پیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیپیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیتراریخته چیست؟کدام محصولات غذایی تراریخته است؟
تراریخته چیست؟۹۲ درصد روغن‌های مصرفی در ایران وارداتی هستند
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:تراریخته( Genetically Modified Organisms ) که به اختصار GMO می باشند.
محصولات تغییر ژنتیکی داده شده (GMCs) گیاهان مورداستفاده در کشاورزی هستند که DNA آن ها با استفاده از روش های مهندسی ژنتیک تغییر داده شده است.
هدف از این تغییرات ژنتیک، وارد کردن صفت جدیدی به گیاه است که به طور طبیعی در گونه ها وجود ندارد. نمونه های این کار در محصولات غذایی شامل ایجاد مقاومت به آفت ها، بیماری ها یا شرایط محیطی مشخص یا کاهش ضایعات مقاومت به مواد شیمیایی (مقاومت به علف کش ها) یا بهبود خصوصیات تغذیه ای آن محصول است./پایان توضیحات.
افشاگری عجیب رئیس پزوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک ازیک شرکتی که محصول تراریخته را-برچسبش راتغییرداده؛به عنوان ارگانیک عرضه می کند!درادامه خواهیدخواند.
کلیه روغن‌های کلزا و کانولا و سویا و پنبه دانه به طور کامل تراریخته هستند.
به غیر از «روغن آفتابگردان» که هنوز نوع تراریخته آن تولید نشده است.
برای دستیابی و استفاده از زیست فناوری کشاورزی (ایسا ISAAA) اقدام به انتشار وضعیت تولید جهانی محصولات تراریخته تجاری در سال ۲۰۱۸ کرده است.
در این گزارش اعلام شده است که ۲۶ کشور جهان در سال ۲۰۱۸ محصولات تراریخته را تولید کردند و سطح زیر کشت این نوع محصولات کشاورزی سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ به میزان ۹.۱ میلیون هکتار افزایش یافت و از ۱۸۹.۸ میلیون هکتار به ۱۹۱.۷ میلیون هکتار رسیده است. این مقدار نشان می‌دهد محصولات تراریخته سریع‌ترین فناوری پذیرفته شده در حوزه فناوریهای زراعی در جهان محسوب می‌شوند.
تا پایان سال ۲۰۱۸ در مجموع ۷۰ کشور محصولات تراریخته را رسما پذیرفتند که از این تعداد ۲۶ کشور محصولات تراریخته را تولید و مصرف و ۴۴ کشور دیگر وارد کننده این نوع محصولات هستند.
| رتبه | کشور | محصولات تراریخته |
| ۱ | امریکا | ذرت، سویا، پنبه، کلزا، چغندرقند، یونجه، کدو، خربزه درختی، سیب و سیب زمینی |
| ۲ | برزیل | سویا، ذرت، پنبه، نیشکر |
| ۳ | آرژانتین | سویا، ذرت، پنبه |
| ۴ | کانادا | سویا، ذرت، کلزا، چغندرقند، سیب، یونجه |
| ۵ | هندوستان | پنبه |
| ۶ | پاراگوئه | سویا، ذرت، پنبه |
| ۷ | چین | پنبه، خربزه درختی |
| ۸ | پاکستان | پنبه |
| ۹ | آفریقای‌جنوبی | سویا، ذرت، پنبه |
| ۱۰ | اروگوئه | سویا، ذرت |
| ۱۱ | بولیوی | سویا |
| ۱۲ | استرالیا | پنبه، کلزا |
| ۱۳ | فیلیپین | ذرت |
| ۱۴ | میانمار | پنبه |
| ۱۵ | سودان | پنبه |
| ۱۶ | مکزیک | پنبه |
| ۱۷ | اسپانیا | ذرت |
| ۱۸ | کلمبیا | پنبه، ذرت |
| ۱۹ | ویتنام | ذرت |
| ۲۰ | هندوراس | ذرت |
| ۲۱ | شیلی | ذرت، سویا، کلزا |
| ۲۲ | پرتغال | ذرت |
| ۲۳ | بنگلادش | بادمجان |
| ۲۴ | کاستاریکا | پنبه، سویا |
| ۲۵ | اندونزی | نیشکر |
| ۲۶ | اندونزی | نیشکر |
۱۸ کشور مقام اول، ۱۸ کشور ابر تولید کننده محصولات تراریخته هستند که بیش از ۵۰ هزار هکتار را به زیر کشت محصول تراریخته برده‌اند
علاوه بر آن محصولات تراریخته منحصر به ۴ محصول تراریخته اصلی "ذرت"، "سویا"، "پنبه" و "کلزا" نمی‌شود بلکه تنوع آنها گسترش یافته و گزینه‌های بیشتری را در اختیار مصرف کنندگان جهان و تولیدکنندگان مواد غذایی می‌گذارد که از آن جمله می‌توان به "یونجه" ،"چغندرفند"، "پاپایا" (خربزه درختی)، "کدو"، "بادمجان"، "سیب زمینی" و "سیب" اشاره کرد.
علاوه بر آن دو نسل سیب‌زمینی که پس از پوست کندن قهوه‌ای نمی‌شود و مقدار آکریلامید (مواد سرطان‌زا) آن نسبت به مشابه غیر تراریخته کاهش یافته است و نسبت به بیماری "بلایت دیرهنگام" مقاوم است، در آمریکا کاشته می‌شود.
برزیل نیز اولین نیشکر مقاوم به آفات حشره‌ای، اندونزی اولین نیشکر متحمل به خشکی و استرالیا اولین گلرنگ با اسید اولئیک بالا را برای تحقیق، توسعه و تکثیر بذر به زیر کشت برده‌اند.
مجموعا ۱۹.۱۳ میلیون هکتار محصولات تراریخته در سال ۲۰۱۸، در ۹ کشور در آسیا و اقیانوسیه شامل کشورهای "هند"، "چین"، "پاکستان"، "استرالیا"، "فیلیپین"، "میانمار"، "ویتنام"، "بنگلادش" و "اندونزی" کشت شد.
اندونزی نیشکر متحمل خشکی را برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ کشت کرد. این محصول تراریخته با همکاری بخش خصوصی و دولتی تولید شده است همچنین دو کشور اروپایی "پرتغال" و "اسپانیا" ذرت تراریخته مقاوم به کرم ساقه‌خوار را کشت کردند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده تولید و مصرف محصولات زراعی تراریخته به تایید FDA (سازمان غذا و دارو امریکا)، WHO (سازمان بهداشت جهانی) و EFSA (سازمان ایمنی غذای اتحادیه اروپا) سلامت محصولات تراریخته را تایید کرده است.
این در حالی است که یکی از شرکتهای تولید کننده روغن‌های خوراکی در تبلیغات خود که از رسانه ملی پخش می‌شود، ادعا دارد که روغن‌های غیر تراریخته تولید می‌کند که برای سلامت مردم مفیدتر نسبت به روغن‌های تراریخته است ولی محققان این حوزه معتقد هستند بیش از ۹۲ درصد روغن‌های مصرفی در ایران وارداتی هستند و به غیر از روغن آفتابگردان که نوع تراریخته آن هنوز در دنیا تولید نشده است، همگی از دانه‌های تراریخته ذرت، کلزا و سویا هستند.
از سوی دیگر بررسی‌های محققان نشان می‌دهد که روغن‌های تولید و عرضه شده در کشور تصفیه شده است و پس از فرآیند تصفیه، اجزا سلولی محصولات تراریخته وجود ندارد و این امر موجب سوءاستفاده این شرکت شده و به جامعه القا می‌کنند که روغن‌های تولید شده غیر تراریخته هستند ولی به طور قطع در روغن‌های تولیدی این شرکتها از دانه‌های روغنی و روغن‌های تراریخته استفاده شده است و به جامعه القاء غیر تراریختگی می‌کنند.
۹۲ درصد روغن‌های مصرفی در ایران وارداتی هستند
دکتر محمود تولایی رییس انجمن ژنتیک در گفت‌وگو با ایسنا (۱۴فروردین ۱۳۹۹)با بیان اینکه بیش از ۹۲ درصد روغن‌های مصرفی در ایران وارداتی هستند، گفت:
تمامی روغن‌های وارداتی (به غیر از روغن آفتابگردان) روغن‌های تراریخته هستند که یا روغن‌های تصفیه نشده و یا دانه‌های روغنی به کشور وارد می‌شود و در کارخانه‌های تولید روغن فرآیندهای تصفیه و یا روغن کشی بر روی آنها انجام خواهد شد.
«دکترتولایی» : روغن‌ها پس از فرآیند روغن کشی، بسته بندی و به دست مصرف کنندگان می‌رسد، از این رو کلیه روغن‌های کلزا و کانولا و سویا و پنبه دانه به طور کامل تراریخته هستند.
به غیر از «روغن آفتابگردان» که هنوز نوع تراریخته آن تولید نشده است.
در فرآیندهای آزمایشگاهی اگر فرآیند تصفیه روغن‌ها کامل باشد، اجزا سلولی و یا ژن یافت نمی‌شود و این امر سبب یک نوع سوء استفاده از سوی برخی شرکتها در تبلیغات کالای خود شده است و روغن (ترااریخته)خود را به عنوان روغن غیر تراریخته به جامعه معرفی می‌کنند.
آستانه تراریختگی ۱ تا ۵ درصد
این محقق حوزه بیوتکنولوژی با بیان اینکه در برخی از کشورها آستانه تراریختگی ۱ تا ۵ درصد تعیین شده است، گفت: آستانه تراریختگی یعنی اگر در ترکیب فرآورده‌ای ۱ تا ۵ درصد از اجزای تراریخته استفاده شده باشد، برچسب تراریخته درج نمی‌شود
ولی بر منبای تصویب شورای ایمنی زیستی در ایران، اگر در فرآورده‌ای حتی یک درصد از اجزا تراریخته وجود داشته باشد، ملزم به برچسب زنی هستند.
رییس انجمن ژنتیک با اشاره به تبلیغات بی امان یکی از شرکتهای تولید کننده روغن در زمینه غیر تراریخته بودن محصول خود، خاطر نشان کرد: در آنالیز روغن تصفیه شده اجزا سلولی محصولات تراریخته وجود ندارد و این امر موجب سوء استفاده شرکت مذبور شده و به جامعه اینگونه القاء می‌کنند که این روغن‌ها غیر تراریخته هستند ولی من به طور قطع اعلام می‌کنم که در روغن‌های تولیدی این شرکتها از دانه‌های روغنی و روغن‌های تراریخته استفاده شده است و به جامعه القاء غیر تراریختگی می‌کنند.
وی با بیان اینکه بشر از هزار سال پیش که کشاورزی را فراتر از مصرف خود و به عنوان فاکتور اقتصادی و کسب درآمد به خدمت گرفته، همواره به دنبال دستیابی به بذر بهتر درجهت افزایش راندمان تولید و بهره وری و موفقیت در رقابت اقتصادی بوده است،اضافه کرد:
تفاوت هزینه محصولات تراریته با ارگانیک
به عنوان مثال اگر یک کشاورز ایرانی تلاش کند و با بهینه کردن همه شرایط زراعی از بذر سنتی، ذرتی را تولید کند که هر کیلوی آن ۹۰۰ تومان باشد، زمانی که ذرت پر محصول دنیا کیلویی ۴۰۰ تومان تولید شود، طبیعی است که محصول زراعی سنتی قادر به رقابت با محصول وارداتی نخواهد بود.
تولایی گفت: قیمت تمام شده برنجی که یک تا دو تُن در هکتار محصول دهد، قابل مقایسه با برنجی که ۸ تُن درهکتار محصول می‌دهد، نیست و بازار را از دست خواهد داد.
بر این اساس بشر از ابتدا به دنبال اصلاح نژاد و دستیابی به نژادهای برتر در بذر برای کار اقتصادی بوده است و کشاورزان در زمان درو خوشه‌هایی که دارای کیفیت بالاتری هستند، به عنوان بذر برای دوره‌های کشت بعدی خود استفاده می‌کند.
رییس انجمن ژنتیک گفت: مهندسی ژنتیک که محصول بیوتکنولوژی نوین است، امروز فرصتی را در اختیار بشر قرار داده و به جای آنکه سالها تلاقی طبیعی بذرها انجام شود، بر اساس اینکه در بذر مورد نظر چه صفاتی برتر است، اقدام به جدا سازی آن ژن از بذر و تزریق آن به داخل بذر دیگر وارد می‌کند و "نتاجی" که به دست می‌آید تبدیل به بذری با قابلیت‌های بالاتر خواهد شد.
وی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی را ابزار و فرصت در حوزه کشاورزی دانست و گفت: اینکه در تبلیغات دائم یک فناوری محکوم می‌شود که این خلاف اخلاق علمی است ضمن آنکه یک اقدام اشتباهی که در تبلیغات این شرکتها رخ می‌دهد این است که دانش و فناوری مهندسی ژنتیک را به عنوان یک دانش مذموم زیر سوال می‌برد. این اقدام چه حاصلی خواهد داشت.
رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله گفت : مذموم دانستن این دانش در حالی صورت می‌گیرد که در کشور نزدیک به ۲۰ مرکز تحقیقاتی، دانشکده و پژوهشکده داریم که در آنها بیش از ۲۰۰ دانشمند برای کشاورزی کشور در حال تلاش علمی هستند و بر روی بهینه سازی انواع بذر با استفاده از تکنیک‌های مهندسی ژنتیک تحقیق می‌کنند.
این محققان در زمینه بهینه سازی بذور پنبه، چغندر قند، کلزا و سیب زمینی با همین فناوری مهندسی ژنتیک در فعالیت هستند .
این تحقیقات تضمینی برای آینده امنیت غذایی کشور است .
اما یک شرکت برای حفظ منافع خود این فناوری را مذموم اعلام می‌کند.
تولایی با انتقاد از نحوه تبلیغات این شرکتها در شرایطی که مردم در بحران اپیدمی حوزه سلامت قرار دارند، گفت:
کدام فناوری بدون بی عیب ونقص است!؟
اگر فناوری هسته‌ای در اختیار یک زنگی مست باشد سلاح میسازد
و اگر دست کشور ایران باشد، اقدام به تولید رادیو دارو می‌کند.
بر این اساس اگر کسی که اهل تفکر وتفل باشد فناوری هسته‌ای را محکوم نمی‌کند.
وی با تاکید بر اینکه متاسفانه در این تبلیغات «بیوتکنولوژی» محکوم می‌شود،
باید هشدار داده شود که چنین اقداماتی خطراتی برای آیندگان امینت غذایی کشور به همراه دارد.
تراریخته مضر؟ یا باقیمانده سموم؟
در تراریخته چه اتفاقی می افتد؟
وقتی محصولی برای یک صفتی، نوع مهندسی ژنتیکی شده و یا تراریخته شدن تولید می‌شود، یعنی تمامی صفات آن دانه، بذر و یا محصول بین نژاد اصلی و والد است فقط یک صفت در آن تغییر کرده که این صفت از ویژگی‌هایی چون مقاومت به آفات و یا سایر ویژگی‌ها برخوردار است.
«سم» خطرناکتراست یا«تراریخته»؟
این در حالی است که در پای محصولات مشابه ۷ تا ۸ برابر محصولات تراریخته، سم ریخته شده که سرطان‌زا و مضر بودن آن به اثبات رسیده است
برخی ادعا می‌کنند که در حال حاضر ضرر محصولات تراریخته در مقالات درج نشده است ولی از کجا معلوم که ۲۰ سال آینده ضرر این محصولات شناخته شود؟
دکترتولایی در پاسخ به این دسته از افراد باید گفته شود: سمی که همین امروز مضر بودن آن اثبات شده و شاهد بروز سرطان و رخدادهای بعد آن هستیم، نادیده گرفته می شود
و اما نگران خطرات احتمالی ۲۰ سال آینده (محصولات تراریخته) می‌شوند،که شایداتفاقاتی بیفتد!
دکترتولایی گفت: در کنار هر فناوری دو موضوع Risk Assessment (ارزیابی احتمال بروز خطر)و Risk Managment (مدیریت خطر) مطرح است،
از این رو کسی مسلط به دانش و فناوری خاصی باشد می‌تواند هر خطری که منجر به بروز عوارضی در آینده باشد شناسایی کند و با تدابیر و پایش‌هایی که وجود دارد، در صورتی که احتمال خطر به جدی احساس می‌شود، مدیریت مخاطرات صورت گیرد.
با این روند(انتشاراینگونه اخبارکذب) اعتماد مردم به رسانه ملی در این شرایط بحران سلب خواهد شد؛ چراکه مردم در این شرایط منازل خود به این رسانه پناه آورده‌اند و بیشترین مخاطبان را دارند و زمانی که کذب بودن اطلاعات این چنین تبلیغاتی برای آنها آشکار شود، اعتماد مردم به رسانه هم از دست خواهد رفت.
مدعی العموم ورودکند
از این رو لازم است دستگاه‌های قضائیه کشور در این موضوع وارد شوند چرا که با یک کلاهبرداری سامانه یافته مواجه هستیم.
افشاگری عجیب یک شرکت مدعی ارائه محصول غیرتراریخته
رییس انجمن ژنتیک گفت: شرکت‌هایی که صادقانه روغن تراریخته را که از سوی همین شرکت وارد می‌شود، را عرضه می‌کنند،بدون دستکاری در برچسب ،محصولشان راعرضه می کنند.
اما شرکتی که تبلیغات گسترده -دررسانه ملی-کرده است(بافریبکاری همین روغن تراریخته رااستفاده-عرضه-می کند) امااعلام می‌کند روغن غیر تراریخته!.
در آنالیز روغن تصفیه شده اجزا سلولی محصولات تراریخته وجود ندارد و این امر موجب سوء استفاده شرکت مذبور شده و به جامعه اینگونه القاء می‌کنند که این روغن‌ها غیر تراریخته هستند ولی من به طور قطع اعلام می‌کنم که در روغن‌های تولیدی این شرکتها از دانه‌های روغنی و روغن‌های تراریخته استفاده شده است و به جامعه القاء غیر تراریختگی می‌کنند.
برای نمونه: یکی دو ماه اخیر، بر روی برچسب‌های همین شرکت(کلاهبردار)که داردتبلیغات کذب می کند- عناوینی چون«سویای تراریخته»، «کانولا یا کلزای تراریخته» بوده اما اخیراً این برچسب‌ها را تغییر داده و برچسب مضاعفی با عنوان «غیر تراریخته» زده اند! تا جامعه را مورد القاء سوء قرار دهد و این اقدامات خلاف قانون و قابل پیگرد است.
رییس انجمن ژنتیک با اشاره به تبلیغات بی امان یکی از شرکتهای تولید کننده روغن در زمینه غیر تراریخته بودن محصول خود، خاطر نشان کرد: در آنالیز روغن تصفیه شده اجزا سلولی محصولات تراریخته وجود ندارد و این امر موجب سوء استفاده شرکت مذبور شده و به جامعه اینگونه القاء می‌کنند که این روغن‌ها غیر تراریخته هستند ولی من به طور قطع اعلام می‌کنم که در روغن‌های تولیدی این شرکتها از دانه‌های روغنی و روغن‌های تراریخته استفاده شده است و به جامعه القاء غیر تراریختگی می‌کنند.
تذکردادیم گوش نکردند!
دکترتولایی گفت: تذکراتی از سوی سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت به این شرکت داده شده است ولی به این تذکرات توجهی نشده است.
۴۰ درصد محصولاتی غذایی وارداتی است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله یادآور شد: در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد کالری سبد غذایی ما وارداتی است و تصور شود که نقش روغن چند درصد از سبد غذایی خانوارها را تشکیل می‌دهد.
زمانی که امروزه مقادیر بسیار زیادی از نهاده‌های دامی و فرآوری کشاورزی را وارد می‌کنیم و بیش از ۴۰ درصد کالری سبد غذایی را از واردات تامین کنیم،
یعنی اینکه کلیه تولیدات مرغ، تخم مرغ، گوشت، ماهی و بسیاری از فراورده‌هایی که تولید می‌شوند، از بذر و دانه‌های وارداتی مصرف کرده است.
بر این اساس گوشت، مرغ، ماهی، شربت‌های دارویی، شربت‌های غذایی، شیرینی‌جات از انواع فرآورده‌های حاصل از ذرت تراریخته تولید می‌شود.
محقق حوزه بیوتکنولوژی با تاکید بر اینکه بخش زیادی از آنچه که امروز ما در زندگی مصرف می‌کنیم تراریخته است، گفت:اگرهی بگوییم«تراریخته مضراست»
از این رو اگر شرکتی توانست امروز فناوری مهندسی ژنتیک را در جامعه مضر معرفی کند و در آینده اعلام شود(مردم متوجه شوند)که همه محصولات مورد استفاده از فرآورده‌های تراریخته است،
آیا این امر موجب تشویش اذهان عمومی نخواهد شد!؟.
این تبلیغات در شرایطی از رسانه ملی پخش می‌شود که از سوی FDA، WHO و EFSA (سازمان ایمنی غذای اتحادیه اروپا) سلامت محصولات تراریخته را تایید کردند ضمن آنکه وزارت بهداشت ایران نیز سلامت این محصولات را تایید کرده است.
مسئولان باید در این زمینه باید تامل کنند و باور نکنند که چنین تبلیغاتی، تبلیغات صادقانه و درستی است.
«دکتر محمدعلی ملبوبی »معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ما تفکیکی میان روغن‌های تراریخته و غیر تراریخته قایل نیستیم، گفت: وقتی گیاهان تراریخته در فرآیند اخذ مجوز قرار می‌گیرد، مدت ۶ تا ۷ سال مورد آزمایش و ارزیابی مخاطرات قرار می‌گیرد تا «این همانی» گیاهان تراریخته به اثبات برسد.
«این‌همانی» یعنی گیاهان تراریخته همانند نوع غیر تراریخته خود است.
از این رو تفکیک زیادی میان این دو روغن قائل نیستم.
اگر به فرآیند تولید این نوع محصولات توجه کنیم، مشاهده می‌شود که در محصولات تراریخته نسبت به نوع غیر تراریخته سم کمتر و بهینه مصرف شده است
و این در حالی است که در گیاهان غیر تراریخته نمی‌دانیم که چه اتفاقاتی برای گیاه رخ داده و به چه میزان از سموم ضد قارچ و آفت استفاده شده است.
«دکترملبوبی» با تاکید بر اینکه در مزارع غیر تراریخته هیچ محدودیتی برای مصرف سموم وجود ندارد مگر آنکه محصول ارگانیک باشد، ادامه داد: در این روزها که به دلیل شیوع ویروس کرونا مردم تشویق به در خانه ماندن می‌شوند و تبلیغاتی در زمینه مضر بودن محصولات تراریخته از رسانه ملی پخش می‌شود، منجر به لطمه وارد شدن به اعتبار رسانه ملی خواهد شد.
معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با بیان اینکه در حال حاضر در دنیا حدود ۱۹۰ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به زیر کشت محصولات تراریخته رفته است، این محصولات (غیر از ۴ کشور که ممنوعیت مصرف اعلام شده) در سایر کشورهای دنیا از این محصولات مصرف می‌شود .
عمده دانه‌های روغنی که در بازارهای جهانی موجود است عمدتا تراریخته هستند و ما نیر سالانه با مجوز وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی محصولات تراریخته به کشور وارد می‌کنیم.
«دکترملبوبی» با اشاره به تبلیغات این شرکت تولید کننده روغن‌های خوراکی با بیان اینکه این شرکت ادعای غیر تراریخته و سالم بودن این محصولات را دارد، اظهار کرد: اخیرا مصوبه‌ای در شورای ایمنی زیستی ارائه شد که بر اساس آن روغن‌های تصفیه شده نیازی به برچسب گذاری ندارند ولی ما اصرار داریم که برچسب گذاری صورت گیرد تا مردم مطلع باشند که از چه محصولاتی استفاده می کنند. این شرکت با بهره برداری از این مصوبه با خیال آسودن تبلیغ می‌کند و این اقدام سو استفاده از این مصوبه تلقی می‌شود و در شرایط شیوع کرونا و توجه بیشتر مردم به رادیو و تلویزیون، پخش چنین تبلیغاتی از این رسانه ملی فریبکاری ملی است.
«دکتر بهرام باغبان »دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز نیز در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه کلیه آمارهای مربوط به محصولات تراریخته در دنیا در سایت ایسا (ISAAA.org) قابل دسترس است، گفت: این داده‌ها تنها در اختیار متخصصان نیست بلکه عموم مردم میتوانند به این آمارهای سازمان جهانی ایسا دسترسی داشته باشند و اینکه در تبلیغات تلویزیونی بر غیر تراریخته بودن محصولی تاکید می‌شود و یا بر روی ظروف بسته بندی عنوان «تراریخته» درج می‌شود، قابل پیگیری است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه در دنیا هرگز دانه‌های آفتابگردان و یا پالم تراریخته وجود ندارد، ادامه داد: گیاهانی که برای روغن کشی استفاده می‌شود عمدتا شامل "سویا"، "پنبه"، "کلزا" و "ذرت" است که این دانه‌ها نیز تراریخته هستند. از این رو اگر در حوزه بازرگانی کشور کسی آمارهای واردات محصولات تراریخته و غیر تراریخته را اعلام کند می‌توان به غیر تراریخته بودن روغن‌های تولیدی این کارخانجات که به دست مردم می‌رسد، پی برد.
باغبان با بیان اینکه تبلیعات این شرکت بازی با شعور مردم و به ضرر آنها است، یادآور شد: تمام ذرت‌ها و سویاهایی که به کشور وارد می‌شود با شانس بسیار بالا تراریخته هستند مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز به ادعای ناسالم بودن روغن‌های تراریخته در تبلیغات اشاره کرد و ادامه داد: آمار خرید اتحادیه اروپا از آمریکا در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا بیش از ۳۳ میلیارد دلار محصولات و گیاهان تراریخته از آمریکا خریداری کرده است و این امر دلالت بر کیفیت بالای روغن‌های تراریخته نسبت به روغن‌های غیر تراریخته دارد. این عدد شاهد بزرگی برای سالم بودن این محصولات است.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:اصلاحات اندک ویراشی(جهت روان بودن) وانتخاب تیتروافزودن تصاویرازاینجانب است.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر: دکتر بهزاد قره‌یاضی کیست؟
پروفسوربهزاد قره یاضی، پدر محصولات تراریخته در ایران است.
فوق دکتری ژنتیک گیاهی (مهندسی ژنتیک) - موسسه بین المللی تحقیقات برنج فیلیپین (۱۳۷۷-۱۳۷۵)
* دکتری ژنتیک (گرایش مولکولی) - دانشگاه فیلیپین- رتبه اول معدل الف (۱/۲۵)
* کارشناسی ارشد زراعت – دانشگاه تربیت مدرس - رتبه دوم معدل ۱۸/۲۵
*کارشناسی مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات - دانشگاه گیلان - رتبه دوم معدل ۳/۷۱ از ۴
مهرمی نویسد:«دکتر بهزاد قره یاضی »ازبنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی است و در دولت هشتم نیز مسئولیت این پژوهشکده را بر عهده داشت.
قره یاضی اولین برنج تراریخته ایرانی از طریق مهندسی ژنتیک را تولید کرد
و موفق به ثبت دو ژن در بانک‌های بین المللی (NCBI) به نام جمهوری اسلامی شده است./۵ بهمن ۱۳۹۲خبرگزاری مهر.
دکتر بهزاد قره‌یاضی با حکم وزیر جهاد کشاورزی به ریاست پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منصوب شد./۵ بهمن ۱۳۹۲ایسنا
دکتر قره‌یاضی، بنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی و از چهره‌های شاخص بیوتکنولوژی کشور است که طی سال‌های گذشته جزو منتقدین صریح‌اللهجه سیاست‌های کشاورزی و به ویژه مدیریت بیوتکنولوژی کشور بوده است.
وی که پیش از این سمت‌های مختلفی از جمله معاونت وزیر و ریاست سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و ریاست دانشکده منابع طبیعی صومعه سرا را نیز عهده‌دار بوده است در سال ۱۳۷۸ پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی را تاسیس کرد که در سال ۱۳۸۳ با تاسیس شعبه‌های منطقه‌ای آن در تبریز (شمال غرب کشور) و اصفهان (منطقه مرکزی) و رشت (منطقه شمال کشور) در اوج شکوفایی خود قرار گرفت.
تاسیس شورای ملی ایمنی زیستی و رهاسازی اولین برنج تراریخته مقاوم به آفات جهان و تربیت صدها پژوهشگر طراز اول از جمله دستاوردهای دکتر قره‌یاضی در دور اول مدیریت خود بر این پژوهشکده بود.
دکترقره ریاضی مغضوب دولت احمدی نژادبود،بطوری که درطی هشت دولت نهم ودهم از تمام مسوولیتهای دولتی خود عزل شده بود .
در این دوره فعالیت‌های خود را به عنوان مدیر گروه فناوریهای نو در مرکز تحقیقات استراتژیک و همچنین در انجمن‌های علمی و فعالیت‌های برون مرزی متمرکز کرد. ریاست انجمن ایمنی زیستی، ریاست انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات، نایب رئیسی انجمن ژنتیک کشور، عضویت در هیات مدیره انجمن بیوتکنولوژی و تاسیس و ریاست اتحادیه انجمن‌های علوم کشاورزی مدرن از جمله اقدامات وی در این دوره بود.
دکتر قره‌یاضی در سال جاری به عنوان چهره تاثیرگذار بر بیوتکنولوژی کشور انتخاب و طی مراسمی با حضور نمایندگان رییس جمهور معرفی و تقدیر شد.
در همین مدت در حوزه بین‌الملل دکتر قره‌یاضی اقدام به تاسیس شبکه آسیا و اقیانوسیه آموزش ایمنی زیستی (ABEN) کرد. وی پس از انتخاب به عنوان عضو شورای رهبری نهضت بین‌المللی تحقیق و نظارت بخش عمومی (PRRI) و همکاری گسترده با سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای نظیر سازمان خواروبار جهانی و سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های منطقه‌ای مانند مراکز اطلاعات بیوتکنولوژی اقدام به توانمندسازی کشورهای در حال توسعه در زمینه مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی کرد. اجرای پروژه توانمند سازی ایمنی زیستی در کشورهای کرواسی و ویتنام از جمله این اقدمات بوده است. تاسیس مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران و ارتباط آن با بیش از ۲۷ مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی دیگر جهان از جمله دستاوردهای دیگر وی طی هشت سال گذشته است.
دکتر قره یاضی که دارای دکتری ژنتیک (گرایش مولکولی) از دانشگاه UPLB .
فوق دکتری مهندسی ژنتیک از موسسه بین‌المللی تحقیقات برنج IRRI است انتشار بیش از ده کتاب علمی و ۲۸۰ مقاله علمی در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی و همایش‌ها و سمینارهای داخلی و خارجی و بیست گزارش نهایی طرح‌های پژوهشی خاتمه یافته را نیز در کارنامه علمی خود دارد. دریافت جایزه مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی به عنوان چهره شاخص تاثیرگذار بر بیوتکنولوژی کشور (۱۳۹۲)، جایزه رتبه اول دستاورد برتر نانوتکنولوژی کشور در سال ۱۳۹۰ از سوی ستاد توسعه نانوتکنولوژی و معاون اول رئیس جمهور، دریافت جایزه دستاورد برتر از موسسه بین‌المللی تحقیقات برنج (۱۹۹۴)، جایزه بهترین پایان‌نامه تحصیلی (دربین ۵۰ ملیت) و عضویت افتخاری انجمن گاما، سیگما دلتای دانشگاه فیلیپین واقع در لوس بانیوس فیلیپین (۱۹۹۶) و جایزه بهترین مقاله علمی از فدراسیون انجمن‌های علوم زراعی فیلیپین (۱۹۹۶) از دیگر افتخارات علمی دکتر قره یاضی است.
گفتنی است، پیش از این دکتر جواد توکلیان، نماینده سابق ایران در سازمان خواروبار جهانی و رئیس اسبق موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، ریاست پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی را عهده دار بود./پایان ایسنا.
ایانامی نویسد(۲۱دی۱۳۹۴):دکتر گفتند:جلوگیری از تولید محصولات تراریخته یکی از خیانت های آشکار دولت های نهم و دهم بود ایران در سال ۱۳۸۳مصادف با سال بین‌المللی برنج با تولید انبوه و تجاری برنج تراریخته در دولت اصلاحات برداشت شد، برای نخستین بار در جهان تولید کننده برنج ترایخته و تولیدکننده هر محصول تراریخته در بین کشورهای اسلامی به ثبت رسید و در سایت‌های جهانی نیز از این دستاورد بزرگ ایران یاد شد؛ اما با روی کار آمدن دولت نهم و اسکندری به عنوان وزیر جهاد کشاورزی و انتخاب مدیر وقت پژوهشکده بیوتکنولوژی، تمام بذرهای اصلاح شده و مادری برنج تراریخته که ذی قیمت است و در دنیا هنوز هم مشابه آن وجود ندارد، در یک انبار متروکه جمع آوری شد و وقتی در سال ۱۳۹۲ یعنی دقیقا ۸ سال بعد و انبار را با یک هیاتی پلمب را باز کردیم دیده شد که تمام بذرها از بین رفته و براساسا آزمایش‌های صورت گرفته معلوم شد که یک دانه از آنها قابل استفاده نیستند.
در مجموع می‌توان گفت اگر دولت بتواند کسانی را که ۸ سال عامل نابسامانی‌های موجود بوده‌اند و متاسفانه هنوز هم طلبکار هستند از عرصه مدیریتی کنار بگذارد و مدیران یک دست فناورانه و تکنوکراتیک را به کشاورزی بازگرداند و در این بخش به طور جدی سرمایه گذاری صورت گیرد، قطعا موتور محرکه اقتصاد کشور می‌تواند بخش کشاورزی باشد. در حال حاضر که نگاه می کنیم برای سال ۱۳۹۳، رشد اقتصادی 3 درصد اعلام شده که سهم مهم آن مربوط به کشاورزی است. اگر در بخش کشاورزی به ویژه تحقیقات سرمایه گذاری شود، بر اساس مطالعات صورت گرفته، به ازای یک تومان سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی، ۲۳ تومان بازگشت سرمایه خواهیم داشت.
چرا در دولت های نهم و دهم در برخی از تولید‌های کشاورزی ازجمله گندم، از تولید کننده به واردکننده تبدیل شدیم؟
در سال۱۳۸۴ در حالی تیم آقای خاتمی، دولت را به احمدی نژاد تحویل داد که واردات گندم به کشور متوقف شده و نزدیک به صفر بود. اسکندری وزیر جهاد کشاورزی دولت نهم، با وعده فریبای خودکفایی جو در یک سال، برنج و دانه‌های روغنی در سه سال و وعده‌های دیگر توانست با بالاترین رای از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد بگیرد و بر کرسی وزاتخانه جهاد کشاورزی تکیه زند؛ اما وزارتخانه ای را در پایان دوره خود به وزیر بعدی تحویل داد که به مراتب بالا تر از زمان تحویل وارد کننده انواع محصولات کشاورزی بود.
دولت دهم هم وقتی روی کار آمد با بی‌کفایتی بیشتری کشور را به سمتی برد که در سال حمایت از تولید ملی که سال ۱۳۹۱ بود و آخرین سال دولت دهم به شمار می‌آمد، با بیش از ۱۶ میلیارد دلار واردات رکورد بیشترین واردات محصولات کشاورزی در طول تاریخ ایران و بالاترین رکورد در واردات گندم راشاهد بودیم.
و در طول ۸ سال دولت نهم و دهم کشور را از خودکفایی به واردات انبوه رساند. متاسفانه هیچ یک از مدیران و مسئولان هر دو دولت احمدی نژاد به این ویرانی‌هایی که در این بخش به وجود آورده‌اند پاسخ گو نیستند و البته کسی هم از آنها دراین زمینه بازخواست نمی‌کند.
تاقبل ازدولت احمدی نژاد«ایران»درتولید شکر، گندم و بسیاری از محصولات دیگر خودکفا بود.
دکترقره ریاضی گفت:این پرسش را باید از دلواپسان پرسید که چرا از دولتمردان دولت نهم و دهم این سوال را نمی‌کنند که وقتی دولت را در سال ۱۳۸۴تحویل گرفتید که در تولید شکر، گندم و بسیاری از محصولات دیگر خودکفا بود.
و اگر هم واردکننده بود میزان آن بسیار ناچیز بود، اما در حال حاضر در شرایطی قرار گرفته‌ایم که وارد کننده شده‌ایم. چرا نباید مسئولان دولت احمدی نژاد به محاکمه کشیده شوند و سوالی هم که از رئیس دولت یازدهم وجود دارد این است چرا برخی از مدیران و وزرای دولت نهم در دولت یازدهم هم در حد وزیر جایگاه دارند و حتی یکی از این وزرا رئیس یک بنگاه بزرگ اقتصادی است!
بخشنامه فاجعه باردولت دولت احمدی نژاد
بزرگ‌ترین ضربه به پژوهش و تولید محصولات تراریخته در کشور هم بخشنامه ای بود که در انتهای دولت دهم، در میان هزاران آیین‌نامه فله‌ای دیگر در هیات دولت به تصویب رسید.
باوجود مخالفت همه انجمن‌های علمی و حتی بسیاری از نمایندگان مجلس، این مصوبه که توسط معاون اول رییس‌جمهور وقت ابلاغ شد.
عنوان این آیین‌نامه، «آیین‌نامه اجرایی قانون ملی ایمنی زیستی» بود و خوشبختانه در ابتدای دولت یازدهم، جهانگیری معاون اول رئیس جمهور-روحانی- این مصوبه را لغو کرد
و هم‌اکنون با لغو محدودیت‌های ایجاد شده در گذشته، آیین‌نامه جدیدی ابلاغ شده است که زمینه تجاری‌سازی محصولات تراریخته را فراهم کرده است و همزمان در ۵ استان کشور محصولات برنج و برای نخستین بار پنبه تراریخته به صورت آزمایشی کشت شدند و برای انجام آزمایش‌های مزرعه‌ای و ثبت رقم این بار می‌توان گفت در منظقه بی‌نظیر است، چرا که در هیچ یک از کشورهای منطقه نه برنج و نه پنبه تراریخته را همزمان زیر کشت نبرده‌اند و به نظر می‌رسد سال آینده بتوانیم پنبه تراریخته را به صورت تجاری و برنج تراریخته را حداقل در سطوح کوچک به صورت تجاری عرضه کنیم./پایان ایانا.
نسیم می نویسد:بهزاد قره‌یاضی، رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در نشست خبری اولین همایش بین‌المللی و نهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران با اشاره به واردات ۲۰۰ هزار تن سیب‌زمینی آلوده با خاک از پاکستان در سال ۱۳۸۵ به واسطه برخی سوء مدیریت‌ها گفت: در حال حاضر به هیچ وجه سیب‌زمینی خوراکی وارد نمی‌کنیم و اگر واردات محدودی صورت گیرد در بعضی از طبقات مختلف بذری است که آن نیز باید به کامل برطرف شود.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی اظهارداشت: در سال گذشته بعد از توقف ۸ ساله در پروژه‌های مهندسی ژنتیک، وزارت جهاد کشاورزی و بخش کشاورزی با مهندسی ژنتیک آشتی دوباره‌ای کرد و کلیه پروژه‌ها از سر گرفته شد.
قره‌یاضی بیان داشت: در سال گذشته ۲۰ لاین پیشرفته برنج تراریخته با رعایت مقررات ایمنی زیستی به صورت آزمایشی در مزارع ۳ استان کشور کشت شد.
وی اظهارداشت: همچنین ۴ لاین سیب‌زمینی تراریخته امیدبخش امسال به صورت آزمایشی در گلخانه‌ها و مزارع کشت می‌شود.
قره‌یاضی با بیان اینکه در دولت‌های نهم ودهم وقفه‌ای در فعالیت‌های پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با تصویب آیین نامه اجرایی قانون ملی ایمنی زیستی پیش آمد، بیان داشت: دولت روحانی به مسئله مهندسی ژنتیک توجه ویژه‌ای دارد و یکی از اقدامات مهم این دولت که به دستور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و اتفاق نظر برخی از جوامع علمی همچون وزیر بهداشت، وزیر جهاد کشاورزی و نمایندگان محلس رخ داد این بود که آئین‌نامه اجرایی قانون ملی ایمنی زیستی که یک آئین‌نامه مخالف و بازدارنده در خصوص مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته بود لغو شد.
قره‌یاضی بیان داشت: در دولت روحانی برای تجاری سازی و تولید محصولات تراریخته شرایط خوبی فراهم شده و امیدواریم در همین روزها بخشنامه مربوطه از سوی وزارت جهاد کشاورزی در مورد آغاز بررسی رهاسازی و تجاری سازی این محصولات صادر شود.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: با همکاری معاون اول رئیس جمهور، وزارت جهاد کشاورزی بعنوان مرجع ملی ایمنی زیستی تعیین شده و این موضوع باعث شده تا محققان ایرانی در صحنه‌های مختلف بین‌المللی بصورت گسترده‌ای حاضر شوند.
دکترقره‌یاضی گفت: بعد از ۸ سال امیدواریم امسال از مراجع ذیصلاح مجوز تجاری‌سازی و رهاسازی محصولات تراریخته را اخذ کنیم.
وی با اشاره به تولید برنج تراریخته در چین اظهار داشت: در این کشور برنج تراریخته به صورت آزمایشات مزرعه‌ای بزرگ تولید می‌شود البته ما برای تولید این نوع برنج در کشور نیازی به اخذ مجوز نداریم چرا که قبلاً مجوز آن اخذ شده است ولی داوطلبانه برای رفع هرگونه ابهامی خواهان کسب مجوز دوباره از مراجع ذیصلاح هستیم.
قره‌یاضی بیان داشت: در مورد محصولات تراریخته رویکرد وزارت بهداشت کاملاً دقیق، علمی و با مطالعه است و تاکنون ۳ وزیر و معاون وزیر این وزارتخانه از جمله پزشکیان، لنکرانی و دیناروند در مورد تولید برنج تراریخته اظهارنظر کرده‌اند و یقین داریم رویکرد دکتر هاشمی وزیر بهداشت و درمان هم در این مورد ۱۰۰درصد علمی است.
با کسب مجوز برای تولید برنج تراریخته در سال جاری، تولید این محصول از سال آینده آغاز می‌شود.
رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: در کشور ما اجازه واردات محصولات تراریخته داده می‌شود به طوریکه بخش قابل توجه از روغن‌های نباتی وارداتی از گیاهان تراریخته تولید شده و البته بسیار سالم و مغذی هستند.
همچنین ذرت‌هایی که بخشی به مصرف خوراک دام و یا انسان می‌رسد و از طریق واردات انجام می‌شود جزء ذرت‌های تراریخته است و سویا که در روغن‌کشی و مصرف غذای دام و کنجاله سویا که به مصرف دام می‌رسد بخشی از آن به صورت تراریخته حاصل شده است.
در خصوص تولید هر محصول آزمایشات زیادی انجام می‌شود، به عنوان مثال برنج تولیدی تراریخته در آزمایشگاه‌ها به عنوان غذای جوجه مورد استفاده قرار گرفته و نتایج آن هیچگونه علائمی را با جوجه‌هایی که از این برنج تغذیه نکرده‌اند نشان نداده است.
«دکتربهزادقره‌یاضی» بیان داشت: با بیان اینکه سهم مصرفی در محصولات کشاورزی بسیار خطرناک است اما هیچ مرجعی به آن توجه ندارد، بخشی از سم استفاده شده در محصولات کشاورزی در نهایت در محصول تولیدی باقی می‌ماند و به مصرف انسانی می‌رسد.
اما در مزرعه تراریخته از هیچگونه سمی استفاده نمی‌شود.
در حال حاضر ۶ کشور اروپایی محصولات تراریخته کشت می‌کنند و همه کشورهای اروپایی از این محصولات استفاده می‌کنند به عنوان مثال در اسپانیا بیش از ۱۱۸ هزار محصول تراریخته کشت می‌شود.
قره‌یاضی بیان داشت:: امسال مجوز تولید پنبه تراریخته دریافت خواهد شد و مزیت تولید این نوع برنج کاهش دفعات سمپاشی از ۴ بار به یک بار است./۶ اردیبهشت ۱۳۹۴نسیم آنلاین.
زیست فناوری یکی از واژه‌های پر سر و صدای سال‌های اخیر است که محققان همه کشورها را بر این وا داشته تا بتوانند در هر زمینه ای از آن بهره ببرند و محصولاتی بر پایه بیو را به تولید برسانند.
کشاورزی، دامداری، دارو، واکسن، کود، سم ها، مهارکننده ها و ... همه و همه می توانند با بهره گیری از فناوری زیستی به گونه ای جدید تولید شوند به طوریکه به محیط زیست نیز ضربه ای وارد نشود. با ظهور و بروز شرکتهای دانش بنیان، این فناوری در زندگی پررنگ تر شده و هم اکنون تاثیر فناوریهای زیستی را بیش از پیش می توان در زندگی روزمره شاهد بود.
ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان مرجعی مهم همواره در صدد است که محصولات بر پایه دانش شرکتهای دانش بنیان را به واسطه شتابدهنده ها به بازار برساند.
در همین راستا در صدد برآمدیم تا با دکتر مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفتگویی داشته باشیم و در این گفتگو درباره موضوعات مهمی نظیر تولید داروها، کودهای زیستی، محصولات تراریخته، تولید واکسن های دام و طیور ، سوخت های زیستی و... مباحثی را مطرح کرد.
*آقای دکتر قانعی برای ما جالب است که در ابتدا بدانیم به صورت کلی رتبه و جایگاه کشور در حوزه زیست فناوری به چه صورتی است. ما از کشورهایی پیشرفته تر هستیم و چه کشورهایی از ما پیشرفته تر هستند؟
ما در زیست فناوری جایگاه خوبی از نظر تولید محصول و مقاله در منطقه، آسیا و دنیا داریم؛ در حال حاضر ترکیه از لحاظ علمی رقیب ما در این حوزه محسوب می شود اما در بعضی موارد ما جلوتر نیز هستیم. ترکیه حتی یک داروی زیستی هم تولید نکرده است در صورتیکه ایران ۲۲ داروی زیستی تولید کرده؛ تولید این داروهای زیستی در شرایطی بوده که تمام تجهیزات تولید داروهای زیستی تحریم است. شرایط پیشرفت ایران طوری است که تولید داروهای زیستی در ترکیه توسط ایران شروع شده در حالی که تا پیش از این چنین تجربه ای نداشتیم.
ما بین ۵ تولیدکننده اول در آسیا در حوزه زیست فناوری فعالیت می کنیم. ژاپن، چین، هند، کره جنوبی، ایران، بازیگران اصلی زیست فناوری هستند و کره جنوبی به اندازه ما نیست. ژاپن از ما جلوتر، هند و چین از ما عقب تر هستند.
همچنین ایران در داروسازی رتبه هشتم را در دنیا به خود اختصاص داده است. تولید در ایران مدیون نیروی انسانی است یعنی درس‌هایی که نیروهای انسانی ما خوانده‌اند با ترکیه یکی بوده ولی ایران در زمینه فناوری بیشتر پیشرفت کرده است.
به جرات می توان گفت که ایران در حوزه زیست فناوری از نظر تولید محصولات زیستی، داروهای زیستی... در منطقه رقیب ندارد. وقتی رقیب نیست، نمی توانیم بگوییم ما چه رتبه ای داریم. لذا ما در تولید و تعداد موقعیت خوبی در آسیا داریم.
* همانطور که اشاره کردید این جایگاه خوب از نظر تولید و تعداد مقالات مدیون نیروهای انسانی است؛ اکنون این نیروهای خلاق علاوه بر دانشگاهها بیرون از دانشگاهها یعنی شرکتهای دانش بنیان فعالیت می کنند؛ می خواهیم بدانیم که در حال حاضر چه تعداد شرکت دانش بنیان زیستی فعال هستند.
در حال حاضر بیش از ۴۵۰۰شرکت دانش بنیان در کشور فعالیت می کنند؛ از این تعداد، ۵۰۰ شرکت دانش بنیان در حوزه زیست فناوری مشغول تولید محصولات هستند و تعداد ۲۳ شتابدهنده در حوزه زیست فناوری فعالیت می کنند.
*پیش از این اشاره کرده بودید که بیش از نیمی از شرکتهای دانش بنیان فعال در عرصه زیست فناوری در تولید داروهای زیستی فعالیت می کنند؛ از آنجایی که تولید این داروها باعث ارتقا رتبه زیست فناوری شده لطفا بفرمایید برنامه های ستاد در این زمینه چیست؟
در ستاد توسعه زیست فناوری دو برنامه برای تولید دارو وجود دارد، یک برنامه مربوط به داروهایی می شود که با فناوری زیستی تهیه می شوند و یک بخش دیگر هم که اخیرا به ستاد سپرده شد سایر داروها یا داروهای شیمیایی است. بنابراین ما راجع به کل داروها می توانیم صحبت می کنیم. ما در صدد برآمدیم تا بعد از بحث تحریم ها به تدریج داروهای وارداتی را خودمان تولید کنیم. از دو سال قبل که تحریم ها به وجود آمد علاوه بر شتاب در تولید داروهای زیستی، سایر داروها را هم مدنظر قرار دادیم.
نوع برنامه ما تحت عنوان «جلوگیری از ارزبری» بود. حساب کردیم چقدر ارز برای داروهای زیستی و چقدر برای داروهای شیمیایی از کشور خارج می شود. این موضوع را برای مواد اولیه نیز حساب کردیم. بر اساس این، با استراتژیهایی که وزارت بهداشت در خصوص واردات دارو در پیش گرفت، انگیزه شرکت ها برای تولید بیشتر شد.
به صورت کلی ۱۴۰ داروی زیستی وجود دارد که از این تعداد ۲۲ دارو در کشور تولید شده و قرار است ۳۰ داروی دیگر تا ۱۸ ماه آینده به تولید برسد.به صورت کلی ۱۴۰ داروی زیستی وجود دارد که از این تعداد ۲۲ دارو در کشور تولید شده و قرار است ۳۰ داروی دیگر تا ۱۸ ماه آینده به تولید برسد
*وضعیتمان در زمینه تولید مواد اولیه دارویی چگونه است می توان امیدوار بود که در این زمینه خودکفا شویم؟
در دسته داروهای بیوتکنولوژی می توان به جرات گفت که محال است که ماده اولیه آنها وارد کشور شود بلکه صفر تا صد داخلی است؛ ما زمانی که می‌گوئیم تولید کردیم یعنی از ابتدا تا انتها در کشور تولید می شود و اگر غیر از این باشد، نمی‌گوئیم تولید کردیم. بنابراین از سمت شرکتهای زیستی، چنین چیزی که ماده اولیه وارد شود، وجود ندارد.
ما برای تولید داروهای شیمیایی هم تدابیری اتخاذ کردیم و آن هم این است که شرکتها بتوانند بخشی از این مواد اولیه را طی۳-۲ سال تولید کنند. بخش عمده مشکل ماده اولیه حل شده و قرار است وارد نشود.
*یعنی در کل تمایل به واردات دارو و مواد اولیه نیست که این برنامه ها در راستای تولید داخل به واسطه شرکتهای دانش بنیان صورت می گیرد؟
دقیقا.خود وزارت بهداشت هم مایل به وارد کردن کل داروها نیست.
*نفوذ زیست فناوری در حوزه دارو باعث تولید ۲۲ دارو شده و برنامه هایی هم برای تولید بیشتر این داروهای زیستی در نظر گرفته اید؛ اما همانطور که مستحضر هستید زیست فناوری به تولید داروهای زیستی ختم نمی شود؛ سهم بیوکت از دام، طیور و آبزیان چقدر است و تولیدات ما در این زمینه چگونه بوده است؟
بله. به نظر ما تولید داروهای زیستی خاتمه یافته است از این رو به حوزه دام، طیور آبزیان کشاورزی ورود پیدا کردیم و بخش عمده ای از مسیر زیست فناوری را به سمت چنین مواردی سوق دادیم. دارو مربوط به درمان بیماریهای مربوط به انسان ها می شد؛
اما در زمینه دام، طیور آبزیان موضوع «درمان» معنا ندارد و آنچه که مهم است «پیشگیری» است. از این رو به سمت تولید واکسن های دام طیور آبزیان رفتیم.
واکسن سازی برای آبزیان از سال گذشته شروع شد؛ کسی فکر نمی کرد بتوانیم با بیتوتک برای آبزیان واکسن تولید کنیم. اکنون به مرحله ای رسیدیم که دانش فنی تولید این واکسن ها در کشور وجود دارد به طوریکه تا پیش از این حتی، یک واکسن هم برای دام، طیور و آبزیان نداشتیم.
* در زمینه آنفولانزای مرغی چطور؟ محصولی در این زمینه تولید شده است؟
بله.مسئله آنفلوانزای مرغی تبدیل به یک مسئله سیاسی و مرغ و تخم مرغ گران شد. امسال واکسنی برای جلوگیری از آنفولانزای مرغی تولید می شود که کاملا با واکسن خارجی فرق دارد. واکسن هایی که از خارج می آوردیم با نمونه ایران فرق دارد زیرا بیماری آنفولانزای طیور ایران با خارجی ها فرق دارد. نوع آنفولانزا هم یکی دو تا نیستند.
برای شناسایی می بایست یک عده محقق به کشتارگاه ها بروند و بگردند و نمونه گیری کنند که چه ویروسی وجود دارد و علیه آن واکسن بسازند به همین دلیل اگر با واکسن خارجی واکسیناسیون کنیم ممکن است جواب نگیریم.
به همین دلیل محققان فعال در عرصه زیست فناوری موفق شدند واکسن آنفولانزای مرغی را از سال گذشته تولید کنند؛ اکنون این واکسن نه در سطح کشور ولی به صورت اندک فروش داشته است که این نیاز به استفاده در سطح کشور دارد.
در مورد طیور تولید حجم واکسنها خیلی زیاد است. واکسن نوترکیب فوق حاد واکسنی دیگری است که توسط محققان شرکتهای دانش بنیان تولید می شود. واکسن بیماری عفونی آبزیان نیز از دیگر واکسنها است.
*آیا مانند تولید داروهای زیستی در حوزه واکسن طیور نیز برنامه ریزی برای آینده در نظر گرفته شده است؟
دانش تولید برخی داروها در کشور رشد نکرده بود و اکثرا وارداتی بودند اما پیش بینی شده که ۹۰ درصد واکسن طیور با بیوتکنولوژی(۱۸ واکسن)، تا ۱۸ ماه آینده وارد بازار شود.
*واکسن های آبزیان چطور؟
بناست که ۳ واکسن مربوط به آبزیان تا ۱۸ ماه آینده به تولید برسد.
*در زمینه تولید واکسن ها، چالشی متوجه تولید نشد؟
در زمینه تولید واکسنها چالش هایی وجود داشت و آن چالش هم این بود که تنها تولید کننده بخش دولتی بودند و آن هم حمایت نمی شد. به همین دلیل ما از دو سال پیش واکسن را توسط کسی که واکسن بیوتیک انسانی تولید می کرد آغاز کردیم؛ این شرکت بعد از یک سال و نیم تامین تجهیزات و ... موفق شد برای اولین بار واکسن طاعون را به بخش دامپزشکی ارائه کند.
همچنین محققان سرم های ضد مار و عقرب را سال گذشته به وزارت بهداشت دادند. اقدام خوبی که صورت گرفت این بود که طی ۲ سال شرکت های دانش بنیان تجربه تولید انسانی را وارد تولیدات دامی کردند.
*همه این داروهای زیستی برای انسان و واکسن های زیستی برای دام، طیور و آبزیان با استانداردهای مشخصی وارد بازار می شوند؟
بله. استانداردهای مربوط به دام و طیور از استانداردهای انسانی پایین تر است؛ قبلا این استانداردها را گذرانده بودند و لذا به سرعت به تولید رسیدند.
*استانداردها تاثیری در صادرات دارند چه در زمینه داروهای زیستی و چه در زمینه واکسنهای دام و طیور؟
قطعا همینطور است؛ می توانم بگویم ۱۸ واکسن با چشم انداز خوبی تا ۱۸ ماه آینده وارد بازار می شوند و چون در منطقه تولید کننده واکسن های زیستی نداریم به سرعت بازار صادراتی پیدا می کند. واکسنهای تولیدی با دریافت استانداردهای داخلی هم می تواند به کشورهای همجوار صادر شود.
*واکسن و داروهایی که توسط شرکتهای دانش بنیان حوزه زیست فناوری تولید شده تاکنون به مرحله صادرات رسیده اند؟
رقیب ما برای صادرات شرکتهای بزرگ خارجی هستند؛ آنها مانع صادرات کشور ما می شوند؛ ما برای صادرات دارو به کشورهای CIS ورود پیدا کردیم اما رسما آمریکا مانع شد و این کشورها را تهدید کرد که حق ندارید از ایران داروی زیستی بگیرید؛ آنها تهدید می کنند چون بازار بزرگشان را از دست می دهند.
*صادرات می توانست درگاه درآمدی مناسبی برای ایران باشد؟
بله. اگر این مانع نبود ایران یکی از درآمدهای بزرگش در حوزه داروهای زیستی بود. تنها چیزی که این شرایط به ما تحمیل کرده این است که مانع صادرات بوده اند.
به هر حال ممکن است که صادر هم داشته باشیم، ولی برگشت پول به مشکل برمی خورد؛ این مواردی است که آنها آگاهانه اقدام می کنند؛ یعنی اگر کشورهای حاشیه خلیج رشد کند، آمریکا منت آن را به دوش آنها می گذارد که چون جلوی ایران را گرفته، آنها پیشرفت کرده اند و اگر ایران را رها کنیم، عددی نخواهد بود. بنابراین خیلی از همسایه های ما وامدار این قضیه هستند.
*زیست فناوری چگونه به عرصه دامپروری ورود کرده و از این طریق چه منافعی به کشور می رسد؟
با زیست فناوری در بحث دام هم ورود پیدا کردیم؛ موضوع دام برای ما مهم است و ما واردات گوشت را بالعینه می بینیم؛ زیست فناوری در بحث چندقلوزایی ورود پیدا کرده است تا دامداران به یکباره دام بیشتری داشته باشند.
زیست فناوری باعث می شود گله ای که تک قلو زا بوده را چندقلوز زا و ثروت دامدار را چند برابر کند.
این موضوع در اصفهان با همکاری پژوهشکده زیست فناوری پژوهشگاه «رویان» اجرایی شده است؛ بز «سانن» از این دست فناوری بوده است.
با انتقال ژن می توان ثروت زایی کرد. این طرح سه سال است که اجرایی شده و هفت سال طول می کشد تا از این نسل به نسل بعد منتقل شود. این فناوری وجود دارد و جواب هم داده؛ برخی ها نیز در همان منطقه استفاده کرده اند.
*اساسا حوزه کشاورزی با این فناوری در حال تحول است و بسیاری از کشورها در تولید محصولات گیاهی به وسیله بیوتک پیشرفتهایی داشته اند اما در کشور ما همچنان درگیری هایی وجود دارد که حل نشده باقی مانده اند.
یکی دیگر از رویکردهای زیست فناوری در ستاد توسعه زیست فناوری در بخش کشاورزی است که البته در بخش کشاورزی ما عقب ماندگی جدی داشتیم؛ اگر فناوری زیستی به این حوزه ورود نکند سلامت و اقتصاد تهدید می شود و نمی توانیم با دنیا رقابت کنیم.
اکنون با ۸ کارخانه توانستیم اعلام کنیم در تولید کودهای زیستی خودکفا هستیم و حتی صادر هم می کنیم که این بخش عمده ای از واردات شیمیایی را کم می کند. در حال حاضر اثبات شده که کود شیمیایی خاک را از بین می برد از این رو استفاده از کودهای زیستی می تواند مفید باشد.
*در بخش های دیگر کشاورزی چه محصولاتی با فناوری زیستی تولید می شوند؟
کشت بافت از دیگر موضوعات در حوزه زیست فناوری است؛ اکنون بالغ بر ۱۰۰شرکت فعال در زمینه کشت بافت هستند که از این تعداد، ۶۰ شرکت دانش بنیان شده اند.
در حال حاضر، یکی از مشکلات این است که حدود چندین میلیون تن ضایعات میوه داریم اما وقتی محصول حاصل از کشت بافت باشد ضایعاتی نخواهیم داشت که این حتی صادرات را هم متحول می کند. به واسطه کشت بافت می توان میوه هایی که به اندازه کافی تولید نمی شوند را صادر کرد.
فرق «کشت بافت »با کشت های دیگر چیست؟
فرق کشت بافت این است که از ابتدا می دانیم چه محصولی به دست می آوریم اما وقتی یک نهال کاشته می شود ممکن است بعد از چندسال ببنیم که میوه خوبی نداشته و این قابل پیش بینی نبوده است.
اکنون دوره اینها گذشته که کشاورز ببیند بعد از ۵ سال محصولی برای فروش ندارد از این رو از روش های مختلف مانند کشت بافت استفاده کنند که تضمینی تر است.
«کشت بافت» می تواند کمک کند تا در بیابانی خشک شاهد درختی با برگ های سبز باشیم اگر این برگ را با کشت بافت تکثیر کنیم مشکل بیابان زدایی حل می شود چون این برگ توانسته است در این منطقه دوام بیاورد. اگر این درخت ها را سالی دوبار آب بدهیم کفایت می کند و برای کشاورز به صرفه است.
*تاکنون چه میوه هایی با «کشت بافت» به تولید رسیده اند؟
گردو، موز، خرما از جمله محصولاتی هستند که با کشت بافت تولید می شوند و برخی از آنها به مرحله صادرات هم رسیده اند.
*در واقع بیوتکنولوژی می تواند مشکلات کشاورزی را حل کند.
با کشت «بافت» کود زیستی و مهارگر زیستی مانع از رشد یک آفت در گیاه می شویم.
سندی که مقام معظم رهبری ابلاغ کردند این است که کشت« ارگانیک» شود؛ از مهارگر زیستی و کودهای زیستی استفاده شود که ما اکنون به اینجا رسیده ایم.
در اصل بیوتکنولوژی کلید راه حل ما است؛ رویکرد ما در کشاورزی به سمتی است که از روش های بیوتکنولوژی بهره ببریم. به دلیل اینکه فقرا در این بخش هستند می توان تحولی در این زمینه با فناوری زیستی ایجاد کرد که وضع معیشتی آنها نیز خوب و تهدیدها کم شود.
در تولید «دارو» هشتمین تولید کننده هستیم و رتبه خوبی داریم اما وقتی در کشاورزی پیشرفت کنیم کشاورزی و کودهای زیستی از تولید دارو جلو می زند، زیرا مصرف بالایی دارند و می توانند اقتصاد کشور را متحول کنند.
در حوزه محصولات« تراریخته» سالها است که شاهد دعوای بین بیوتکنولوژیست ها و سایر نهادها هستیم این مشکل بالاخره کی حل می شود؟
این دعوای محققان را فرض می گیریم که حل نشد. این دلیل بر توقف در مسیر تحول بیوتکنولوژی نیست؛ بلکه میتوانند ما را به سمت فناوریهای دیگر سوق دهد.
بنابراین دفتر زیست فناوری با تراریخته بسته نمی شود؛ زیست فناوری هزار هنر دارد که یکی از آنها تراریخته است؛ زمانیکه این دعوا اتفاق افتاد فناوریهای جدید روی کار آمدند.
ما نه به آن دعوا پرداختیم و نه تلاش کردیم که وارد دعوا شویم؛ آنها دعوا کردند و ما کار دیگری انجام دادیم.
*«کریسپر» هم از این دسته فناوری ها است؛ در خصوص ردپای زیست فناوری در کریسپر بیشتر توضیح می فرمایید؟
فناوری کریسپر هم که مربوط به سه سال گذشته است منجر به تولید دو برابری یک محصول می شود؛ این فناوری در تولید گیاهان زینتی بکار گرفته می شود؛ وقتی تولید دوبرابر شود قیمت نصف می شود و می توان با حجم بالا تولید داشت. این فناوری در حال حاضر اجرایی می شود.
*مشکلاتی نظیر عدم حمایت در بخش سوختهای زیستی وجود داشت و در این زمینه موانعی ایجاد کرد آیا توانستید این مشکلات را حل کنید؟
سوختهای زیستی توسط شرکتها به نتیجه رسیدند اما در این حوزه حمایت نشدیم؛ شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی و دولت باید از این قضیه حمایت می کردند که نکردند. تردیدی نیست که طی یک دهه آینده بدون سوخت زیستی هواپیمایی حرکت نمی کند؛ ما تولید سوخت های زیستی را شروع کرده بودیم به نتیجه هم رسیده بودیم. اکنون نیز با وجود این مشکلات، زیست فناوری را رها نمی کنیم و سعی داریم آن را در کشور توسعه دهیم.
ما در موقعیتی بودیم که توانستیم MTBE را از بنزین حذف کنیم و بایو اتانول جایگزین کنیم اما همکاری ها محقق نشد و این سوخت زیستی هنوز اجرایی نشده است.
*در همین زمینه ورود ذرت آلوده می توانست یک فرصت برای سوخت زیست باشد.
اگر این ذرت ها را تبدیل به بایواتانول می کردیم فرصت خوبی بود؛ مواد خوراکی که برای انسان ضرر دارد را می توانستیم تبدیل به سوختهای بدون سم کنیم؛ برای این قضیه سرمایه گذار هم وجود داشت.
تهدید غله آلوده می توانست تبدیل به بنزین سالم و زیستی شود.
زیست فناوری چالش ها را از بین می رود. در دولت قبل مطرح شد که از سوخت زیستی استفاده شود ولی پذیرفته نشد؛ در این دولت هم تولید و استفاده از سوختهای زیستی را پیگیری کردیم اما اتفاقی رخ نداد؛ صبر ما زیاد است صبر می کنیم.
با زیست فناوری غله دیگر تهدید نیست. خیلی از کشورها این غلات را دارند و حاضرند به قیمت پایین بفروشند؛ ما رایزنی کردیم که با تهیه این غلات سوخت زیستی تهیه کنیم به ما گفتند که مکن است این غلات آلوده با غلات سالم قاطی شود؛ گفتیم شرکت تولید سوخت زیستی را نزدیک به کشتی های حمل کننده غلاتی که از کشورهای دیگر وارد کردیم راه اندازی و آن را تبدیل به سوخت پاک می کنیم؛ حتی اگر کشور نمی خواهد از این سوخت زیستی استفاده کند امکان صادرات آن وجود دارد و این صادرات درآمد زیادی دارد. باز هم مخالفت کردند.
می توانستیم سوخت زیستی حاصل از ذرت های آلوده را به کشورهای دیگر صادر کنیم. بعضی اوقات ما از دولت پول و بودجه نمی خواهیم؛ قانون می خواهیم که عملی نمی شود.
*به غیر از بی توجهی برخی مسئولان، زیست فناوری با چه چالشهای دیگری دست و پنجه نرم می کند؟
ساخت تجهیزات در این حوزه یکی از چالش هاست. ما به ساخت دستگاهها نتوانسته ایم وارد شویم؛ وقتی کشور پیشرفته است که دستگاه را بسازد و این دستگاهی که می سازد برای اولین بار باشد.
اکثر دستگاه هایی که بر پایه فناوری در این حوزه استفاده می شود وارداتی هستند؛ اگر قیمت دستگاه نصف شود متقاضیان دوبرابر می شوند؛ اگر به فکر تولید این ها باشیم خرید آن با قیمت پایین به صرفه است.
برخی تجهیزات هستند که به علت گران بودن نمی توانیم خدمات ارائه دهیم و این یک چالش به شمار می رود. چون تا ما تصمیم به ساختن بگیریم نسل جدید تجهیزات وارد بازار می شود.
*به نظر شما راه حل رفع این مشکل چیست؟ چرا شرکتهای دانش بنیان هنوز به این عرصه وارد نشده اند؟
ما زمانی پیشرفته ایم که خودمان بنیانگذار باشیم و نگذاریم کسی در صحنه رقابت از ما جلو بیافتد. بیوتکنولوژی تجهیزات می خواهد و در این زمینه شرکتهای دانش بنیان ورود پیدا نکردند.
اکنون کم و بیش برخی شرکتها ورود پیدا کرده اند که فرمانتور، بیوراکتور و... می سازیم. می توان گفت ۵ الی ۶ شرکت سازنده داریم که محصولاتی در زمینه تجهیزات پزشکی در نوبت دارند و این طور نیست که بازارشان گیر کرده باشد ولی این تعداد کم است.
زیست فناوری می تواند یک گردش مالی ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری را رقم بزند. ما به این می گوییم بسته مقاوم سازی اقتصاد با زیست فناوری *در پایان اگر بخواهید به زبان ساده و کاربردی بگویید بیوتکنولوژی چه تأثیری در زندگی مردم دارد چه می گویید؟
با زیست فناوری مشکلات گوشت کشور، دارو، واکسن، کود زیستی، سوخت زیستی، سلامت کشور و... حل می شود؛ اینها بسته اقتصاد زیستی هستند اگر سرجمع همه این اتفاقات بیافتد می تواند یک گردش مالی ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری را رقم بزند. ما به این می گوییم بسته مقاوم سازی اقتصاد با زیست فناوری که این بسته را با دلیل و مدرک به دولت و مجلس ارائه کرده ایم.
تولید دارو، واکسن، کود و مهارگرها، سوختهای زیستی، گیاهان زینتی و ... با زیست فناوری رونق پیدا می کنند از این رو بیوتکنولوژی جزء آن دسته فناوری هایی است که اکنون در مسیر درستی قرار گرفته و در حال حرکت است. /۱۳ آذر ۱۳۹۸خبرگزاری مهر
