ذکرسجده ۴ سوره قرآن که سجده واجب دارند

در هنگام سجده رعایت جهت قبله و یا داشتن طهارت واجب نیست.

سوره های قرآن که سجده واجب دارند

امام خمینی: ۴ آیه در چهار سوره قرآن که مشهور به« عزائم» هستند «سجده واجب» دارند.
 ۱- سوره فُصِّلَتْ آیه٣۷ .
 ٢- سوره نجم آیه ۶٢ .
 ٣- سوره سِجده آیه ۱۵.
 ۴- سوره عَلق آیه ۱٩.
 امام خمینی درادامه نوشتند:آیات فوق را اگر انسان بخواند یا گوش به آن دهد، بعد از تمام شدن آن آیه، باید فوراً سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت یادش آمد باید سجده نماید.

 ​

کدام آیات ؟
 آیه٣۷ سوره  فُصِّلَتْ : وَمِنْ آیَاتِهِ اللَّیْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ۚ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَهُنَّ إِن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ .
آیه ۶٢ سوره نجم  : فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا .
آیه ۱۵سوره سجده :  إِنَّمَا یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا الَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ‏.
آیه ۱٩ سوره علق  :  کَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب 

ذکر سجده واجب چیست؟: چگونگی انجام ذکر

​​​

مراجع تقلید درموردذکرچه گفته اند؟

آیات عظام: امام خمینی، خامنه ای، مکارم شیرازی، سیستانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
گفتن ذکر در سجده واجب قرآن واجب نیست، بلکه اگر کسی که سجده قرآن بر او واجب است، در سجده واجب قرآن پیشانى را به قصد سجده به زمین بگذارد، اگر چه ذکر نگوید کافى است.

فتاوای مراجع تقلید درموردذکر  آیاتی که سجده واجب دارند
گفتن ذکر، مستحب( آیت الله صافی، مستحب و مطابق احتیاط) 
آیت الله مکارم: گفتن ذکر بهتر  است و بهتر است این ذکر گفته شود: 
لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ایماناً وَ تَصْدِیقاً لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِیَّه وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَکَ یٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا لَا مُسْتَنْکِفاً وَ لَا مُسْتَکْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ ضَعِیفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ.

آیت الله شبیری زنجانی:

گفتن ذکر مستحب است و بهتر آن است که این ذکر گفته شود:  سَجَدْتُ لَکَ تَعَبُّداً وَ رِقَّاً، لٰا مُسْتَکْبِراً عَنْ عِبٰادَتِکَ وَ لٰا مُسْتَنْکِفاً وَ لٰا مُتَعَظِّماً، بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ خٰائِفٌ مُسْتَجِیرٌ.

آیت الله محمدتقی بهجت فومنی:

مسئله ٨٩٨ : در هریک از چهار سوره: «سجده» (آیه ۱۵)، «فصّلت» (آیه ٣۷)، «نجم» (آیه ۶٢)، «علق» (آیه ۱٩)که اگر انسان بخواند یا به آن گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آیه، باید فوراً سجده کند؛ و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده نماید.
مسئله٨٩٩: اگر انسان موقعی که آیه سجده را می‌خواند، از دیگری هم بشنود، چنانچه گوش داده دو سجده نماید و اگر به گوشش خورد، یک سجده کافی است، اگرچه احتیاط در دو سجده است. و اگر انسان چند دفعه آیه سجده را شنید و یا خود قرائت کرد اگر بعد از اولی سجده کرد، واجب است باز هم برای دفعات بعد سجده کند؛ و اگر سجده نکرد بنابر احتیاط واجب برای هر قرائت یا شنیدن آیه سجده کند.
مسئله٩٠٠: در غیر نماز اگر در حال سجده آیه سجده را بخواند یا به آن گوش بدهد، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند.
مسئله ٩٠١: اگر آیه سجده را از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، بشنود، یا از ضبط صوت بشنود، لازم نیست سجده نماید، ولی اگر از وسیله‌ای که مثل بلندگو صدای خود انسان را می‌رساند بشنود، واجب است سجده کند.

​

مسأله ۱۰۹۶ اگر آیه سجده را از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، بشنود، یا از مثل گرامافون (۱) آیه سجده را بشنود لازم نیست سجده نماید (۲)، ولی اگر از آلتی (۳) که صدای خود انسان را می رساند (۴) بشنود واجب است سجده کند.
آیت الله ناصرمکارم شیرازی:  هر گاه آیه سجده را از مثل نوار یا رادیو گوش کند، احتیاط آن است که سجده کند.
(۱) (اراکی:) و ضبط صوت.. (بهجت:) از ضبط صوت..
(۲) (اراکی:) بنا بر احتیاط واجب باید سجده نماید..
(۳) (اراکی، بهجت:) اگر از مثل بلندگو..
(۴) (نوری:) در حال خواندن آیه سجده و یا ضبط کرده است..
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر: عزائم جمع «عزیمة»(عزیمت)است.
«عَزیمت» در مقابل «رُخصَت» به معنای «چیزی است که انجام دادن آن لازم باشد»، عَزائِمُ السُّجُود: عبارت است از: سوره‌هایی که در آن آیات سجده موجود است و بر قاری و شنونده آن آیات، لازم است که برای خداوند سجده نموده و به تسبیح و حمد پروردگارشان بپردازند.

ذکرسجده ۴ آیه از ۴ سوره قرآن( فُصِّلَتْ٣۷،نجم۶٢،سجده۱۵،علق۱٩)که سجده واجب دارند

لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ایماناً وَ تَصْدِیقاً

لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِیَّه وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَکَ یٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا

لَا مُسْتَنْکِفاً وَ لَا مُسْتَکْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ ضَعِیفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ

هریک ازاین آیات چهارگانه را اگر انسان بخواند یا گوش به آن دهد، بعد از تمام شدن آن آیه، باید فوراً سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت یادش آمد باید سجده نماید./امام خمینی

استفتاء ازآیت الله علی سیستانی درباره سجده واجب
سئوال: اگر کسی آیه سجده دار را نگاه و مطالعه کرد ولی آن را تلفظ نکرد آیا سجده واجب می شود؟
پاسخ: واجب نیست.
سئوال: اگر کسی بخشی از آیه سجده دار را بشنود یا بخواند سجده واجب می شود؟
پاسخ: خیر.
سئوال: اگر از رادیو قرآن آیات سجده دار بشنویم سجده کردن واجب است؟
پاسخ: اگر صدا ضبط شده باشد سجده لازم نیست. ولی اگر پخش زنده باشد باید سجده کنید.
سئوال: در جایی بودم آیه سجده دار شنیدم ولی امکان سجده کردن میسر نبود وظیفه ام چیست؟
پاسخ: اگر امکان سجده فوری نباشد هنگام شنیدن ایماء کنید و بعدا هر وقت توانستید سجده کنید. 
سئوال:کسی که عذر شرعی دارد یا جنب است به هنگام خواندن آیات سجده دار در جلسات قران باید بیرون برود؟
پاسخ:  خواندن آیات سجده دارد برای این افراد جایز نیست ولی شنیدن ایات اشکال ندارد و پس از شنیدن سجده کنند. و وظیفه دیگری ندارند.
سئوال: شرایط سجده( آیه سجده دار) از لحاظ قبله و محل سجده و طهارت و پوشش برای بانوان چیست؟
پاسخ: وظیفه او باید بر چیزی که سجده بر آن صحیح است سجده کند مانند مهر و غیره. و گفتن ذکر سجده واجب نیست.
ولی سزاوار است یکی از این ذکر ها را بگوید « سجدت لک یا رب تعبدا ورقا لا مستکبرا عن عبادتک ولا مستنکفا ولا مستعظما بل أنا عبد ذلیل خائف مستجیر » یا « لا إله إلا الله حقا ، لا إله إلا الله إیمانا وتصدیقا ، لا إله إلا الله عبودیة ورقاً ، سجدت لک یا رب تعبدا ورقا لا مستنکفا ولا مستکبرا بل أنا عبد ذلیل ضعیف خائف مستجیر » یا « الهی آمنا بما کفروا ، وعرفنا منک ما أنکروا ، وأجبناک إلی ما دعوا ، الهی فالعفو العفو » یا « أعوذ برضاک من سخطک وبمعافاتک عن عقوبتک ، أعوذ بک منک ، لا احصی ثناء علیک ، أنت کما أثنیت علی نفسک » .
و در هنگام سجده رعایت جهت قبله و یا داشتن طهارت واجب نیست و همچنین رعایت پوشش برای بانوان لازم نیست.