مسجد الحرام(مکه)، مسجدالنبی(مدینه)درعربستان، حرم امام رضا (مشهد)درایران،مسجد فیصل(اسلام آباد)در پاکستان ، تاج المسجد( یوپال)در هند،مسجد استقلال(جاکارتا)در اندونزی، مسجد حسن دوم( کازابلانکا)درمراکش، مسجد پادشاهی(لاهور)در پاکستان، مسجد جامع(دهلی)در هند،مسجدصالح(صنعا)در یمن ، مسجدجامع (سامرا)درعراق، مسجد«قلشریف(کازان)در روسیه.
۱. مسجد الحرام، مکه، عربستان سعودی(ظرفیت۴میلیون نفر)
مسجد الحرام بزرگترین مسجد جهان است. کعبه در مرکز مسجد قبلهگاه و مقدسترین مکان مسلمان است. این مسجد در زمان حضرت ابراهیم (ع) ساخته شده است. مسجد الحرام در هنگام حج ۴میلیون ظرفیت و ۴۰۰۸۰۰ مترمربع مساحت دارد. تاریخ ثبت شده این مسجد از سال ۶۳۸ میلادی آغاز میشود.
«مسجدالحرام»ظرفیت ۹۰۰ هزار نمازگزار را دارد (درغیرموسوم حج) در سال ۶۴۴ افتتاح شده است.
۲. مسجدالنبی (ص)، مدینه، عربستان سعودی(ظرفیت یک میلیون نفر)
مسجد النبی دومین مسجد بزرگ جهان است که در مدینه واقع شده و یک مکان زیارتی مهم به شمار میآید. مسجد النبی دومین مسجد ساخته شده در تاریخ اسلام بعد از مهاجرت پیامبر اکرم به مدینه در سال ۶۲۲ میلادی است. ساختمان آن شامل گنبد سبز و ده مناره میشود و تلفیقی از معماری اسلامی و عثمانی است. این مسجد ۴۰۰۵۰۰ مترمربع مساحت و یک میلیون نفر ظرفیت دارد.
۳. حرم امام رضا (ع)، مشهد(ظرفیت ۷۰۰هزار نفر)
حرم امام رضا (ع) در مشهد در سال ۸۱۸ میلادی تاسیس شده و سومین مسجد بزرگ جهان است. هر یک از هفت صحن آن بیش از ۱۰۰هزار نفر ظرفیت دارند. حرم امام رضا (ع) با منارهها و گنبد طلایی آراسته شده و ۷۰۰هزار نفر ظرفیت دارد.
۴. مسجد فیصل، اسلام آباد، پاکستان (ظرفیت ۳۰۰هزار نفر)
مسجد فیصل در پایتخت پاکستان چهارمین مسجد بزرگ دنیاست و مسجد ملی پاکستان و بزرگترین مسجد اهل سنت در جنوب آسیا به شمار میرود. این ساختمان در کوهپایههای هیمالیا واقع شده و به افتخار پادشاه عربستان، فیصل که بودجه ساخت آن را در سال ۱۹۸۶ تامین کرد، نامگذاری شده است. این مسجد از نظر معماری، شبیه چادرهای سنتی است که قبایل بادیه نشین استفاده میکردند. مسجد فیصل فاقد گنبد است، اما چهار مناره بلند دارد که هرکدام ۹۰ متر ارتفاع دارند. همچنین ۵۰۰۰ مترمربع مساحت و ۳۰۰هزار نفر ظرفیت دارد.
۵. تاج المسجد، یوپال، هند(ظرفیت ۱۷۵هزار نفر)
تاج المسجد در بوپال، هند، واقع شده و پنجمین مسجد بزرگ جهان است. ساخت و ساز این مسجد در دهه ۱۸۰۰ به دستور بیگم بوپال آغاز شد. متاسفانه بیثباتی سیاسی و کمبود بودجه ساخت آن را به تعویق انداخت و در نهایت در سال ۱۹۸۵ افتتاح شد. طراحی آن از اصول معماری مغول پیروی میکند و یادآور مسجد پادشاهی لاهور و مسجد جامع دهلی است. تاج المسجد ۱۷۵هزار نفر ظرفیت دارد.
۶. مسجد استقلال، جاکارتا، اندونزی(ظرفیت۱۲۰هزار نفر)
مسجد استقلال ششمین مسجد بزرگ جهان است که در شهر اندونزیایی جاکارتا واقع شده است. این مسجد بزرگترین مسجد جنوب شرقی آسیاست. ساختمان آن در سال ۱۹۷۸ به نشانه استقلال اندونزی ساخته شده است. معماری آن بدون توجه به سبک اسلامی و اندونزیایی و به سبک بین المللی نئومدرن ساخته شده است. مسجد استقلال دو گنبد، هفت ورودی و فقط یک مناره دارد، همچنین باغ و حوض بزرگی به همراه آبنما دارد. این مسجد ۱۲۰هزار نفر گنجایش دارد.
۷. مسجد حسن دوم، کازابلانکا، مراکش(ظرفیت ۱۰۵هزار نفر)
مسجد حسن دوم در شهر کازابلانکا در مراکش واقع شده و هفتمین مسجد بزرگ جهان و بزرگترین مسجد مراکش است. این مسجد در سال ۱۹۹۳ ساخته شده و ۱۰۵هزار نفر ظرفیت دارد. مسجد حسن دوم به دور از سروصدا و آلودگی شهر واقع شده است. این مسجد زیبا به سبک موری ساخته شده و فقط یک گنبد و مناره دارد. از آنجا که مسجد روی سایتی به شکل شبهجزیره قرار دارد، کف مسجد شیشهای است و منظره شگفتانگیزی از اقیانوس اطلس زیر آن را ارائه میدهد. همچنین باغهای زیبا و حیاط باشکوهی با ۴۱ آبنما دارد.
مناره های مسجد حسن دوم با ارتفاع ۲۱۰ متر است. هیچیک ازمعابد جهان، تا این حد ارتفاع ندارد.
۸. مسجد پادشاهی، لاهور، پاکستان(ظرفیت ۱۰۰هزار نفر)
مسجد پادشاهی یکی از مکانهای تاریخی لاهور و هشتمین مسجد بزرگ جهان است. این مسجد در سال ۱۶۷۳ توسط اورنگزیب، ششمین پادشاه مغول ساخته شده و زمانی بزرگترین مسجد دنیا بوده است. معماری مسجد پادشاهی متاثر از معماری هندی، ایرانی، اسلامی و آسیای مرکزی است و خود الهامبخش طراحی مساجدی مثل تاج المسجد بوده است. مسجد پادشاهی یک گنبد مرکزی با دو گنبد جانبی و چهار مناره دارد که هرکدام ۵۰ متر ارتفاع دارند. تالار اصلی ۵هزار نفر ظرفیت دارد و ۹۵هزار نمازگزار هم در حیاط جا میشوند. این مسجد حدود ۳۰هزار مترمربع مساحت دارد.
۹. مسجد جامع، دهلی، هند(ظرفیت ۸۵هزار نفر)
مسجد جامع دهلی نهمین مسجد بزرگ دنیاست. این مسجد بین سالهای ۱۶۴۴ و ۱۶۵۸ توسط شاه جهان ساخته شده است، امپراتور مغولی که تاج محل را نیز ساخت. این مسجد با ماسه سنگ و مرمر ساخته شده و ویژگیهای بارز آن شامل چهار برج، سه ورودی و دو مناره میشود. در میان آثار ارزشمندی داخل مسجد، میتوان به نسخهای از قرآن کریم اشاره کرد که روی پوست آهو نوشته شده است. حیاط مسجد گنجایش ۷۵هزار نمازگزار را دارد و داخل آن هم ۱۰هزار نفر ظرفیت دارد.
۱۰. مسجد صالح، صنعا، یمن(ظرفیت ۴۴هزار نفر)
مسجد صالح بزرگترین مسجد یمن و دهمین مسجد بزرگ دنیاست. این مسجد در سال ۲۰۰۸ ساخته شده و معماری خیرهکننده آن که متاثر از معماری اسلامی و یمنی است و آن قدر زیباست که این ساختمان مدرن را به یک جاذبه گردشگری تبدیل کرده است. این مسجد یک گنبد مرکزی و شش مناره دارد که ارتفاع هرکدام به ۱۰۰ متر میرسد. ضلع شرقی و غربی مسجد ۱۰ در دارد که همراه با ۵ در جنوبی به حیاط مسجد منتهی میشوند. باغهای گل زیبا مسجد صالح را احاطه کرده و از ویژگیهای داخلی مدرن آن میتوان به تهویه هوا، سیستم صوتی باکیفیت و کتابخانه اشاره کرد. این مسجد حدود ۴۴هزار نفر ظرفیت دارد.
۱۱«مسجدجامع سامرا»(ظرفیت نمازگزار ،بیش از۱۰۰ هزار نفر)
مدیریت سایت-پیراسته فر:در۳کیلومتری حرم عسکریین،مسجدجامع سامراقراردارد،اگرچه فقط دیوارهایش باقیمانده وجای ستونهای(فنداسیون) مسجدومحراب ،ولی ازبزرگترین مسجدجهان بوده.
«مسجدجامع سامرا»(ظرفیت نمازگزار ،بیش از۱۰۰ هزار نفر)
بزرگترین ونخستین مسجدبزرگ جهان«مسجدجامع سامرا»است.
مسجد سامرا درزمینی به وسعت ۱۷ هکتار بازیربنای ۳۷۴۴۰ متر مربع در سال ۲۲۱ هجری، به دستور«معتصم»خلیفه عباسی ساخته شد.
مناره ملویه به ارتفاع۵۳ درکنارهمین مسجدقراردارد.
این مسجد نمای مستطیلی شکل دارد و آجرهای پخته شده، جنس اصلی مصالح آن را تشکیل میدهد. ۱۶ ورودی و ۱۷ راهرو برای وارد شدن به این مسجد تعبیه شده بود. وجود بقایای موزاییکهای آبی تیره بر دیوارهای مسجد نشان از تزئینات و استفاده از کاشیکاری برای زینت بخشیدن به مسجد دارد، تمام بخشهای مسجد رو به قبله و خانه کعبه ساخته شده است.
یکی از اعجابانگیزترین بخشهای این مسجد، مناره ملویه (Malwiya) است که به وسیله یک پل به بنای اصلی مسجد متصل شده است.
زمین مسجدبه مساحت۳۷۴۴۰مترمربع درداخل زمین مستطیل شکلی با ابعاد ۲۴۰ در ۱۵۶ متر با دیوارهایی به ارتفاع ۱۰ متر و ضخامت بیش از دو متر و نیم وجود دارد. صحن میانی مسجد را رواقهایی در بر گرفته که بزرگترین آنها رواق قبله در سمت جنوب است.
این رواق شامل ۲۴ ردیف ستونهای ۸ ضلعی است که در امتداد جهت قبله قرار گرفته اند. رواقهای شرقی و غربی هر یک ۴ ردیف و رواق شمالی ۳ ردیف ستون داشته اند.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:این مناره فرم حلزونی شکل دارد و با ارتفاع ۵۳ متر جزء بلندترین منارههای دنیای اسلام به شمار میرود. طراحی منحصر به فرد این مناره بیش از پیش بر اهمیت و جذابیت آن افزوده است
مناره ملویه این راهپلهها به صورت مارپیچ در قسمت بیرونی آن تعبیه شدهاند.
این مناره پیچ در پیچ بر روی سطحی مربع شکل سوار شده است و در بالای راهپلهها به اتاقکی کوچک میرسد.
سامرا
سامرا-مسجدجامع+حرم عسکریین
۱۱-مسجد«قل شریف» روسیه
گنبداصلی این مسجد ۳۹ متر و چهار مناره اصلی آن ۵۷ متر ارتفاع دارند.
مسجد «قل شریف»، بزرگترین مسجد روسیه است که در۲طبقه در شهر «قازان» تاتارستان قرار دارد
این مسجد علاوه بر آنکه به عنوان نیایشگاه و محل اقامه نمازهای جماعت محسوب می شود به عنوان یک مرکز فرهنگی، علمی و آموزشی برای مسلمانان «تاتارستان» فعالیت کرده و دربرگیرنده نخستین موزه اسلامی روسیه هم قلمداد می شود.
مسجد«قل شریف»در قرن شانزدهم ساخته شد و کاربازسازی آن در به درخواست «مینتیمر شایمییف» رئیس جمهوری تاتارستان
نامگذاری مسجد«قولشریف»
توضیح نگارنده-پیراسته فر:« قولشریف»یکی ازمبارزان روسیه بود که دراین منطقه خدمت می کرد، در سال ۱۵۵۲ هنگام دفاع از کازان در مقابل نیروهای روسی بهمراه شاگردان باآنهاجنگیدوسرانجام درهمین جنگ کشته شد،وبه احترام این سردارروسی،این مسجدبنام این قهرمان نامگذاری شد.
ساخت این مسجد درسال ۱۹۹۶میلادی(۱۳۷۵شمسی) شروع ودردرسال۲۰۰۵میلادی(۱۳۸۴شمسی) پایان رسید وافتتاح شد.
۶۰ درصد از جمعیت پنج میلیونی تاتارستان رامسلمانان تشکیل می دهند.
این مسجدبه «مسجدمرجانی»هم معروف است
اسپوتنیک می نویسد:شهاب الدین مرجانی — یک شخصیت معروف و معتبر مذهبی تاتار، روشنگر، فیلسوف، مورخ و قوم شناس، خاور شناس و معلم بود. او نویسنده حدود ۳۰ اثر و تفسیر به زبان عربی در رشته های دستور زبان، کلام، منطق، فصاحت و بلاغت، فقه و آموزش و پرورش و تاریخ تاتار است.
مرجانی در روز ششم ماه مارس سال ۱۸۵۰ میلادی(۱۲۲۹شمسی) پس از دادن امتحانی که روحانیت محلی برای او ترتیب داد به عنوان آخوند مسجد منصوب شد. این امتحان آسانی برای مرجانی بود، زیرا او تا آن زمان یازده سال در مدرسه « شیردار» در سمرقند و «میرعرب» در بخارا تدریس کرده بود.
طی ۴۰ سال شهاب الدین مرجانی در این مسجد خدمت کرد و مدرسه ای وابسته به مسجد دایر کرد که مدرسه « مرجانی» نامیده می شود. او در روزهای عید قربان و فطر خطبه می خواند. در مدرسه هم تدریس می کرد. او که امام مسجد بود، در مدرسه تدریس می کرد و تا پایان عمرش در سال ۱۸۸۹ میلادی(۱۲۶۸شمسی) تنها متخصص قرآن در قازان بود. به این دلیل او به دستور اداره روحانی بر دقیق بودن متن کتاب مقدس قرآن که در قازان به چاپ رسیده بود نظارت کرد. او در نزدیکی مسجد و در همان خیابان زندگی می کرد. خانه او تا کنون حفظ شده است.مسجد قدیمی که در همین مکان ساخته شده بود در سال ۱۵۵۲ توسط روس ها تخریب شد و دارای مناره های ۸ متری بود.
مسجد چاملیکا(تشاملیجا) در استانبول
مسجدشیخ زاهد
این مسجد یکی از مشهورترین مساجد امارات متحده عربی (ابوظبی)محسوب می شود و در سال ۲۰۰۷ ساخته شده است ، این مسجد بزرگترین مسجد در امارات متحده عربی و هشتمین مسجد بزرگ جهان است که ظرفیت ۷۰۰۰نمازگزاررادارد.
مسجدشیخ زاهد