پیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیپیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیمشاهیرمجرد"علماوادیبان وشاعران"
مشاهیرمجرد
سید جمال الدین اسدآبادی همدانی
سید
جمال الدین اسدآبادی همدانی از بزرگترین مصلحان و بیدارگران در جهان اسلام
است که بعد از گذشت نزدیک به ۱۱۵ سال از شهادت مظلومانه اش در گوشه زندان
جور حکومت عثمانی، نامش زنده است و افکارش جاوید.
دلیل عدم
تشکیل خانواده؟
شهید مرتضی مطهری در مورد سید جمال الدین اسدآبادی چنین عنوان میکند:
سید جمال هر کار ممکن را برای درمان درد‌های جامعه انجام داد. مانند مسافرت ها، تماس ها، سخنرانی ها، نشر کتاب ومجلات، تشکیل حزب و جمعیت و حتی ورود و خدمت در ارتش بهره جست. در عمر 60 ساله خود(1314-1254 ه. ق )ازدواج نکرد و تشکیل عائله نداد زیرا با وضع غیر ثابتی که داشت و هر زمانی در کشوری به سر می‌برد و گاهی در تحصن یا تبعید یا تحت نظر بود، نمی توانست مسئولیت تشکیل خانواده را برعهده بگیرد.
سید ابوالقاسم انجوی شیرازی
سیدابوالقاسم
انجوی شیرازی پژوهشگر و نویسنده معاصر در سال 1300 ش. در شیراز به دنیا
آمد.تحصیلات مقدماتی خود را در مدارس علمیه تهران و مشهد آغاز کرد، سپس به تهران رفت و در دبیرستان دارایی تحصیلات خود را پی گرفت. او تا مقطع لیسانس ادامه تحصیل داد، سپس در سال 1329 به سوییس رفت و تحصیلات خود را در رشته علوم سیاسی و اجتماعی در ژنو تکمیل نمود. بعد از شهریور 1320 و سقوط رضا شاه، استاد انجوی به فعالیت های سیاسی روی آورد و از حدود سال 1322 نیز فعالیت های مطبوعاتی خود را آغاز کرد. استاد انجوی شیرازی از چهل سالگی به کار گردآوری اسناد و حفظ و نگهداری روایات و میراث فرهنگی مردم پرداخت. . استاد انجوی شیرازی در شهریور 1372، در تهران درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. وی هرگز ازدواج نکرد اما دوستان زیادی داشت. وی از آخرین دوستان صادق هدایت بود.
میرزا ابوالحسن جلوه
حکیم
الهی میرزا ابوالحسن جلوه یکی از دانشوران جهان تشیع است که در عصر قاجار
چون ستاره‌ای فروزان در آسمان حکمت درخشید و با تلاشی ارزشمند و کوششی وافر
مشعل حکمت را در این عصر روشن نگاهداشت . حکیم جلوه از لحاظ نسب به
سلسله‌ای از سادات طباطبا انتساب دارد که از طریق پدر به امام حسن مجتبی
علیه السلام و از طریق مادر به حضرت امام حسین علیه السلام می‌رسد و یکی از
اجداد او سید بهاءالدین حیدر است که در قرن هفتم در زواره می‌زیست و زمانی
که قوم وحشی مغول به این شهر یورش آوردند این سید وارسته چون شیر شجاع
رهبری دفاع مردم این شهر در مقابل مهاجمان را عهده دار گردید و سرانجام به
دست خونخواران مغول به شهادت رسید و در خانه اش دفن گردید و مرقدش اکنون
زیارتگاه مردم می‌باشد. وی نیز همسری اختیار نکرد.
جهانگیر خان قشقایی
جهانگیر خان قشقایی در سال ۱۲۴۳ هـ . ق. در خانواده‌ای تحصیل کرده به دنیا آمد. پدرش محمد خان نام داشت و ازبزرگان ایل قشقایی، طایفه دره شوری، تیره جانبازلو و از ساکنان «وردشت» سمیرم و مادرش اهل «دهاقان»، از شهرهای تابع سمیرم بود.
وی فقیه، فیلسوف و شاعر شیعی بود.
«جهانگیرخان قشقایى» تا چهل سالگی چون دیگر خان ها، اوقات خود را تفریح و تفرج و شکار گذرانید. (باستانی پاریزی، ص 410) روزی گذرش به مدرسه ی چهارباغ افتاد و در ملاقات با درویشی، شوق تحصیل در دلش شعله کشید.
او در علوم عقلی به جایی رسید که عالمان وقت به شاگردی اش مباهات می‌کردند. وی متخصص در علوم فلسفه، فقه، و اخلاق بود، و شعر نیز می‌سرایید. شاگردان او، فاضل تونی، سید حسن مشکان طبسی، شیخ اسدالله ایزد گشسب، فرصت الدوله شیرازی، ضیاءالدین دری، حاج آقا رحیم ارباب و جلال الدین همایی بودند.
«علامه جهانگیرخان قشقایى» سطوح مختلف دروس حوزوی ـحتی رتبه عالی درس خارج راـ تدریس می‌کرد.
او کتابهای اسفار و شفا و شرح منظومه را با بیانی شیوا تدریس می‌نمود. آیت
الله سید ابوالحسن اصفهانی در درس خارج او شرکت کرده بود.
آیت الله
بروجردی (مراجع تقلیدشیعیان جهان): «ما در زمان جوانی، درحوزة علمیة اصفهان نزد مرحوم
جهانگیرخان، اسفار می‌خواندیم؛ ولی مخفیانه. چند نفر بودیم و خفیةً به درس
ایشان می‌رفتیم. حکیم قشقایی جزو نامدارترین مدرسان حوزة علمیة تهران بود.
«در مدرسه سپهسالار تهران شهرت بود که در مدرسه صدر اصفهان، دو نفر فاضل
معمر بی‌نظیر ایران، آخوند ملّا محمد کاشی و جهانگیرخان قشقایی هستند.»
شیخ
عباس قمی(صاحب مفاتیح الجنلن) می‌نویسد: «جهانگیر خان در علم و عمل به جایی رسید که از اقطار
بلاد به حوزه درسش آمدند.» آقا بزرگ تهرانی می‌نویسد: «جهانگیر خان چنان
کوشید که به اعلی درجات علم دست یافت … و از سایر بلاد به قصد استفاده از
او به حوزه درسش شتافتند. مورخ دیگری می‌نویسد: «میرزا جهانگیرخان قشقایی
در مدرسة صدر اصفهان تدریس می‌کرد و بیشتر استادان معقول خوشه چین خرمن
دانش او بوده‌اند.»
عناد متحجرین نسبت به فلسفه در زمان حکیم قشقایی به
قدری زیاد بود که استاد جلال الدین همایی می‌نویسد: «مرحوم قشقایی فلسفه را
در اصفهان از تهمت خلاف شرع و بدنامی کفر و الحاد نجات داد. سهل است که
چندان به این علم رونق بخشید که فقها و متشرعان نیز آشکارا با میل و علاقه
روی به درس فلسفه نهادند؛ و آن را مایه فضل و مفاخرت می‌شمردند.»
بترتیب:سید ابوالحسن اصفهانی-میرزا جهانگیرخان قشقایی-میرزا عبدالرحیم صاحب الفصول
«حکیم جهانگیر خان» در اثر بیماری در اصفهان در گذشت و در تکیه ی ترک به خاک سپرده شد. آثار که از او به جای مانده، شرحی بر نهج البلاغه است. وی نیز ازدواج نکرد و همسری نداشت . آیت اللَّه جهانگیرخان در 85 سالگى، رمضان سال 1328 ه. ق. در اصفهان فوت کرد.
شیخ مرتضی طالقانی
شیخ عارف و زاهد مرتضی طالقانی در سال 1274 هجری قمری در قریه دیزان طالقان به دنیا آمد .
مرحوم
علامه جعفری نزدشیخ مرتضی طالقانی مقداری درس معارف خوانده بودند و همچنین
بخشی از فلسفه و عرفان را از ایشان آموخته بودند؛ در واقع استاد مسلّم
علامه در عرفان عملی شیخ مرتضی طالقانی بوده است و از گفته‌های علامه جعفری
(ره) استفاده می‌شود، تاثیر ایشان از شیخ مرتضی طالقانیقابل وصف نیست و هر
وقت علامه از ایشان یاد می‌کردند اشک از چشمانشان جاری میشد.
یکی
از ویژگی‌های این استاد، این بود که تا آخرین لحظات عمر، تنها زیست و
ازدواج نکرد؛ گرچه او دارای فرزند جسمی نبود، اما شاگردان فراوانی در مکتب
او پرورش یافتند که هر کدام از آنان به منزله فرزندان روحانی او هستند. این
فقیه و عارف بزرگ، 89 سالگی دیده از جهان فرو بست و در جوار قرب معبود
آرام گرفت. او، زندگانی با سعادت گذراند و با سعادت از جهان رخت بربست.
به
احتمال قوی مرجع عصر آیت الله العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی بر جنازه
اش نماز گزارد و در ایوان سوم از حجرات جنوب غربی صحن شریف علوی به خاک
سپرده شد.
حکیم هیدجی
مرحوم
شیخ محمد حکیم هیدجی در زنجان زاده شدو شاگردان بسیاری در محضر وی به
تحصسل غلوم دینی پرداختند . وی از علمای تهران بود که تا آخر عمر حجره‌ای
در مدرسه منیریه متصل به قبر امامزاده سیدناصرالدین داشت، زمان ارتحال این
عالم جامع در معقول و منقول را آخر ماه ربیع الاول سال ۱۳۴۹ه. ق مطابق
تابستان ۱۳۱۴ه. ش نوشته‌اند.، شهید مرتضی مطهری سال فوتش را ۱۳۳۹ه. ق (
۱۳۱۴ه. ش) میداند، جنازه‌اش را بر حسب وصیت او به قم حمل نمودند و بعد از
اقامه نماز میت توسط آیة اللّه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در قبرستان
بابلان واقع در شمال شرقی بارگاه حضرت معصومه دفن نمودند و بر مرقدش گنبدی
نیز ساخته‌اند . وی ازدواج نکرده بود.
حکیم هیدجی از دوران طفولیت ذوق شعری داشت و در نوجوانی به سرودن اشعار فارسی و ترکی پرداخت.
آخوند کاشی
عارف
متأله ملا محمد کاشانی معروف به آخوند کاشی، در سال 1249 هـ . ق به دنیا
آمد . بزرگترین استادش علامه نامدار، حکیم آقا محمد رضا قمشه‌ای بوده است .
یکی دیگر از استادان وی، محدث متبحر، میرزا حسین نوری بود . مرحوم آخوند
کاشانی دارای حالات معنوی و عرفانی بسیار عجیبی بوده و حکایات نقل شده از
ایشان عموماً به حد تواتر رسیده است . وی معاصر و یا ر صمیمی حکیم جهانگیر
خان قشقایی بوده و ارتباط قلبی خاصی با یکدیگر داشته و گویا هم بحث نیز
بوده‌اند . بسیار ی از علما و مراجع بزرگ در زمره شاگردان مرحوم آخوند بوده
و از خرمن علم و عرفان او توشه گرفته‌اند که از جمله آنها می‌توان به
مرحوم حاج آقا رحیم ارباب، آیت الله بروجردی، آقا سید حسن قوچانی مشهور به
آقا نجفی و شهید سید حسن مدرس اشاره کرد .
حالات عجیبه و
حکایات عجیبه از او نقل شده و عموماً به حد تواتر رسیده، مدت 84 سال
تقریباً عمر نموده و در این مدت مجرد زیسته تا سرانجام در روز شنبه 20
شعبان المعظم سال 1333 وفات یافته در تخت فولاد در جنب « لسان الارض »
مدفون گردید . عبارت لوح قبر آن بزرگوار چنین است : « فقیر الحق اضعف خلق
الله آخوند ملا محمد کاشانی » . مجرد زیستن آخوند کاشی و دوستش حکیم
جهانگیر خان قشقایی اگر به علت نقص فنی بوده ایرادی وارد نیست، ولی اگر با
اختیار ازدواج نکرده‌اند، کاری نه تنها در خور ستایش نمی‌باشد، که قابل
ایراد هم هست، به خصوص از کسانی چون اینان از علمای دین و پیشوایان
مسلمین.
حکیم عباس دارابی
میرزا
عباس شریف دارابی (زاده 1300 یا 1301 ق): او حکیم، فیلسوف، عارف و فرزند
میرزا بابا بود. تحصیلات مقدماتی را در داراب نزد محمد نصیر آغاز کرد و
برای تکمیل تحصیلات به شیراز رفت. پس از ناموفق بودن سفرش به عالیات عالیات
برای تحصیل فقه و اصول و شرعیات (در راه گرفتار راهزنان شد) به شیراز
بازگشت، و برای کسب علوم معقول به سبزوار نزد فیلسوف گرانقدرحاج ملا هادی
سبزواری رفت و پس از اتمام دوره ی فراگیری اش به شیراز بازگشت و به تدریس
علوم معقول و حکمت اسلامی پرداخت و در عرفان، از محضر عارف آن زمان میرزا
ابوالقاسم سکوت کسب فیض کرد. معروف ترین شاگردانش عبارتند از: ملا عبدالله
زرقانی، میرزا محمد صادق سرو ستانی، شیخ محمد کاظم فیروزآبادی، سید آقا
فیروزآبادی، ملا احمد دارابی، شیخ محمود - پیشنماز مسجد گنج شیراز - فرصت
(شاعر)، سید علی کازرونی، شیخ احمد شیرازی و سید صدرا کوه پایه ای. حکیم
دارابی ازدواج نکرد تا این که حدود 75 سالگی در شیراز از دنیا رفت و در
حافظیه به خاک سپرده شد.
علی اکبر دهخدا
علی
اکبر دهخدا از خبره ترین و فعال ترین استادان ادبیات فارسی در روزگار
معاصر است که بزرگترین خدمت به زبان فارسی در این دوران را انجام داده. لغت
نامه بزرگ دهخدا که در بیش از پنجاه جلد به چاپ رسیده است و شامل همه لغات
زبان فارسی با معنای دقیق و اشعار و اطلاعاتی درباره آنهاست و کتاب امثال و
حکم که شامل همه ضرب المثل‌ها و احادیث و حکمت‌ها در زبان فارسی است خود
به تنهایی نشان دهنده دانش و شخصیت علمی استاد دهخدا هستند. دهخدا به غیر
از زبان فارسی به زبانهای عربی و فرانسوی هم تسلط داشته و فرهنگ فرانسوی به
فارسی او نیز هم اکنون در دست چاپ می‌باشد.
دهخدا علاوه
بر این که دانشمند و محقق بزرگی بود مبارز جدی و کوشایی نیز در انقلاب
مشروطه محسوب میشد. او مبارزه را نیز از راه نوشتن ادامه می‌داد و مطالب
خود علیه رژیم مستبد قاجار را در روزنامه صور اسرافیل که از روزنامه‌های
پرفروش و مطرح آن زمان بود چاپ می‌کرد.
علی اکبر دهخدا در حدود سال 1297 هـ. ق (1257 خورشیدی) در تهران متولد شد. اصلیت او قزوینی بود.
سیدجلال الدین آشتیانی
علامه
سید جلال الدین آشتیانی مفسر و فیلسوف و پرچمدار حکمت صدرایی در دوران
معاصر و شارح بزرگ مکتب فلسفه اشراق و عرفان اصیل اسلامی، بی گمان یکی از
شخصیت های استثنایی تاریخ و فرهنگ معاصر ایران زمین بود. نکته ای که درباره
وی مورد اتفاق همگان است، این است که: علامه آشتیانی، انسانی متعالی و
فیلسوفی والامقام در حد ملاصدرای زمان بود
سید جلال الدین
میرى آشتیانى در سال ۱۳۰۴ خورشیدى در قصبه آشتیان از توابع سلطان آباد اراک
در خانواده اى کاملاً متدین و مذهبى، چشم به جهان گشود. سید جلال الدین
آشتیانی، پس از گذراندن بیماری طولانی و بر اثر کهولت سن در سن هشتاد سالگی
در سوم فروردین ماه 1384 هجری شمسی دار فانی را وداع گفت. وی از
بازماندگان حکمت صدرایی در ایران محسوب میشد که آثار منحصر به فردی را خلق
کرده بود. وی سالها در خدمت امام خمینی شاگردی نموده و از دوستان صمیمی
مرحوم سید مصطفی خمینی بوده است . غلامه آشتیانی نیز همسر و فرزند نداشت و
تا ژایان عمر مجرد باقی ماند.
فرخی یزدی
محمد فرخی یزدی شاعر مبارز معاصر در سال ۱۲۶۷ شمسی مصادف با ۱۳۰۶ه. ق در یزد چشم به جهان گشود و علوم مقدماتی را در آن شهر فرا گرفت. فرخی از همان کودکی رنج وسختی را حس کرد واز نزدیک سختی و رنج اطرافیان خود را دید و بر اثر این رنجها بود که روحیه انقلابی در وی پدیدار گردید و چون ذوق سرشاری به شعر داشت افکار انقلابی خود را به نظم کشید.
فرخی در اوایل پیدایش مشروطیت و تشکیل حزب دموکرات ایران از دموکرات خواهان یزد گردید و در نتیجه سرودن اشعار انقلابی حاکم یزد دستور داد دهان او را با نخ و سوزن بدوزند و این نمونه‌ای از جناینکاریهای دوران استبداد بود. او به اتهام توهین به خانواده سلطنتی دستگیر شد و به زندان افتاد و سر انجام در ۲۵ مهرماه سال ۱۳۱۸ شمسی به دستور رضاشاه در زندان شهربانی به وسیله آمپول هوا کشته شد که از مدفنش نیز اطلاع دقیقی در دست نیست. فرخی نیر متاهل نبود و بدون فرزند از دنیا رفت.
میرزاده عشقی
میرزاده
عشقی شاعر و روزنامه نگار معاصر نامش « سید محمد رضا » فرزند « حاج سید
ابوالقاسم کردستانی » ودر تاریخ دوازدهم جمادی الآخر سال 1312 هجری وقمری
مطابق 1272 خورشیدی وسال 1893 میلادی در شهر همدان متولد شده است و در ۱۲
تیر ۱۳۰۳ به دست عوامل رضاخان کشته شد .
عشقی اخلاقا
آدمی خوش مشرب، نیکو خصال وبه مادیات بی اعتنا بود، زن وفرزندی نداشت، با
کمکهای پدری، خانواده، یاران و آزادیخواهان وبالاخره از در آمد نمایش‌های
خود گذران می‌کرد.
در آخرین کابینه نخست وزیری « مرحوم حسن پیرنیا، مشیرالدوله » از طرف وزارت کشور به ریاست شهرداری اصفهان انتخاب گردید ولی نپذیرفت.
کلنل محمدتقی خان پسیان
کلنل
محمدتقی خان پسیان ازنظامیان دوره قاجار و از مبارزان علیه استعمار در
تاریخ معاصر است . محمد تقی پسیان نه تنها صاحب قلم و دارای قریحه هنری و
ذوق ادبی بود بلکه نخستین هوانورد ایرانی است که در کشور آلمان ۳۳ بار به
هوانوردی پرداخته و می‌خواست این هنر را در ایران به جوانان آموزش دهد. وی
در سال ۱۲۷۰در تبریز متولد و در سال ۱۳۰۰ در قوچان کشته شد و قر وی در
آرامگاه نادرشاه در مشهد قرار دارد .
باید اذعان کرد
اگرچه کلنل ازدواج نکرد ولی به روایت اسناد روابط فعالی با خانمهای خارجی
داشت. یکی از شواهد در مورد زمانیست که در آلمان زندگی می‌کرد با یک زن
آلمانی بنام کنایر آشنا شد واو را بعنوان استاد موسیقی خود معرفی میکند و
حتی تازمان قیام وحکومت خراسان نامه‌هایی بین او و خانم کنایر ردوبدل
می‌شود.
صادق هدایت
این
نویسنده پوچگرا و نام آشنای ایرانی نیز هرگز ازدواج نکرد و درنهایت در سال
۱۳۳۱ دست به خودکشی زد . البته وی در دوران جوانی با دختری دوست بود به
نام ترز . ترز همدم صمیمی هدایت در رنس، در زمان تحصیل هدایت در پاریس بوده
است. پدر او در جنگ بین الملل اول در جبهة «مارینو» کشته شده بود و مادرش
آرزو داشت دخترش با مرد دلخواه خود ازدواج کند و خوشبخت شود. صادق عاشق ترز
بود ولی ترز خیانت کرد به خاطر همین صادق برای خودکشی خودش را در
رودخانه‌ای که از زیر برج ایفل رد میشه‌انداخت . یعنی اولین خودکشی صادق
عشقی بوده . از انجایی که هدایت آدم فوق حساس و احساسی بوده نگاه بدی به
جنس زن پیدا میکند که در داستان « زنی که مردش را گم کرد » کاملا مشهود
است، داستان را با جمله ی از کتاب ( این چنین گفت زرتشت ) «نیچه»
با مضمون * به سراغ زنها که میروی تازیانه را فراموش مکن * شروع میکند.
شاید یکی از دلایلی که هدایت تا آخر عمرش مجرد ماند و هیچوقت ازدواج نکرد
همین نگاه باشد.
«نگارنده،پیراسته فر»:واما ازاین خوان گسترده بی نصیب نبود!ازسبیل دیگری.(شهدوبداخلاقی زنان را توامان تجربه کرده بود)
سهراب سپهری
سهراب سپهری شاعر و نقاش نام آشنای معاصر در 15 مهر ماه 1307 در شهر کاشان به دنیا آمد. سپهری در سال 1357 به بیماری سرطان خون مبتلا شد و در سال 1358 برای درمان به انگلستان رفت، اما بیماری بسیار پیشرفت کرده بود و سرانجام در اول اردیبهشت ماه 1359، سهراب سپهری به ابدیت پیوست. وی در طول زندگی ۵۲ساله خود همسری اختیار نکرد.
مجردان دیگر
مدیریت سایت-پیراسته فر:مشاهیردیگرهم بودند ازجمله:
«آیت الله سیّد ابوالحسن طباطبایى بروجردى(میرزاابوالحسن جلوه)»:فرزند میر سیّد على بروجردى، متوفّى ۱۳۱۴ ق. از فقها و مجتهدین برجسته اصفهان، که بسیار مورد علاقه و توجّه مردم بود.
سیدابوالحسن طباطبائی چون در سروده‌هایش«جلوه» تخلص می‌کرد به این نام مشهور شد.
آقابزرگ‌طهرانی می نویسد:جلوه تا پایان عمر همسری اختیار نکرد و در سالهای آخر عمرش نابینا شد و در بستر بیماری افتاد و سرانجام در ۱۳۱۴ درگذشت و در جوار مرقد ابن‌بابویه به خاک سپرده شد.
مدیریت سایت-پیراسته فر:
«میرزاابوالحسن جلوه» مدت کوتاهی «تأهل» راتجربه کرد
وی علاوه برتبحردردر ادبیات و تاریخ،به طبابت هم می پرداخت از راه قندهار و کابل به حیدرآباد و سند رفت. در سند، میرزاابراهیم‌شاه، وزیر غلام علی‌خان (امیرِ سند)، دختر خود را به همسری او درآورد واما موفقیتهای او حسادت بزرگان واصحاب«غلام‌علی‌خان»برانگیخته کرد ومورد بی‌توجهی پدرخانم قرار گرفت تاحدی که جانش رادرخطردید و ناگزیرشدکه مخفیانه(تنهایی) سند را ترک کند و به احمدآباد گجرات فرارکند و درآنجابه تجارت مشغول شد.
* عبدالقادر بن عبدالقاهر، ملقب به ناصح‌الدین، فقیه و محدّث حنبلى سده ششم و هفتم. وى در سال ۵۶۴ه.ق در شهر حرّان به دنیا آمد ،درپی حمله مغولان به حران،ودرمبارزه باآنان درسال ۶۳۴ کشته(شهید)شد.
اسامی دیگری را هم اشاره می کنیم:
*حُذَیفه بن قَتاده ، ملقب به سدیدالدین(متوفی۲۰۷ق)ازملازمان «ابراهیم ادهم»بود.
ومهدی آذر یزدی /رهی معیری/بایزیدبسطامی/علامه محمدرضا حکیمی/علامه سید ابوالفضل دشتی خویدکی یزدی/شیخ بَکْتاشِ ولی (متوفی۶۶۹ ه ق)/میرزا ابوالقاسم معروف به عارف قزوینی فرزند ملاهادی وکیل،متولدل ۱۳۰۰ ه ق ،قزوین
حکمای شیعی قرن سیزدهم. نام او سیدابوالحسن طباطبائی بود (اعتمادالسلطنه، ص۱۶۰؛ قمی، ص۱۵) و چون در سروده‌هایش، جلوه تخلص می‌کرد به این نام مشهور شد
زندگینامه شیخ بَکْتاشِ ولی (متوفی۶۶۹ ه ق)
زندگینامه بایزید بِسطامی
میرزا ابوالقاسم معروف به عارف قزوینی فرزند ملاهادی وکیل است به سال ۱۳۰۰ ه ق / ۱۲۶۲ ه ش در قزوین متولد شد