اختلاف(ایران-کویت)عملیات حفاری در میدان گازی آرش

​علت اختلاف(میدان گازی الدره کویت)آرش ایران؟

اختلاف ایران-کویت /عملیات حفاری در «میدان گازی آرش» در خلیج فارس

کویت روز دوشنبه ۳ جولای ۲۰۲۳ (۱۲ تیر ۱۴۰۲)از ایران برای ازسرگیری مذاکرات بر سر تعیین حدود مرز آبی دعوت کرد. تهران اخیرا آمادگی خود را برای آغاز عملیات حفاری در میدان گازی آرش در خلیج فارس اعلام کرده بود. این میدان گازی برای دهه‌ها محل مناقشه ایران و کویت بوده است.

کویت «میدان گازی آرش» را «الدره »می‌نامد و بر «حق انحصاری» خود و عربستان برای برداشت از ذخایر آن اصرار می‌ورزد.

​

این دو کشور سال گذشته به رغم مناقشات با ایران، قراردادی را برای توسعه این میدان گازی مشترک منعقد کردند؛ ایران این قرارداد را «غیرقانونی» خواند.

وزارت خارجه کویت در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تنها دولت کویت و پادشاهی عربستان سعودی منحصرا مجاز به استفاده از ثروت طبیعی میدان الدره هستند. دولت کویت مجددا از طرف ایرانی برای آغاز مذاکرات بر سر تعیین مرز آبی دعوت می‌کند.»​

 ​

​

«محسن خجسته‌ مهر»(مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران) نیز هفته گذشته گفت: «آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش وجود دارد و منابع قابل‌توجهی را برای اجرای طرح توسعه این میدان در هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب کرده‌ایم و با آماده‌ شدن شرایط، حفاری را در میدان آرش آغاز می‌کنیم.»

اظهارات وی در حالی بیان شد که عربستان سعودی و تهران در پی از سرگیری روابط خود در ماه مارس، علاوه بر تقویت همکاری‌های دوجانبه به خصومت هفت ساله فی‌مابین پایان دادند.

​

«سعد البراک»(معاون نخست‌وزیر و وزیر نفت کویت) مواضع ایران در قبال میدان گازی آرش را «غافلگیر‌کننده» و «در تناقض با تمام اصول بنیادین روابط بین‌الملل» عنوان کرد و گفت: «ما به صورت تمام و کمال و قاطعانه تمامی فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده ایران را پیرامون میدان گازی فراساحلی الدره رد می‌کنیم.»

میدان گازی مشترک آرش کجاست؟

میدان گازی آرش در شمال خلیج فارس واقع است. شرکت نفتی ژاپنی «ای، او، سی» این میدان را در سال ۱۹۶۷ میلادی کشف کرد. انتظار می‌رود این میدان بتواند روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز و ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی تولید کند.

طبق مرز آبی ادعایی ایران، حدود چهل درصد ساختمان نفتی و گازی موجود میدان آرش در آب‌های ایران قرار دارد.

اگرچه کویت از سال ۱۹۷۵ میلادی در حال بهره‌برداری از آن است، اما شرکت ملی نفت ایران نیز به منظور تعیین میزان ذخائر درجا، سال‌ها پیش اقدام به حفر یک حلقه چاه اکتشافی در این منطقه کرده است.

مناقشات(میدان گازی آرش) از چه زمانی آغاز شد؟

منشاء اختلافات ایران و کویت به همان سال‌های دهه ۶۰ باز می‌گردد. در آن سال‌ها ایران امتیاز انحصاری کشف و استخراج منابع دریایی خود را به شرکت نفت ایران و انگلیس، و کویت نیز آن را به شرکت هلندی رویال داچ شل واگذار کرده بود.

این دو امتیاز، در بخش شمالی میدان همپوشانی پیدا می‌کنند. در این بخش حجم ذخایر قابل بازیافت حدود ۲۲۰ میلیارد متر مکعب تخمین زده می‌شوند.

عربستان سعودی نیز چون در این منطقه با کویت منابع گازی و نفتی دریایی مشترکی دارد، بخشی از این مناقشه محسوب می‌شود.

ایران در سال ۲۰۰۱ در این منطقه عملیات حفاری انجام داد. این عملیات کویت و عربستان سعودی را ترغیب کرد تا بر سر یک قرارداد مرزی دریایی به توافق برسند.

کویت همچنین پس از آغاز این عملیات اکتشاف، شکایت از ایران در مجامع بین‌المللی را آغاز کرد.

در دوره اصلاحات و در پی سفر امیر کویت به تهران، ایران فعالیت‌های اکتشافی را در این منطقه متوقف کرد.

​

روز شنبه ، ۰۶ فروردین ۱۴۰۱«سعید خطیب زاده»(سخنگوی وزارت أمور خارجه) توضیح داد که "میدان گازی آرش/الدره یک میدان مشترک بین کشورهای ایران، کویت و عربستان سعودی است و بخش‌هایی از آن در محدوده آبهای تحدید حدود نشده بین ایران و کویت قرار دارد".

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:«میدان گازی آرش ایران» =«میدان گازی الدره کویت»

نام این میدان گازی در منابع عرب "الدرّه"، "الدوره" و گاه "الدوراء" ذکر می‌شود. اما ایران نام "آرش" را بر آن نهاده است. این میدان در أواخر دهۀ ۱٩۶٠ کشف شد ولی موقعیت جغرافیایی حساس آن و ناروشن بودن سهم سه کشور (کویت، عربستان و ایران) بهره‌برداری از آن را به تأخیر انداخت. ذخیرۀ گاز این میدان حدود ۲۲٠ میلیارد متر مکعب برآورد شده است.

وزیران انرژی عربستان و کویت سند توسعه میدان گازی الدره در آب‌های خلیج‌فارس را امضا کردند.

​

شرکت نفت کویت در پی امضای این سند طی بیانیه‌ای اعلام کرد که پیش‌بینی می‌شود میدان گازی الدره، روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی و ۸۴ هزار بشکه در روز میعانات گازی تولید کند که این تولید به شکلی برابر میان دو شریک تقسیم خواهد شد.

این میدان گازی در ایران به میدان گازی آرش نامیده می شود در شمال خلیج فارس و در استان هرمزگان قرار دارد.

میدان آرش در سال ۱۳۴۶ کشف و بهره برداری از آن در سال ١٣٩١ آغاز شد. این میدان گازی از میادین مشترک ایران، با کشورهای کویت و عربستان است.

ذخیره در جای گاز میدان آرش ۲۰ تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود. میدان گازی آرش از سوی دو کشور عربی میدان الدوره نامیده می‌شود.