دائم الفکر یا"دائم الذکر"کدام فضیلت دارد؟

​یک عالم،برتر از هزار عابدوهزار زاهد است.

«المؤمنُ دائمُ الذِّکرِ ، کثیرُ الفِکر»
امام على علیه السلام : مؤمن پیوسته به یاد خداست و بسیار تفکرمی کند.

جایگاه علم، برتری عالم بر عابد 

این ذکرچقدرارزش دارد که درهنگام استماع خطبه های نمازجمعه برزبان جاری است.

کج فهمی در«دائمُ الذِّکرِ»بودن.

رفته پیش مقام معظم رهبری،تاازرهنمودهایشان استفاده کند،مقام ولایت داردسخن می گوید ولی این «آقای ذاکر»نگاهش می کندامادارد«ذکر»می گوید!آیااین جهالت نیست!؟.

​
این اتفاق همین دیروز(دیدارپرستاران ) بوده،یک معمم درهمان جلوها به مشغول ذکربوده! وجالب اینکه دوربین تلویزیون رویش« زووم» کرده بود.(چهارشنبه، ۱۱ دی ۱۳۹۸)

​

توضیحات مدیریت سایت-پیراسته فر:من(نگارنده) رفتم پیش یک رئیس سازمانی (گیلان)دارم برایش موضوعی مطرح میکنم،آقای مدیرکل دارد«ذکر»می گوید!بهش گفتم:«حاج آقایاذکرتان بگوئیدویاحرفم راگوش کنید»که افاقه نکرد ومن هم برگشتم.

امیرالمؤمنین علی(ع):المؤمنُ دائمُ الذِّکرِ ، کثیرُ الفِکر
امام على علیه السلام : مؤمن پیوسته به یاد خداست و بسیار مى اندیشد.

مشکل ازکج فهمی ها بعضی درمصادیق است که«دائمُ الذِّکرِ» بودن صرفاً به معنی «جنباندن لبها»(ذکرلسانی)دانسته اند!.
بایددائم الفکربود،بجای دائم الذکر(لسانی) ودرعین حال ازذکرخداغافل نشد.

درهمین حدیث امام اول مسلمین،خیلی واضح وآشکاراست که « کثیرُ الفِکر»بودن،یادخدارابه دنبالش دارد واما بااین سبک وسیاقی که بعضی ها،برداشت کرده اند:اینگونه ذکر،نقصان تفکررادربردارد.

یعنی ذکری که درآن اندیشه نباشدبه جهالت نزدیکتراست.
امام باقر(ع) پرسیدند جایگاه عالم بالاتر است یا عابد؟ حضرت فرمودند: یک عالم در پیشگاه من از هفتاد هزار عابد والاتر است. فَضْلُ الْعالِمِ عَلَی الْعابِدِ کَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلی سائِرِ النُّجُومِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ.
برتری عالم بر عابد، مانند برتری ماه شب چهارده بر دیگر ستارگان است.

یَرْفَعِ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ. (مجادله: ۱۱ ) .
خداوند، آنهایی را که ایمان آوردند و همچنین صاحبان علم را (بر دیگران) برتری داده است.
رسول الله(ص) :شخص عالم برتر از غیر عالمی است که شب و روز به عبادت خدا می پردازد.
فَضْلُ الْعالِمِ عَلَی الْعابِدِ کَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلی سائِرِ النُّجُومِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ.
برتری عالم بر عابد، مانند برتری ماه شب چهارده بر دیگر ستارگان است.(میزان الحکمة، ج ۸)
رسول الله(ص) :رَکْعَتانِ یُصَلّیهِمَا الْعالِمُ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ رَکْعَةٍ یُصَلّیِهَا الْعابِدُ.
«۲رکعت نمازی که عالم می گذارد، برتر از هزار رکعت نمازی است که عابد می خواند».(من لا یحضره الفقیه،ج۴)

رسول الله(ص) :عالِمٌ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ عابِدٍ وَ اَلْفٍ زاهِد.
«یک عالم، برتر از هزار عابد و هزار زاهد است»(میزان الحکمة، ج ۸)
فَضْلُ الْعالِمِ عَلَی الْعابِدِ کَفَضْلی عَلی اُمَّتِی.
برتری عالم بر عابد، همانند برتری من بر امت من است.(محمد خزائلى، شرح گلستان)

***

برتری عالم برعابد

امام باقر(ع) فرمودند: «عالِمٌ یُنتَفَعُ بِعِلمِهِ اَفضَلُ مِن سَبعینَ اَلفٍ عابِدٍ؛ دانشمندی که از علمش سود برد، از هفتاد هزار عابد بهتر است».

​

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در این روایت سه نکته بر برتری عالم از عابد وجود دارد، اظهار داشتند: نکته اول، مَثَل معروف است که «عابد گلیم خویش در می برد ز آب»؛ اما عالم، نجات غریقی است که ملتی را نجات خواهد داد.

نکته و تفاوت دوم، حفظ شدن عابد بوسیله عالم است؛ چراکه اگر تعلیمات عالم نباشد، عابد نیز منحرف خواهد شد.

عابد دست پرورده عالم است؛ بنابراین نجات عابد، مرهون خدمات عالم است.

 عبادت عابد با عبادت عالم متفاوت است؛ چراکه امام صادق(ع) در روایتی فرمودند:

اِنَّ الثَوابَ عَلَی قَدرِ العقلِ.

«ثواب دادن به اندازه عقل (آدمی) است» و معرفت و علم عالم از معرفت عابد بالاتر است؛ به همین دلیل عبادت او نیز پر ارزش تر خواهد بود.

این مرجع جهان اسلام درپایان خطاب به حوزویان گفتند:شما طلاب عزیز باید یاد بگیرید و علم خود را در اختیار مردم بگذارید تا مصداق روایت مذکور باشید.

نخستین درس خارج فقه« آیت الله مکارم شیرازی» سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ مسجد اعظم قم/۱۶ شهریور ۱۳۹۵

***
* رمز برتری عالم بر عابد، افزون بر بهره مندی عالم از چراغ علم، آن است که عابد، سر در سودای خویش دارد و عالم، دل در هوای دیگران. عابد، بر آن اندیشه است که تنها، گلیم خویش را از موج به در برد، ولی عالم می کوشد دست غریق را بگیرد و نجاتش دهد.
رسول الله (ص):وَالَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ لَعالِمٌ واحِدٌ اَشَدُّ عَلی اِبْلِیسَ مِنْ اَلْفِ عابِدٍ لاَِنَّ الْعابِدَ لِنَفْسِهِ وَ الْعالِمَ لِغَیْرِهِ.
سوگند به آن که جان محمد در دست اوست، هر آینه وجود یک عالم برای ابلیس، سخت تر از هزار عابد است؛ زیرا عابد در فکر خود است و عالم در اندیشه دیگران.(کنزالعمال، ح ۲۸۹۰۸)

پیامبر(ص):وَ ذلِکَ اَنَّ الشَّیْطانَ یَضَعُ الْبِدْعَةَ لِلنّاسِ فَیُبْصِرُهَا الْعالِمُ فَیَنْهی عَنْها وَ الْعابِدُ مُقْبِلٌ عَلی عِبادَتِهِ لا یَتَوَجَّهُ لَها وَ لا یَعْرِفُها.
و علت این امر (برتری عالم بر عابد)، آن است که شیطان، در میان مردم بدعتی می گذارد و دانشمند به آن پی می برد و مردم را از آن نهی می کند، ولی عابد سرگرم عبادت خود است و نه به بدعت توجهی دارد و نه آن را می شناسد.(روضة الواعظین، چ ۱، ص ۱۷)
 عالم در روز قیامت مقام شفاعت دارد/ عابدندارد
رسول اکرم (ص):اِذَا اجْتَمَعَ الْعالِمُ وَ الْعابِدُ فَقِیلَ لِلْعابِدِ اُدْخُلِ الْجَنَّةَ وَ تَنَعَّمْ بِعِبادَتِکَ وَ قِیلَ لِلْعالِمِ قِفْ هُنا فَاشْفَعْ مَنْ اَحْبَبْتَ فَاِنَّکَ لاتَشْفَعُ اَحَداً اِلاّ شَفَعْتُ (اَیْ قَبِلْتُ) فَقامَ مَقامَ الاْنْبِیاءِ.
آن گاه که عالم و عابد در روز رستاخیز محشور می شوند، به عابد گفته می شود: به بهشت درآی و به برکت عبادت خود، از نعمت های بهشت بهره مند شو، ولی به عالم می گویند: اینجا بایست و هر که را می خواهی، شفاعت کن و هیچ کس را شفاعت نخواهی کرد، مگر آنکه شفاعت تو پذیرفته می شود و بدین ترتیب، عالم در جایگاه پیامبران می ایستد.(جامع الصغیر، ج ۱، ص ۵۷.)

***

عَالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ خَیْرٌ مِنْ سَبْعِیْنَ اَلْفَ عَابِد؛

عالمی که مردم از علم او بهره بگیرند، از هفتاد هزار عابد بهتر است.
بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۷۳/امام باقر علیه السلام

شرح حدیث:«عبادت» مسأله مهمّی است به طوری که خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ مَا خَلَقْتُ الجِنَّ و الإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونَ؛ من جنّ و انس را نیافریدم جز بری این که عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند».(آیه ۵۶ ذاریات) حتّی در تشهّد هم قبل از رسالت، عبودیّت مطرح شده است: «أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ». ولی با این همه اهمیّتی که عبادت دارد، در حدیث چنین آمده که «مقام عالم از عابد بسیار برتر است»؛ مردم از علم او بهره می گیرند، یعنی او چراغ هدایت، ستاره درخشان و کشتی نجاتی برای هدایت مردم می شود، چنین عالمی است که از هفتاد هزار عابد بالاتر است.
گاهی به وسیله یک عالم میلیونها نفر هدایت می‌شوند که این هدایت از تمام فضایل در عالم ارزشمندتر است و به همین دلیل است که می‌گویند« اگر قرار شود بین عبادت‌های مستحبّی و تحصیل علم یکی را برگزینیم، تحصیلِ علم برتری دارد.»

حتّی در شب‌های قدر که شب عبادت است، کسی که برای بحث و تحقیق علمی بیدار باشد، عمل برتری انجام می‌دهد زیرا کار علما، کار انبیا و اولیا و در نهایت کار خداست که مردم را هدایت می‌کنند و به همین دلیل، عالم از هفتاد هزار عابد افضل است./۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۳تسنیم.

​توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:سرنوشت «دائم الذکر»هایی که ختم به خیرنشد!.

به این لینک مراجعه کنید:

خواجه ربیع کیست؟ربیع ابن خُثَیم