۶ کشته، نیجر ۷۲ کشته، سنگال ۶۱ کشته، ساحل عاج و بنین هر کدام ۵۲ کشته داشتند
علاوه بر این، مصر ۱۸۲ کشته، بنگلادش ۱۳۷ کشته، اندونزی ۱۲۶ کشته، هند ۱۱۶ کشته، پاکستان ۱۰۲ کشته، اتیوپی ۴۷ کشته، چاد ۴۳ کشته، مراکش ۳۶ کشته، الجزایر ۳۳ کشته، سودان ۳۰ کشته، بورکینافاسو ۲۲ کشته، تانزانیا ۲۰ کشته، سومالی ۱۰ کشته، کنیا ۸ کشته، غنا و ترکیه هر کدام ۷ کشته، میانمار و لیبی هر کدام ۶ کشته، چین ۴ کشته، افغانستان ۲ کشته و اردن و مالزی هر کدام یک کشته داشته‌اند.
خونبارترین حادثه پیش از این، واقعه ۱۹۹۰ بود که جان ۱۴۲۶ زائر خانه خدا را در جایی که عربستان می‌گوید "خادم الحرمین" است، گرفت. این در حالی است که بر خلاف این آمار رسمی که از سوی کشورهای خارجی که اتباعشان در مناسک حج حضور داشته‌اند، منتشر شده، برخی آمارها از منابع غیر رسمی نیز وجود دارند که تعداد جان باختگان را بیش از ۷۰۰۰ تن اعلام کرده‌اند.
سایت شبکه البروج به نقل از منابعی که آنها را "منابع رسمی عربستان" خوانده عنوان داشته که ۷۴۷۷ نفر در این حادثه جان باخته‌اند.
چراسازمان حج به قربانیان منا "دیه" نمی‌دهد!
در حالی‌که شرکت عامل بیمه زائران در حج، مبلغ "دیه" جانباختگان منا را ۵۵ میلیون تومان اعلام کرده، معاون سازمان حج و زیارت با رد عنوان "دیه" برای این مبلغ، آن را صرفا یک "غرامت" و یا "خسارت" دانسته است.
به گزارش خبرنگار حج و زیارت ایسنا، برای سال ۹۴ نرخ دیه کامل یک مرد مسلمان در ماه‌های غیر حرام با موافقت قوه قضاییه، ۱۶۵ میلیون تومان تعیین شد که در ماه‌های حرام نیز یک سوم این مبلغ، به میزان کل نرخ دیه افزوده می‌شود. با این حال طبق آنچه بهروز ناظمی مدیر بیمه‌های اشخاص بیمه ایران گفته، «حق دیه جانباختگان حادثه منا تا سقف ۵۵ میلیون تومان بوده است که تاکنون علی‌الحساب ۲۵ میلیون تومان آن پرداخت شده است.»
با این حساب نرخ دیه برای ماه حرام ذی‌الحجه در حالی‌که باید ۲۲۰ تومان محاسبه شود، به یک‌چهارم کاهش داده شده و ۵۵ میلیون تومان درنظر گرفته شده است.
براساس توضیحات ناظمی، قرارداد بیمه‌نامه این شرکت با سازمان حج و زیارت، "اختیاری" بوده که پرداخت این مبلغ دیه بنابر قرارداد مذکور صورت گرفته است.
ناظمی همچنین گفته است: سازمان حج و زیارت در قرارداد با شرکت بیمه ایران حداقلِ بیمه‌نامه را برای حجاج فراهم می‌آورد که آن هم بیمه‌نامه اختیاری است. پس از آن همه حجاج مختارند برای تکمیل این حداقل بیمه از طریق اطلاع‌رسانی‌های انجام شده اقدام کنند. این فرایند چندین سال است که اجرا می‌شود و هزاران نفر از حجاج برای تکمیل حق بیمه‌نامه اختیاری اقدام می‌کنند.
اکنون که شرکت عاملِ بیمه حجاج ایرانی اعلام کرده ۲۵ میلیون تومان از آن دیه را علی‌الحساب پرداخت کرده و البته چند نفری هم از آن قافله بازمانده‌اند، حمید محمدی، معاون سازمان حج و زیارت گفته 50 میلیون تومان که برای حادثه‌دیدگان منا در نظر گرفته شده، "دیه" نیست بلکه "خسارت" است.
او به خبرنگار ایسنا توضیح داد: سازمان حج با شرکت عامل بیمه قراردادی دارد که طبق آن اگر زائری در طول حج فوت کرد، ۱۵ میلیون و در صورت وقوع حادثه، ۴۰ میلیون تومان خسارت پرداخت شود که بر این اساس حادثه‌دیدگان منا ۵۵ میلیون تومان خسارت دریافت می‌کنند.
محمدی تاکید کرد: در قرارداد بیمه سازمان حج و زیارت برای زائران، این مبلغ به عنوان خسارت درنظر گرفته شده نه دیه.
اگرچه معاون سازمان حج منکر طرح موضوع دیه برای جانباختگان منا شده، اما توضیحات شرکت عامل بیمه در حج که با تاکید از لفظ "دیه" استفاده کرده نشان می‌دهد در بیمه‌نامه اختیاری سازمان حج و زیارت مبلغ دیه به یک‌چهارم نرخ واقعی کاهش یافته، موضوعی که باعث شده برخی وکلای دادگستری و حقوق‌دانان نسبت به آن واکنش نشان دهند و خواستار احقاق حق زائران جان‌باخته در فاجعه منا باشند.
نعمت احمدی، وکیل دادگستری به استناد به شرایط موجود و با اعتقاد بر اینکه خانواده قربانیان و آسیب‌دیدگان فاجعه منا باید علیه سازمان حج و زیارت طرح دعوا کنند، گفته است؛ باید علیه سازمان حج و زیارت دادخواستی را ارایه دهند، زیرا این سازمان به وظایف اولیه خود عمل نکرده و حجاج را به اندازه دیه کامل یک انسان بیمه نکرده است./ ۱۱ آبان ۱۳۹۴ایسنا
اوحدی با اشاره به اینکه دستگاه دیپلماسی کشور پیگیری‌های زیادی را برای احقاق حق جانباختگان ایرانی حادثه منا در دستور کار قرار داده است گفت: پیگیری‌های زیادی شده تا دیه جانباختگان این حادثه و حادثه جرثقیل نیز توسط طرف عربستانی پرداخت شود. البته دولت عربستان وعده داده که دیه حادثه جرثقیل مکه تا قبل از موسم حج تمتع امسال پرداخت کند و موضوع دیه جانباختگان حادثه منا را نیز مورد بررسی قرار دهد.
الف سه شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵-بنقل ازتسنیم، سعید اوحدی ظهر امروز در مراسم یادبود یکی از جانباختگان سبزواری حادثه منا اظهار داشت
جانباختگان منا"شهداء"خطاب شدند/توسط رهبرانقلاب
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: سال گذشته، مواجه شدن خانواده‌ها با خبر درگذشت عزیزان‌شان و بازگشت جنازه‌های آنان بسیار سخت و دشوار بود اما در مقابل این مصیبت، توجه به این واقعیت که آن عزیزان همچون شهدا در سایه مغفرت، رحمت و نعمت الهی هستند می تواند مایه تسلّی و آرامش باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس با اشاره به شهادت حدود ۷ هزار تن از زائران خانه خدا در حادثه منا این انتقاد جدی را مطرح کردند که چرا کشورها و دولتها به این حادثه سنگین و تأثربار، عکس العملی نشان ندادند؟
ایشان، سکوت دولتها و حتی علما، فعالان سیاسی، روشنفکران و نخبگان جهان اسلام در قبال شهادت ۷ هزار زائر بی‌گناه را، «بلای بزرگ امت اسلامی» خواندند و افزودند: حساس نبودن در قبال مسائلی نظیر حادثه سخت و جانکاه منا، مصیبت واقعی جهان اسلام است.
رهبر انقلاب، خودداری حکام سعودی از یک عذرخواهی زبانی را اوج وقاحت و بی شرمی آنان برشمردند و افزودند: حتی اگر تعمدی در کار نبوده باشد، این همه بی تدبیری و بی‌کفایتی برای یک مجموعه حاکمیتی و سیاسی، جرم محسوب می شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، سخنان خود را در جمع خانواده های داغدار شهدای منا با طرح یک سئوال مهم ادامه دادند: وقتی یک رژیم، حتی از اداره میهمانان خدا که برای او درآمدزا نیز هستند عاجز می ماند، چه تضمینی وجود دارد که در اوقات مشابه، حوادث مشابه منا روی ندهد؟
ایشان خاطرنشان کردند: بی کفایتی سعودی ها و ناامنی تحمیل شده از سوی آنان بر حجاج خانه خدا، حقیقتاً نشان داد این حکومت، لایق اداره حرمین شریفین نیست که این واقعیت باید در جهان اسلام ترویج شود و جا بیفتد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تشکیل یک هیأت حقیقت یاب را از جمله کارهای واجب و ضروری کشورهای اسلامی و مدعیان حقوق بشر خواندند و افزودند: با وجود گذشت یک سال از آن حادثه غم‌بار، بررسی اسناد دیداری، شنیداری و مکتوب، حقایق ماجرا را تا حدود زیادی روشن خواهد کرد.
ایشان با تأکید به مسئولان کشور برای پیگیری جدی تشکیل هیأت حقیقت یاب افزودند: آل سعود اگر به ادعای بی تقصیری خود در حادثه منا مطمئن است، دهانها را با پول نبندد و بگذارد هیأت حقیقت یاب، مسئله را از نزدیک دنبال کند..
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش دستگاههای تبلیغاتی وابسته برای القای جنایت منا به عنوان نمونه ای از اختلاف و درگیری «شیعه و سنی» یا «عرب و غیرعرب» افزودند: حامیان تبلیغاتی حکام سعودی در حالی این دروغ محض را تکرار می کنند که اکثرِ ۷ هزار شهید منا، از جمله تعداد زیادی از شهدای ایرانی، اهل سنت هستند.
حادثه منا و جان باختن حاجیان ایرانی در حال عبادت و با لبان تشنه و در زیر آفتاب سوزان، حادثه‌ای عمیقاً غم‌انگیز و فراموش‌نشدنی است، البته این حادثه ابعاد گوناگون و روشنگری از لحاظ سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و دینی دارد که این ابعاد نباید فراموش شوند.
دیدار با خانواده‌های شهیدان منا و مسجدالحرام /۹۵/۰۶/۱۷خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
فاجعه منا در ۲ مهر ۱۳۹۴- برابر با ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی- ۱۰ ذیحجه ۱۴۳۶ قمری/ همزمان با عید قربان در مراسم رمی جمرات در «خیابان ۲۰۴» در منطقهٔ منا، شهر مکه، عربستان سعودی رخ داد.
