پیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیپیراسته فر
علمی،تحقیقی و تحلیلیمخالف رئیس جمهورترکیه(فتحالله گولن)درآمریکا درگذشت
آیت الله«فتحالله گولن» روحانی و دانشمند درشته الهیات، متولد ۱۹۴۱ «ارزروم» ، فرزند یک امام جمعه و واعظ مشهورترکیه بود، از دوران کودکی به مطالعه قرآن می‌پرداخت، سال ۱۹۵۹(۱۸سالگی) به عنوان امام جماعت مسجد«ادرنه» واقع در شمال غربی ترکیه منصوب شد و در سال۱۹۶۰ امامت جمعه «مسجد جامع ازمیر» بود٬و در سال ۲۰۰۲ دربه قدرت رسیدن «اردوغان» حامی وی بود.
«فتحالله گولن»(متحد سابق رجب طیب اردوغان) شامگاه یکشنب
ه۲۰ اکتبر ۲۰۲۴(۲۹ مهر ۱۴۰۳) بدلیل عارضه قلبی در سن ۸۳ سالگی در بیمارستان پنسیلوانیاگذشت.
یورونیوز نوشت: «گولن» یک واعظ مذهبی بودکه جنبشی اسلام‌گرا و قدرتمند موسوم به جریان گولن را در ترکیه پایه‌گذاری کرد که دامنه فعالیت آن به خارج از این کشور نیز کشیده شد.
آنکارا جنبش تاسیس شده توسط فتحالله گولن را یک جریان «تروریستی» نامید و موسس آن را به طراحی کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ متهم کرد؛ اتهامی که آقای گولن آنرا به شدت تکذیب کرد.
فتحالله گولن از سال ۱۹۹۹ در تبعیدی خودخواسته در ایالات متحده آمریکا زندگی می‌کرد و سال‌های پایانی عمر خود را در همین کشور سپری کرد.
هرکول، وب‌سایتی که خطابه‌های گولن را منتشر می‌کرد در حساب کاربری شبکه ایکس خود تایید کرد که وی عصر یکشنبه در یکی از بیمارستان‌های آمریکا که در آن تحت درمان بود، درگذشت.
به گزارش رویترز، حدود ۲۵۰ نفر در کودتایی نافرجام که آنکارا گولن را رهبر آن می‌دانست کشته و هزاران تن نیز در همین ارتباط دستگیر و بازداشت شدند.
«هاکان فیدان»وزیر امور خارجه ترکیه روز دوشنبه فتحالله گولن را رهبر یک «سازمان مخوف و تاریک» خواند و استناد به گزارش منابع اطلاعاتی کشورش، مرگ او را تایید کرد.
وزیر امور خارجه ترکیه بر عزم راسخ کشورش برای مقابله با تروریسم تاکید کرد و گفت که مبارزه علیه گروهی از مخالفان آنکارا که گولن هدایت آنرا بر عهده داشت ادامه خواهد یافت.
آناتولی نیز در گزارشی به نقل از وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد: «این گروه به یک منبع تهدید کم‌نظیر در تاریخ ملت ما تبدیل شد. هزاران نفر از جوانان ما را با ارزش‌های مقدس فریب داده و به صفوف خود ملحق کرد. این جوانان را به ماشینی تبدیل کرد که به میهن، ملت و ارزش‌های مقدس خود خیانت می‌کند.»
به گفته «پیروان آیت الله گولن» جنبش وی معروف به «حزمت» که در زبان ترکی به معنای «خدمت» است و شبکه‌ای از مدارس اسلامی را در بر می‌گیرد، به دنبال ترویج نسخه‌ای مترقی و معتدل از اسلام است.
این رویکرد درواقع قائل به ارتباط و تعامل بین ادیان، گسترش آموزش به سبک غربی و تکیه بر اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد معرفی شده است.
«جنبش گولن» از زمان کودتای نافرجام ۲۰۱۶ به طور سیستماتیک در ترکیه برچیده شد و نفوذ بین المللی آن نیز به شکل قابل توجهی کاهش یافت.
«فتحالله گولن» که جایگاهی چون مرید و مراد در بین حامیانش داشت، سال ۱۹۴۱ در روستایی واقع در استان «ارزروم »در شرق ترکیه به دنیا آمد. او فرزند یک امام جماعت یا واعظ اسلامی بود و از دوران کودکی به مطالعه قرآن می‌پرداخت.
او سال ۱۹۵۹ به عنوان امام جماعت مسجدی در شهر ادرنه واقع در شمال غربی ترکیه منصوب شد و در دهه ۱۹۶۰ به عنوان یک خطیب برجسته در استان غربی ازمیر شناخته شد.
فتحالله گولن در «ازمیر» شروع به تایسی خوابگاه‌های دانشجویی تأسیس کرد و برای تبلیغ جنبش خود به کافه‌ها و چایخانه‌ها می‌رفت.
این خانه‌های دانشجویی آغاز شکل‌گیری یک شبکه غیررسمی بود که در دهه‌های آینده از طریق آموزش، تجارت، رسانه‌ها و نهادهای دولتی گسترش یافت.
نفوذ گولن و جنبشش از طریق شبکه‌ای از مدارس دینی فراتر از مرزهای ترکیه به جمهوری های ترک آسیای مرکزی، بالکان، آفریقا و غرب گسترش یافت.
متحد سابق اردوغان
گولن از متحدان نزدیک اردوغان و حزب عدالت و توسعه به رهبری وی بود؛ تنش‌های فزاینده در روابط این دو چهره سیاسی اما از دسامبر ۲۰۱۳ زمانی که تحقیقات مرتبط با فساد وزرا و مقامات نزدیک به اردوغان را هدف قرار داد، به اوج خود رسید.
اتهام فساد مالی علیه حزب عدالت و توسعه این گمان را در میان دولت تقویت کرد که دادستان ها و بازرسان این پرونده وابسته به جنبش «حزمت» گولن هستند؛ این گمانه‌زنی با صدور حکم بازداشت گولن در سال ۲۰۱۴ همراه شد و جنبش وی دو سال بعد به عنوان یک «گروه تروریستی» شناخته شد.
اندکی پس از کودتای ۲۰۱۶، اردوغان شبکه گولن را خائن و «سرطانی» توصیف کرد و وعده داد اعضای آن را هر کجا که هستند ریشه کن کند.
به گزارش رویترز، در همین راستا صدها مدرسه، شرکت، رسانه و انجمن مرتبط با فتحالله گولن در ترکیه تعطیل و دارایی‌های آنها توقیف شد.
«فتحالله گولن» پیش‌تر هرگونه ارتباط با کودتای نافرجام ترکیه را به شدت رد کرده و گفته بود: «به عنوان کسی که طی پنج دهه گذشته تحت چندین کودتای نظامی بسیار رنج کشیده، متهم شدن به ارتباط با چنین تلاشی، به ویژه توهین‌آمیز است.»
سرکوب مخالفان و هواداران «فتحالله گولن» پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ به شدت جریان یافت و طی آن تاکنون دست کم ۷۷ هزار نفر دستگیر و بیش از ۱۵۰ هزار حقوق‌بگیر دولت از جمله معلمان، قضات و نظامیان از کار برکنار تعلیق شده‌اند.
شرکت‌ها و رسانه‌های وابسته به «فتحالله گولن» نیز در همین ارتباط توسط دولت توقیف یا تعطیل شدند؛ آنکارا این گونه اقدامات را با توجه به آنچه «تهدید کودتا علیه دولت» عنوان شده، توجیه‌پذیر خواند.
گولن همچنین از سوی اپوزیسیون ترکیه که شبکه او را به دهه‌ها دسیسه‌چینی برای تضعیف پایه‌های سکولار جمهوری متهم می‌کردند، به شدت تحت انتقاد بود.
آنکارا مدت‌ها به دنبال استرداد او از ایالات متحده بود و این موضوع برای مدتی روابط آنکارا و واشنگتن را تیره کرده بود.
گولن اما سال ۲۰۱۷ در مصاحبه‌ای با رویترز در ملک شخصی خود درپنسیلوانیا گفته بود که هیچ برنامه‌ای برای فرار از ایالات متحده برای جلوگیری از استرداد ندارد.
وی در آن زمان نیز به شدت ضعیف و بیمار به نظر می‌آمد و تحت مراقبت مداوم پزشک قدیمی خود قرار داشت.
به نوشته روزنامه «دیلی صباح»، حامیان گولن یا گلنیست‌ها که آنکارا از آنها به عنوان اعضای «گروه تروریستی فتو» نام می‌برد پیش از مرگ فتحالله گولن به شدت درگیر اختلافات داخلی برای تعیین جانشین وی بوده‌اند.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:«آیت الله فتحالله گولن» کیست؟
«فتحالله گولن» روحانی و دانشمند درشته الهیات، متولد ۱۹۴۱ در روستایی واقع در استان «ارزروم» است، او فرزند یک امام جماعت و واعظ اسلامی بود و از دوران کودکی به مطالعه قرآن می‌پرداخت.
او سال ۱۹۵۹ به عنوان امام جماعت مسجدی در شهر«ادرنه» واقع در شمال غربی ترکیه منصوب شد و در سال۱۹۶۰ امامت جمعه مسجد جامع ازمیر بود٬و در سال ۲۰۰۲ دربه قدرت رسیدن اردوغان حامی وی بود.
مدارس گولن که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در آسیای مرکزی مورد استقبال قرار گرفته بود٬ بعد‌ها با این اتهام که در آنها فعالیت‌های اسلام‌گرایانه ترویج می‌شد٬ از سوی دولت‌های این مناطق از دست جنبش گولن خارج شد.
با این حال اتحاد میان آنها بدلیل آنچه اختلاف بر سر تقسیم قدرت و شیوه خاص اردوغان در رهبری گزارش شده٬ از هم پاشید. این اختلاف‌ها به اندازه‌ای رسیده که در ماه مه سال جاری٬ «جنبش خدمت» گولن در ترکیه به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شد.
اردوغان چندین بار گولن را به تلاش‌های پشت پرده برای مخدوش کردن دولت خود محکوم کرده است٬ از جمله در سال ۲۰۱۳ و در جریان بررسی یک رسوایی از سوی پلیس که چند تن از نزدیکان اردوغان به دست داشتن در این رسوایی مالی محکوم شدند. این رسوایی همچنین مقام‌های دولت را متهم می‌کرد با استفاده از منابع مالی دولت و خرید طلا و ارسال آن به ایران٬ نه تنها به تهران برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای این کشور کمک کرده‌اند٬ بلکه از این طریق ثروت‌اندوزی هم کرده‌اند.
این رسوایی پس از برکناری چندین دادستان و شماری از مقام‌های ارشد دولتی که در روند بررسی پرونده این فساد دخیل بودند٬ علنی شد. اتفاقی که اردوغان درباره آن به افکار عمومی گفته بود برای حفاظت از ترکیه و «نیروهای سیاهی» که در حال نابودی کشور هستند٬ انجام آن ضروری بود. اردوغان موفق شد مدارس گولن را با انتصاب یک هیات امنای دولتی٬ از زیر نظر «جنبش خدمت» خارج کند.
بر اساس اعلام خبرگزاری دولتی ترکیه، آنکارا ۸۵۶ درخواست استرداد را در ارتباط با این ۸۰۷ نفر ارسال کرده بود. در این میان، درخواست استرداد ۱۵۶ عضو فتو برای آمریکا و ۲۵۷ درخواست به اروپا فرستاده شد،در پی کودتای نافرجام ۱۵ جولای سال ۲۰۱۶ در ترکیه آنکارا بارها تقاضای استرداد «فتح الله گولن» را به اتهام ساماندهی این کودتا به واشنگتن ارائه کرده بود واما بی نتیجه مانده بود.