پیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیپیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیعوارض شیمی درمانی(chemotherapy)موکوزیت چیست؟
داروهای شیمی درمانی روی «سلول های فعال»(active cells) تأثیرمی گذارد،ازتمام قسمت های بدن از جمله «خون»، «دهان»، «فولیکول های مو» و «دستگاه گوارش».
«سلول های فعال»:سلول هایی هستند که به طور مداوم در حال رشد و تقسیم همزمان هستند. زمانی که «سرطان» سلول، را تحت تاثیر قرار می دهد، «سلول ها» فعال تر می شوند و به سرعت تکثیر می شوند.
بیمارانی که شیمی درمانی می شود،داروها در سراسر بدن حرکت می کنند، ضمن بهبود، به سلول های سالم و طبیعی نیز آسیب می رسانند.
عوارض شیمی درمانی
«شیمی درمانی»(chemotherapy) یکی از روش های درمانی حیاتی برای بسیاری از انواع سرطان در سراسر جهان است. این شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی است. برای توقف رشد، تقسیم و تولید مثل سلول های سرطانی در بدن مفید است. درست مانند سایر درمان‌های سرطان، شیمی‌درمانی نیز عوارض جانبی قابل‌توجهی دارد که مقابله با آن برای اکثر افراد دشوار است.
«شیمی درمانی داخل وریدی» (IV). به بیمار داروی ضد سرطان از طریق ورید بازو داده می شود. داروی ضد سرطان از طریق خون حرکت می کند تا سلول های سرطانی بدن را از بین ببرد.
عوارض جانبی شیمی درمانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علت عوارض شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی روی «سلول های فعال»(active cells) استفاده می شود.
«سلول های فعال»چیست؟
«سلول های فعال»:سلول هایی هستند که به طور مداوم در حال رشد و تقسیم همزمان هستند. زمانی که «سرطان» سلول، را تحت تاثیر قرار می دهد، «سلول ها» فعال تر می شوند و به سرعت تکثیر می شوند.
سلول ها از تمام قسمت های بدن از جمله «خون»، «دهان»، «فولیکول های مو» و «دستگاه گوارش» هستند.
داروهای شیمی درمانی
«داروهای شیمی درمانی» برای از بین بردن سلول های با رشد سریع استفاده می شود.
اما این داروها در سراسر بدن حرکت می کنند و همچنین به سلول های سالم و طبیعی که سریع رشد می کنند نیز آسیب می رسانند.
هنگامی که «سلول های سالم» تحت تاثیر قرار می گیرند، منجر به تعداد فزاینده ای از عوارض جانبی در بدن می شود.
درمان عوارض جانبی شیمی درمانی
می توان بر عوارض جانبی شیمی درمانی غلبه کرد، باکمک یک پزشک متخصص می توانید از عوارض جانبی جلوگیری کنید.
امروزه انواع داروها برای درمان موثر این وضعیت موجود است.
رهایی از عوارض شیمی درمانی، «مراقبت تسکینی»(مراقبت حمایتی) نامیده می شود که بخش مهمی از درمان سرطان است.
با تحقیقات مداوم و پیشرفت در علم پزشکی، دانشمندان به طور مداوم بر روی توسعه داروها و راه های درمانی با عوارض کمتر کار می کنند.
فقط انواع خاصی از شیمی درمانی باعث تعداد بیشتری از عوارض جانبی می شود در حالی که بسیاری از انواع دیگر عوارض جانبی شیمی درمانی راحت تر قابل تحمل هستند.
عوارض جانبی شیمی درمانی
همه داروها عوارض جانبی خود را دارند. شیمی درمانی همچنین شامل عوارض جانبی مختلفی است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. عوارض جانبی یک بیمار می تواند متفاوت از بیماران دیگر باشد.
اما رایج ترین انواع عوارض جانبی شیمی درمانی ، بدین شرح هستند( در صورت بروز عوارض جانبی فوراً با پزشک خود مشورت کنید)
درد فیزیکی
شیمی درمانی برای مدت کوتاهی باعث ایجاد مشکلات جسمی انگشت شماری می شود. شامل:
درد عضلانی
سردرد
درد معده
دردهای مرتبط با اعصاب، مانند سوزش، درد تیراندازی، بی حسی، بیشتر در انگشتان دست و پا.
«درد بدن» مانند عضله، معده یا سردرد پس از مدتی از بین می رود اما آسیب عصبی با هر دوز بدتر می شود. آنقدر شدید می شود که داروی مسئول آسیب عصبی متوقف می شود. ممکن است ماه ها و حتی سال ها طول بکشد تا آسیب عصبی به پایان برسد، در موارد معدودی هرگز از بین نمی رود.
برای درمان عوارض جانبی، درمان ها بر اساس مشکل ایجاد کننده آن متفاوت است. مهم است که در حین استفاده از شیمی درمانی در مورد درد با «انکولوژیست» خود مشورت کنید.
«گاهی اوقات، درد می تواند از خود سرطان ناشی شود، نه از عوارض جانبی درمان.»
«اگر درد با شیمی درمانی همراه باشد، پزشک داروهای مسکن تجویز می کند»، دوزهای شیمی درمانی را تنظیم می کند یا سیگنال های درد را از اعصاب به مغز با بلوک های عصبی یا درمان ستون فقرات مسدود می کند.
دیگرعوارض شیمی درمانی:
خستگی(فرسودگی)
بدن بیماری که شیمی درمانی شده، در بیشتر مواقع به شدت خسته یا خسته به صدا در می آید.
این یکی از شایع ترین عوارض شیمی درمانی است. از تجربه درد عضلانی گرفته تا احساس فرسودگی آسان، «خستگی باعث عدم تمرکز و چالش برای انجام وظایف روزانه می شود.» «خستگی» یک رویداد «عود کننده» حتی پس از درمان است و حدود سه تا چهار هفته طول می کشد، اما می تواند تا دو تا سه ماه نیز ادامه یابد.
اسهال
ازدیگرعوارض شیمی درمانی،«اجابت مزاج شُل و آبکی» نیز در موارد خاص از عوارض شیمی درمانی است.
درمان «اسهال» در مراحل اولیه می تواند به شما در کاهش آب بدن کمک کند و همچنین از سایر مشکلات سلامتی جلوگیری کند.
یبوست
«یبوست» نیز بخشی از شیمی درمانی است. فقدان حرکت مطلوب روده یا مشکل در حرکت روده منجر به یبوست می شود. استفاده از داروهای ضد درد یا سایر داروها نیز می تواند باعث یبوست شود. می توانید با هیدراته نگه داشتن خود (نوشیدن مایعات کافی)، خوردن یک وعده غذایی متعادل و انجام برخی ورزش ها از یبوست پیشگیری کرده یا از آن خلاص شوید.
زخم های دهان و گلو
سلول های موجود در داخل دهان و گلو نیز تحت تأثیر شیمی درمانی قرار می گیرند. این بیماری به زخم‌های دردناک در ناحیه دهان و گلو تبدیل می‌شود، وضعیتی به نام «موکوزیت».
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:موکوزیت چیست؟
«موکوزیت»(mucositi):التهاب مخاط دهان ناشی شیمی درمانی است.
«التهاب مخاط دهانی»(Oral mucositis) در بیماران مبتلا به سرطان که تحت درمان با شیمی درمانی و یا «پرتودرمانی»هستند ، مشاهده می شود.
«موکوزیت دهان» اغلب بسیار دردناک است و می تواند منجر به «ادینودیسفاژی»(odynodysphagia) یعنی«بلع دردناک»، «دیسگوزی»(dysgeusia) یعنی «طعم بد دهان» و متعاقب آن کم آبی بدن و سوءتغذیه، به خطر انداختن تغذیه و بهداشت دهان و همچنین افزایش خطر عفونت موضعی و سیستمیک شود.
«موکوزیت دهان» که «استوماتیت»(stomatitis) نیز نامیده می شود، اگرچه در این زمینه، وضعیت التهابی منتشر و زخمی است که بر غشاهای مخاطی پوشاننده دهان تأثیر می گذارد، یک عارضه ناتوان کننده شایع و ناتوان کننده شیمی درمانی و رادیوتراپی سرطان است. این ناشی از اثرات سیستمیک عوامل سیتوتوکسیک شیمی درمانی و از اثرات موضعی تابش بر مخاط دهان است.
موکوزیت دهان التهاب مخاط دهان است که از قرمزی تا زخم شدید متغیر است. علائم موکوزیت دهان از درد و ناراحتی تا درد متفاوت است
پس از اتمام درمان حدود ۵ تا ۱۴ روز باقی می ماند. زخم‌ها می‌توانند عفونی شوند، بنابراین درهنگام غذا خوردن رعایت کنید،همسفره شدن باخانواده احتمال سرایت این بیماری قابل تصوراست ،البته با خوردن غذای سالم می توانید از این زخم ها پیشگیری کنید.
****
نقل از مدیسن نت، محققان گزارش دادند: «این بیماران ممکن است از دست دادن تعادل و هماهنگی، ضعف یا احساس بی حسی، گزگز، سوزن سوزن شدن، یا سوزش را تجربه کنند.»
تیم تحقیق به سرپرستی دکتر «رایان دسوزا»، متخصص بیهوشی در کلینیک مایو در ایالت مین، نتیجه‌گیری کرد: «یافته‌های ما تأکید می‌کند که نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی‌درمانی دردناک، یک چالش سلامت جهانی قابل توجه است که بیش از ۴۰ درصد از مبتلایان به این بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
نتایج نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد داروهای شیمی درمانی مبتنی بر «پلاتین یا تاکسان بیشترین خطر را برای درد عصبی دارند و به نظر می‌رسد بیماران سرطان ریه بالاترین میزان نوروپاتی را تجربه می‌کنند.
محققان می‌گویند داروهای شیمی درمانی سرطان را می کشند اما به سلول‌ها و بافت‌های سالم از جمله سلول‌های سیستم عصبی هم آسیب می‌رسانند.
«نوروپاتی محیطی»(peripheral neuropathy) یک عارضه جانبی بالقوه شناخته شده شیمی درمانی است، اما این مطالعه اولین مطالعه‌ای است که میزان شیوع آن را در بین بیماران سرطانی تخمین می‌زند.
به گفته محققان، تصور می‌شود که این عارضه ناشی از آسیب داروی شیمی‌درمانی است که سیگنال‌های عصبی عادی را مختل می‌کند و منجر به درد مداوم می‌شود.
برای این مطالعه، محققان نتایج ۷۷ مطالعه قبلی را که شامل نزدیک به ۱۱۰۰۰ شرکت‌کننده از ۲۸ کشور بود، جمع‌آوری کردند.
داده‌ها نشان داد که بیش از ۴۱ درصد از بیماران تحت درمان با شیمی درمانی دچار نوروپاتی محیطی دردناک و مداوم شدند که حداقل سه ماه طول کشید.
نتایج نشان می‌دهد که تقریباً ۴۱ درصد از بیماران تحت درمان با شیمی‌درمانی مبتنی بر پلاتین دچار درد عصبی شده‌اند و همچنین کمی بیش از ۳۸ درصد از بیماران تحت درمان با تاکسان‌ها دچار چنین دردهایی می‌شوند.
درد عصبی در بیماران مبتلا به سرطان ریه شایع‌تر بود و بیش از ۶۲ درصد آن را تحت تأثیر قرار داد. این شرایط احتمالاً به این دلیل است که این بیماران اغلب به چرخه‌های متعدد و طولانی مدت شیمی درمانی نیاز دارند.
افرادی که برای سرطان تخمدان (۳۲ درصد) و لنفوم (۳۶ درصد) تحت درمان قرار گرفتند، کمترین عارضه عصبی را داشتند.
