پیراسته فر

علمی،تحقیقی و تحلیلی

پیراسته فر

علمی،تحقیقی و تحلیلی

کابینه"مهندس بازرگان"عمر۹ماه ونیم ماهه دولت موقت+ اسامی وعکس

سرنوشت اعضای کابینه  دولت بازرگان،چرامهندس بازرگان استعفاداد،بعدازاستفاءبه چه کاری مشغول شد؟کجارفت؟

کابینه مهندس مهدی بازرگان:عمردولت موقت ۹ماه نیم بود.

عباس امیرانتظام (سرپرست تشکیلات نخست وزیری و سخنگوی دولت)، سرلشگر قرنی (رئیس ستاد ارتش)، صادق قطب زاده (رئیس رادیو و تلویزیون)، کریم سنجابی(وزیر خارجه)، احمد صدر حاج سید جوادی(وزیر کشور)، مصطفی کتیرائی (وزیر مسکن و شهرسازی)، یوسف طاهری قزوینی(وزیر راه وترابری)، علی اکبر معین فر(وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه)،

کاظم سامی (وزیر بهداری و بهزیستی)، داریوش فروهر( وزیر کارو امور اجتماعی)، ابراهیم یزدی(معاون نخست وزیر در امور انقلاب)، یدالله سحابی(وزیر مشاور در طرح های انقلاب)، علی اردلان(وزیر دارایی و امور اقتصادی)، اسدالله مبشری(وزیر دادگستری)، عباس تاج(وزیر نیرو)، علی محمد ایزدی(وزیر کشاورزی)، رضا صدر(وزیر بازرگانی)، حسن نزیه(رئیس شرکت نفت)، علی شریعتمداری(وزیر علوم و فرهنگ وهنر)، غلامحسن شکوهی (وزیر آموزش وپرورش)، ناصر میناچی(وزیر اطلاع رسانی و تبلیغات)، دریادار احمدمدنی(وزیر دفاع ملی)، حسن اسلامی(وزیر پست و تلگراف و تلفن)، سپهبد نوروزی (سرپرست شهربانی).

«سپهبد محمد علی نوروزی» از ۲۳بهمن به سمت کفالت شهربانی دولت موقت منصوب شد .وی تا قبل این ریاست شهربانی اصفهان راعهده داربود(قبل ازانقلاب)،البته عمرفرماندهی «تیمسارنوروزی» کوتاه بودتا شنبه، ۲۸ بهمن ۱۳۵۷ که نخست وزیر« سرهنگ مبعلی »رابه ریاست شهربانی منصوب کرد.

پشت پرده شکایت قالیباف از میرسلیم

البته «مهندس مصطفی میرسلیم» (عضوهیئت مؤتلفه،نماینده فعلی مجلس) نیزدرهمین روزدرشهربانی مسئولیت گرفت(قبل ازتیمساردستجردی)،کمترازیک سال ماندگاربود.

«سرتیپ مصطفی مصطفایی» به سرپرستی پلیس تهران و سپس معاونت انتظامی شهربانی کل کشور خدمت می نمود در  ۲۹ خرداد ۱۳۵۸ به ریاست شهربانی کل جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.ابلاغ حکم نخست وزیری بازرگان

سپهبد محمد علی نوروزی از ۲۳بهمن به سمت کفالت شهربانی دولت موقت منصوب شد .وی تا قبل ازاین ریاست شهربانی اصفهان رادر رژیم شاه را بر عهده داشت ،گویاسمت معاونت شهربانی کشورراهم عهده داربوده است.

در اوایل شهریور ماه ۱۳۵۷ کابینه شریف امامی«سپهبد احمدعلی محققی»فرمانده ژاندارمری کشوربود.

او بعد از انقلاب برای مدتی کوتاهی مسوولیت ژاندارمری را در دولت موقت مهدی بازرگان بر عهده داشت. «سرهنگ ممتاز» بعد از «تیمسار محققی» مسوولیت ژاندارمری کل کشوررا برعهده گرفت،ضمناًوی امضاء کنندگان اعلامیه بی طرفی ارتش بود.

تیسمار محققی بعد از کناره گیری از ریاست ژاندارمری به آمریکا رفته و در سال ۱۳۸۴ به ایران بر می گردد. او در اردیبهشت ۱۳۸۸ فوت کرد.

روزدوشنبه، ۱۶ بهمن ۱۳۵۷، در مراسمی در مدرسه علوی «مهندس مهدی بازرگان» طی حکمی از سوی امام خمینی به نخست وزیری دولت موقت منصوب شد.

ابلاغ حکم نخست وزیری مهندس بازرگان به دستور امام خمینی(س)

در متن حکم امام که توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی قرائت شد و متن ترجمه شده انگلیسی آن توسط دکتر ابراهیم یزدی در اختیار خبرنگاران قرار گرفت حضرت امام تصریح کرده بود که او را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی مأمور تشکیل کابینه برای تهیه مقدمات رفراندوم تعیین نظام و برگزاری انتخابات نموده است

متن حکم نخست وزیری مهندس بازرگان توسط امام بدین شرح است:

جناب آقاى مهندس مهدى بازرگان‌

بنا به پیشنهاد شوراى انقلاب، بر حَسَب حق شرعى و حق قانونى ناشى از آراى اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طى اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبرى جنبش ابراز شده است، و به موجب اعتمادى که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعى که از سوابقتان در مبارزات اسلامى و ملى دارم، جنابعالى را بدون در نظر گرفتن روابط حزبى و بستگى به گروهى خاص، مأمور تشکیل دولت موقت مى‌ نمایم تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصاً انجام رفراندم و رجوع به آراى عمومى ملت درباره تغییر نظام سیاسى کشور به جمهورى اسلامى و تشکیل مجلس مؤسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسى نظام جدید و انتخاب مجلس نمایندگان ملت بر طبق قانون اساسى جدید را بدهید.

مقتضى است که اعضاى دولت موقت را هر چه زودتر با توجه به شرایطى که مشخص نموده‌ام تعیین و معرفى نمایید.

کارمندان دولت و ارتش و افراد ملت با دولت موقت شما همکارى کامل نموده و رعایت انضباط را براى وصول به اهداف مقدس انقلاب و سامان یافتن امور کشور خواهند نمود.

موفقیت شما و دولت موقت را در این مرحله حساس تاریخى از خداوند متعال مسألت مى‌ نمایم.

روح اللَّه الموسوی الخمینى‌

حکم نخست وزیری بازرگان در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ در مدرسه علوی تهران قرائت شد،روزبعدازتسخیرلانه جاسوسی(۱۴ آبان۱۳۵۸ استعفا داد.

مهندس بازرگان در متن استعفا نامه خود خطاب به رهبر انقلاب چنین نوشت:« با کمال احترام معروض می دارد، پیرو توضصیحات مکرر گذشته و نظر به اینکه دخالت ها، مزاحمت ها، مخالفت ها و اختلاف نظرها، انجام وظایف محوله و ادامه مسئولیت را برای همکاران و اینجانب مدتی است غیر ممکن ساخته و در شرایط تاریخی حساس حاضر نجات مملکت و به ثمر رساندن انقلاب، بدون وحدت کلمه و وحدت مدیریت میسر نمی باشد، بدین وسیله استعفای خود را تقدیم می دارد تا به نحوی که مقتضی می دانند کلیه امور را در فرمان رهبری گیرند و یا داوطلبانی که با آنها هماهنگی وجود داشته باشد، مامور تشکیل دولت فرمایند.»

مهندس مهدی بازرگان/نخست وزیرایران

بازرگان، بازرگان، حکومتت مبارکبازرگان، بازرگان، حکومتت مبارک

متن حکم نخست وزیری بازرگان

بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای مهندس مهدی بازرگان
بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، بر حسب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط و حزبی بستگی به گروهی خاص، مامور تشکیل دولت موقت می نمایم تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصا انجام رفراندوم و رجوع به آرای عمومی ملت درباره تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی و تشکیل مجلس موسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی نظام جدید و انتخاب مجلس نمایندگان ملت بر طبق قانون اساسی جدید را بدهید.

مقتضی است که اعضای دولت موقت را هر چه زودتر با توجه به شرایطی که مشخص نموده ام تعیین و معرفی نمائید. کارمندان دولت و ارتش و افراد ملت با دولت موقت شما همکاری کامل نموده و رعایت انضباط را برای وصول به اهداف مقدس انقلاب و سامان یافتن امور کشور خواهند نمود. موفقیت شما و دولت موقت را در این مرحله حساس تاریخی از خداوند متعال مسئلت می نمایم./

روح الله الموسوی الخمینی‏‏‎ ۶ربیع الثانی ١٣٩٩(یکشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۵۷)

شامگاه ۱۴ بهمن،جلسه مهمی با حضور اعضای شورای انقلاب اسلامی در اقامتگاه امام در مدرسه علوی شماره ۲ در خیابان عین الدوله ایران برگزار شد و تا ساعت ١١ شب ادامه داشت. در این جلسه مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر تعیین شد و حکم وی که تاریخ یکشنبه، ۱۵ بهمن ۱۳۵۷صادر شد.

 روز دوشنبه، ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ مراسمی در آمفی تئاتر مدرسه علوی برگزار شد و حکم نخست وزیری به او اعطا شد. این مراسم ساعت ۳۰ : ۱۷ بعد از ظهر با حضور جمع زیادی از خبرنگاران داخلی و خارجی با سخنان امام آغاز شد.

در روز پنجشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ مردم در سراسر کشور در حمایت از مهندس بازرگان به خیابان‌ها ریختند. روزنامه اطلاعات در گزارشی در این باره نوشته است:

امروز میلیون‌ها نفر در سراسر کشو با راهپیمایی‌های گسترده و اجتماع، به دولت بازرگان، منتخب امام خمینی، رأی موافق دادند.

شعارهای حمایت از نخست‌وزیری آقای بازرگان : درود بر خمینی، ناجی خلق ایران/درود بر بازرگان مجری حفظ قرآن؛ نخست‌وزیر ایران، منتخب امام است/ بر او ز جانب ما، از جان و دل سلام است/بازرگان، بازرگان، حکومتت مبارک.

مهندس بازرگان، نخست‌وزیر ایران/ بازرگان، بازرگان، مجری حکم قرآن/فرموده خمینی، برای ما چوجان است، نخست‌وزیر محبوب، مهدی بازرگان است/نخست‌وزیر محبوب، منتخب امام است

۹ ماه  ونیم نخست وزیری

مهندس بازرگان(برعکس بعضی ازدولتمردان نانجیب)بدون اینکه فتنه وآشوب بپاکند،تااخرمدافع انقلاب ونظام باقی مانداوچندهفته بعدازاستعفا  در نامه‌ای از محمدرضا پهلوی(شاه) خواست داوطلبانه به ایران بازگردد تا گروگان‌ها-دست دانشجویان پیروخط امام- آزاد شوند.

پیام بازرگان چه بود؟

وی۳ماه بعد در دورهٔ انتخابات نخستین دورهٔ مجلس شورای اسلامی، به نمایندگی مردم تهران برگزیده شد. او پس از آن، تا پایان عمر خود در تمام دوره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس ثبت نام کرد اما همواره از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت می‌شد.

اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی در روز ۲۴ اسفند  سال ۱۳۵۸ برگزار شد.

« مهندس مهدی بازرگان» در ۳۰دی ۱۳۷۳ در ضمن یک سفر درمانی در ژنو درگذشت.

مهندس بازرگان فکرمی کرداگرمعالجات خودرادرخارج ازکشورانجام دهد،شفامی یابد،لذااواخردیماه ۱۳۷۳برای ادامه درمان(بیماری قلب) عازم سوییس شد وامانه اینکه شفایی نیافت،بلکه حتی نتوانست خودرابه بیمارستان برساند،در فرودگاه زوریخ وضعیت مزاجی‌اش رو به وخامت گذاشت.که تاقبل ازرسیدن به بیمارستان درروزجمعه، ۳۰ دی ۱۳۷۳در سن ۸۷ سالگی درگذشت.

مهندس مهدی بازرگان در ۳۰ دی ۱۳۷۳در سن ۸۷ سالگی درگذشت و  پیکر او به تهران منتقل کردند و بعدازتشییع  باشکوه از مقابل حسینیه ارشاد در قم دفن شد. بنا به وصیت بازرگان، پیکرش در مقبره بیات در نزدیکی آرامگاه حضرت فاطمه معصومه (س) و در کنار والدین به خاک سپرده شد.

پیام رهبرانقلاب بمناسبت درگذشت مهندس بازرگان 

درپی‌ درگذشت‌ مرحوم‌ مهندس بازرگان، حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی‌ پیام‌ تسلیتی‌ صادر فرمودند. متن‌ این‌ پیام‌ بدین‌ شرح‌ است‌:

بسمه‌تعالی

جناب آقای دکتر یدالله سحابی

درگذشت مرحوم آقای مهندس مهدی بازرگان را به جناب‌عالی و خانواده‌ی محترم آن مرحوم تسلیت می‌گویم. ایشان یکی از مبارزان دیرین با رژیم ستمشاهی و نیز از جمله‌ی پیشروان ترویج و تبیین اندیشه‌های ناب اسلامی با زبان و منطق و شیوه‌ی نوین بود و از این رهگذر بی‌شک در چشم همه‌ی علاقه‌مندان به گسترش و رواج ایمان اسلامی در میان طبقات تحصیل‌کرده در دوران خفقان و دین‌زدایی رژیم پهلوی، دارای شأن و ارزش بخصوص بود.
خداوند ایشان را مشمول رحمت و مغفرت و فضل خود قرار دهد و به تلاشهای ایشان با چشم رضا و قبول بنگرد.
لطفاً مراتب تسلیت این‌جانب را به همسر و فرزندان محترم ایشان ابلاغ فرمایید.
سیّد علی خامنه‌ای (۷۳/۱۱/۵) 

از راست: بترتیب از راست:امیرحسین  پولادی،هاشم صباغیان،دکترسید محمد مهدی جعفری،دکتریدالله سحابی، مهندس مهدی بازرگان، مجمد بسته نگار ،احمد صدر حاج سید جوادی.

سرنوشت اعضای کابینه دولت موقت

«عباس امیر انتظام» که پس از سخنگویی دولت موقت به عنوان سفیر ایران به سوئد فرستاده شده بود بعد از اشغال سفارت امریکا به ایران فراخوانده شد و در تاریخ 28 آذر 58 بازداشت شد. وی به اتهام توطئه برای انحلال مجلس خبرگان، مخالفت با نظام ولایت فقیه، تلاش برای ایجاد اختلاف بین فلسطینیان و لیبیایی‌ها با ایران، فراری دادن سران رژیم سابق و ارائه اطلاعات سری به آمریکائیان دستگیر و پس از ۴۵۴ روز بازداشت در سلول انفرادی، در دادگاه ویژه انقلاب به اعدام محکوم شد که با تلاش مهدی بازرگان به حبس ابد تقلیل یافت.

قُم- بیت امام خمینی:دکتریدالله سحابی،عباس امیرانتظام،حاج احمدآقاخمینی،شهیدمهدی عراقی،دکترعلی اکبرمعین فر

«داریوش فروهر» که پیش از انقلاب بیش از ده بار و در مجموع پانزده سال زندان را تجربه کرده بود پس از استعفای دولت موقت در اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شد و در پائیز سال 60 به زندان رفت و نزدیک به 5 ماه در زندان بود. وی پس از آن فعالیت سیاسی محدود خود را در قالب حزب ملت ایران ادامه داد تا اینکه در سال 1377 در پرونده موسوم به قتل های زنجیره ای همراه با همسرش پروانه فروهر به طرز فجیعی کشته شد.

«دکتر کاظم سامی» که پیش از استعفای دست جمعی دولت موقت بنا به دلایلی همچون 1- عدم هماهنگی در دولت و بین دولت و دیگر مراکز قدرت2- عدم اختیار و قدرت کافی3-عدم تجانس در هیات وزیران4- عدم وجود یک سیاست مشخص سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 5- عدم هماهنگی برنامه‌های وزارتخانه‌ها با اهداف انقلاب 6- عدم اعتماد برای خدمت آینده» استتعفا کرده بود نیز در اولین انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شد ه بود. وی سال 67در مطبش مورد حمله قرار گرفت و دو روز بعد در بیمارستان در گذشت.

قطب زاده ازمسافران «پروازانقلاب»بود-هنگام مراجعت ازنوفل لوشاتو

قطب زاده دردادگاه-نفراول بسمت ری شهری

«صادق قطب زاده» که پس از استعفای دولت موقت خود را کاندیدای ریاست جمهوری کرده بود در زمان ریاست جمهوری بنی صدر وزیر امور خارجه گردید اما در ۱۷ فروردین سال۱۳۶۱ به اتهام توطئه نظامی برای براندازی جمهوری اسلامی بازداشت شد و در۲۴ شهریور ۱۳۶۱اعدام شد.

« علی اردلان» در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی مردم تویسرکان انتخاب شد اما اعتبار نامه وی صادر نشد. او در شهرویور 60 به زندان افتاد وتا سال 62 سی ماه زندان را پشت سر گذاشت. او همچنین در اردیبهشت 69 و در پی امضای نامه معروف به 90 امضایی بازداشت شد و 333 روز را در سلول انفرادی گذراند. وی در واپسین سالهای عمر خود ریاست هیأت رهبری جبهۀ ملی را عهده دار بود و سرانجام در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۷۸، از دنیا رفت .

«سرلشگر قره نی» در سوم اردیبهشت سال۱۳۵۸ - دو ماه بعد از استعفا- توسط گروه فرقان ترور شد تا اولین قربانی خشونت های پس از انقلاب باشد.

«سرلشکر قرنی» اولین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی بود .

«سرلشکر محمدولی قرنی»در روز ۲۳ بهمن ۵۷ یعنی یک روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی،درآن وضعیت آشفتگی وپاشیدگی ارتش شاهنشاهی، با حکم امام خمینی، اولین رئیس ستاد مشترک ارتش ملی اسلامی شد. 

سرلشکرقرنی درکنارداریوش فروهر

سوابق مبارزاتی ضدشاهی سرلشکرقرنی:وی مغز متفکر کودتا ، فرمانده وقت ستاد اطلاعات ارتش معروف به «رکن ۲»که نقشه سرگونی دولت منوچهر اقبال راطراحی کرده بود که دکتر علی امینی به نخست‌وزیری ایران بنشاندکه در پی کشف کودتا علیه حکومت شاه درتیر ۱۳۳۷ دستگیر و پس از سه سال زندان از ارتش اخراج شده بود.

واماسپهبدقرنی تنها ۴۳ روز توانست دوام بیاورد،سازوکارهای این مردانقلابی با عملکردهای وزیردفاع(دکترابراهیم یزدی) ونخست وزیری همخوانی نداشت که در نهایت با شدت یافتن اختلافات رئیس ستادارتش با دولت موقت،مجبور به استعفا شد.

اولین رئیس ستادارتش نظام جمهوری اسلامی عنوان «اولین شهیدترور»را هم متعلق به خودش کرد، در سوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ توسط گروه فرقان به شهادت رسید.

«احمد صدر حاج سید جوادی» پس از دولت موقت در مجلس اول حضور داشت و پس از آن در قالب نهضت ازادی فعالیت کرد وی مدت کوتاهی را نیز همرا با دیگر اعضای نهضت ازادی زندانی گردید. وی پس از انقلاب درگیر تهیه دایره المعارف تشیع بود.
«احمد مدنی» پس از وزارت دفاع بنا به خواست مهندس بازرگان، مدتی عهده دار استانداری خوزستان شد. وی در نخستین انتخابات ریاست جمهوری، در بهمن ماه سال ۱۳۵۸، نامزد شد و حائز رتبه دوم آرا شد. او در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی نیز، از حوزه انتخابیه کرمان انتخاب شد اما اعتبار نامه وی به تصویب نرسید. وی در اواسط سال ۱۳۵۹ برای همیشه از کشور خارج شد و به آمریکا مهاجرت کرد و سالها دبیر کلی جبهه ملی ایران در خارج از کشور را بر عهده داشت. او در روز ۲۳ بهمن ۱۳۸۴ شمسی پس از یک بیماری نسبتاً طولانی در اثر ابتلا به سرطان، در ایالت کلرادو در آمریکا دیده بر جهان فروبست.

توضیح نگارنده-پیراسته فر:ایلنادربهمن۱۳۹۵سرنوشت کابینه بازرگان را اینگونه می نویسد"

وزارت آموزش‌وپرورش: غلامحسین شکوهی متولد ١٣٠٥ در دولت موقت اولین وزیر آموزش‌وپرورش بعد از انقلاب بود. او اردیبهشت‌ماه ٩٥ درگذشت. محمدعلی رجایی هم مدتی در دولت موقت بازرگان عهده‌دار وزارت آموزش‌وپرورش بود.

سرنوشت اعضای کابینه بازرگان

وزارت پست، تلگراف و تلفن: محمدحسین اسلامی، متولد ١٣١٢ وزیر پست، تلگراف و تلفن در دولت موقت مهدی بازرگان بود.

وزارت دارایی: علی اردلان، متولد ١٢٩٣، در کابینه بازرگان به وزارت دارایی رسید. او دانش‌آموخته حقوق و یک فعال سیاسی با سابقه روزنامه‌نگاری و روزنامه‌داری بود. اردلان ۲۱ بهمن ماه ۱۳۷۸ درگذشت.

وزارت امور خارجه: کریم سنجابی متولد ١٢٨٣ پس از انقلاب به مدت ۵۵ روز وزیر امور خارجه مهندس مهدی بازرگان بود اما استعفا داد و تیرماه ۱۳۷۴ در ۹۰سالگی در آمریکا درگذشت. ابراهیم یزدی متولد ١٣١٠ نیز پس از استعفای دکتر کریم سنجابی از پست وزارت امور خارجه به عنوان وزیر خارجه دولت انتخاب ‌شد.

وزارت بازرگانی: رضا صدر در کابینه بازرگان، وزیر بازرگانی بود و در کابینه شورای انقلاب به سرپرستی بنی‌صدر هم به عنوان وزیر بازرگانی انتخاب شد.

وزارت بهداری: کاظم سامی متولد ١٣١٤ اولین وزیر بهداری جمهوری اسلامی بود. او پنج ماه پس از انقلاب طرح «طب ملی» را اعلام کرد. قبل از استعفای دولت موقت چندین بار استعفای خود را به خاطر نارسایی‌ها و کمبودها تقدیم بازرگان کرد اما نهایتا چند روز زودتر از ۱۴ آبان استعفا داد. سامی آذر ماه ۱۳۶۷ در مطب خود به قتل رسید.

وزارت ارشاد: ناصر میناچی متولد ١٣١٠ پس از تشکیل دولت موقت، در کابینه بازرگان سمت «وزارت تبلیغات و جهانگردی» را عهده‌دار بود که به خاطر تعلق خاطرش به نام حسینیه ارشاد، نام این وزارتخانه را به وزارت «ارشاد ملی» تغییر داد. او بعد از تحمل یک دوره بیماری بهمن ۱۳۹۲ در ۸۲سالگی درگذشت.

وزارت کشاورزی: علی‌محمد ایزدی متولد ١٣٠٦ وزیر کشاورزی کابینه مهندس بازرگان بود. او روزی که برای یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی به مسجد سپهسالار شیراز می‌رفت، مورد حمله عده‌ای ناشناس قرار گرفت. غروب همان روز هم ستاد انتخاباتی‌اش غارت و در و پنجره‌ها شکسته و اثاثیه‌اش به آتش کشیده شد. ایزدی بعدا به کانادا رفت.

وزارت دادگستری: اسدالله مبشری متولد ١٢٨٨ در دولت موقت، به سمت نخستین وزیر دادگستری پس از انقلاب رسید. او سرانجام در سال ١٣٦٩ و پس از گذراندن دوره سخت بیماری درگذشت. احمد صدر حاج‌سیدجوادی متولد سوم خرداد ١٢٩٦ نیز با استعفای اسدالله مبشری به وزارت دادگستری منصوب شد و تا آخر مأموریت دولت موقت ادامه داشت. او سال ٩٢ درگذشت.

وزارت راه و ترابری: مهندس محمدیوسف طاهری‌قزوینی متولد ١٣٠٦ وزیر راه و ترابری در دولت موقت مهدی بازرگان بود.

وزارت صنایع: محمود احمدزاده‌هروی وزیر صنایع در دولت موقت مهدی بازرگان بود. سال ٩٢ در مراسمی تمبر یادبود دکتر محمود احمدزاده‌هروی اولین وزیر صنایع در جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد.

کابینه مهندس بازرگان:ایستاده از راست:محمود احمدزاده‌هروی (وزیر صنایع)، عباس تاج (وزیر نیرو)، اسدالله مبشری (وزیر دادگستری)، محمدحسین اسلامی (وزیر پست و تلگراف)، ناصرمیناچی (وزیر ارشاد)، ابراهیم یزدی (وزیر امورخارجه)، یدالله سحابی (وزیر طرحها و برنامه‌های انقلاب)، علی شریعتمداری (وزیر علوم)،عباس امیرانتظام (معاون نخست وزیر و سخن گو)، احمد صدر حاج‌سیدجوادی (وزیر سابق کشور)، مهندس مهدی بازرگان (نخست وزیر)، داریوش فروهر (وزیر کار)، غلامحسین شکوهی (وزیر آموزش و پرورش)، محمدیوسف طاهری‌قزوینی (وزیر راه)، علی اردلان (وزیر دارائی)، هاشم صباغیان (وزیر کشور)، حسین بنی‌اسدی (وزیر مشاور در امور اجرایی)، تیمسار سرتیپ محمدتقی ریاحی (وزیر جنگ)

نشسته از راست: ابراهیم حکیمی (دفتر نخست وزیری)، علی‌محمد ایزدی (وزیر کشاورزی)، غلامرضارستگارپور (رئیس دفتر)، علی اکبرمعین‌فر (وزیر نفت)، مصطفی کتیرایی (وزیر مسکن)، کاظم سامی (وزیر بهداری)/پایان توضیحات.

وزارت علوم: علی شریعتمداری متولد ١٣٠٢ وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت موقت مهدی بازرگان بود. شریعتمداری استاد سابق دانشگاه شیراز و دانشگاه اصفهان بود و ٢٠ دی ماه امسال درگذشت. بعد از او حسن حبیبی وزیر علوم شد. حبیبی هم سال ٩١ درگذشت.

وزارت کار: داریوش فروهر متولد ١٣٠٧ در بهمن ١٣٥٧ در کابینه دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان به عنوان وزیر کار مشغول به کار شد. شامگاه اول آذرماه ١٣٧٧ داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری در منزل مسکونی‌شان در تهران به قتل رسیدند.

وزارت کشور: احمد صدر حاج‌سیدجوادی متولد ١٢٩٦ در دولت مهدی بازرگان عهده‌دار وزارت کشور شد. او یکشنبه ۱۱ فروردین ۱۳۹۲ در ۹۶سالگی در تهران درگذشت. هاشم صباغیان متولد ۱۳۱۶ نیز مدتی در دولت بازرگان وزیر کشور شد. او بعد از کابینه بازرگان به دوره اول مجلس شورای اسلامی راه یافت.

وزارت مسکن و شهرسازی: مصطفی کتیرایی وزیر مسکن و شهرسازی در دولت موقت مهدی بازرگان و از اعضای شورای انقلاب بود. او در کابینه شورای انقلاب هم مسئولیت وزارت مسکن را برعهده داشت. او در ۱۴ بهمن ۱۳۹۴ در ۸۶ سالگی درگذشت.

وزارت نفت: علی‌اکبر معین‌فر متولد ۱۳۰۷ نخستین وزیر نفت پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران است. معین‌فر در انتخابات سال ۱۳۷۶ برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد.

وزارت نیرو: عباس تاج، وزیر نیرو در دولت موقت مهدی بازرگان بود.

وزارت دفاع: احمد مدنی متولد مرداد ۱۳۰۸ در کابینه مهندس بازرگان به سمت وزیر دفاع و فرماندهی نیروی دریایی انتخاب شد اما پس از حدود دو ماه از وزارت دفاع کناره گرفت. احمد مدنی در بهمن ١٣٨٤ بر اثر ابتلا به سرطان، در آمریکا درگذشت. تیمسار سرتیپ محمدتقی ریاحی متولد سال ۱۲۸۹ به‌عنوان دومین وزیر دفاع ملی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد، اما سرانجام و پس از شش ماه از این منصب استعفا داد و به فرانسه مهاجرت کرد و سال ۱۳۶۷ در جنوب فرانسه درگذشت.

دکترچمران دربین همسرش(غاده جابر) وآیت االله طالقانی

سومین وزیردفاع کابینه بازرگان»مصطفی چمران» در تاریخ هفتم مهرماه ۱۳۵۸ به عنوان وزیر دفاع ملی، منصوب شد. مصطفی چمران در سی‌ویکم خرداد ماه ۱۳۶۰ در مسیر دهلاویه- سوسنگرد به شهادت رسید.

1358/ کردستان، شهید دکتر مصطفی چمران در کنار آیت الله صادق خلخالی و اعضای دولت موقت

کردستان-هیئت دولت-خلخالی،صباغیان-چمران،بازرگان

1358/ شهید دکتر مصطفی چمران درکنار رهبر معظم انقلاب. در تصویر مهندس بازرگان، داریوش فروهر و عباس امیرانتظام دیده می‌شوند

دکترچمران-رئیس جمهوروقت(آیت الله خامنه ای)،دارویوش فروهرهم درکناررئیس جمهورمشاهده می شود.

وزیر مشاور: یدالله سحابی متولد ١٢٨٤ در دولت موقت به نخست‌وزیری مهدی بازرگان که پس از پیروزی انقلاب تشکیل شد، سمت وزیر مشاور را داشت. یدالله سحابی فروردین ۱۳۸۱ در پی خونریزی مغزی و کهولت سن در تهران درگذشت.

معاونت تربیت بدنی: حسین شاه‌حسینی متولد ۱۳۰۶ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی و رئیس کمیته ملی المپیک در دولت مهدی بازرگان بود.

معاونت محیط زیست: عباس سمیعی سومین رئیس سازمان محیط زیست ایران و اولین رئیس این سازمان بعد از انقلاب اسلامی ایران بود. او از اسفند ۱۳۵۷ تا آبان ۱۳۵۸ رئیس سازمان محیط زیست ایران بود.

معاونت برنامه و بودجه: عزت‌الله سحابی متولد ۱۳۰۹ معاون برنامه و بودجه. سحابی در خرداد سال ٩٠ به دلیل سکته مغزی در ٨١سالگی درگذشت.

سخنگو: عباس امیر‌انتظام متولد ١٣١١ و صادق طباطبایی متولد ۱۳۲۲ سخنگویان دولت ایران در دوره مهدی بازرگان بودند. سیدصادق طباطبایی اسفند ۱۳۹۳ در آلمان درگذشت.

روزنامه شرق  «سرنوشت اعضای کابینه مهندس مهدی بازرگان» رااینگونه می نویسد:

وزیر کشور 

«احمد صدرحاج‌سیدجوادی» متولد ١٢٩٦: او از اعضای اولیه و بنیان‌گذار نهضت آزادی و از اعضای فعال در نهضت مقاومت ملی بود. حاج‌سیدجوادی پیش از انقلاب وکالت تعدادی از مخالفان حکومت پهلوی ازجمله دکترعلی شریعتی و آیت‌الله حسینعلی منتظری را بر عهده داشت. او که فارغ‌التحصیل رشته حقوق و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی بود، در تهیه پیش‌نویس قانون اساسی شرکت داشت. حاج‌سیدجوادی پس از سقوط دولت موقت، در مقدمات تشکیل مجلس شورا دخالت داشت و به نمایندگی مردم قزوین در مجلس اول انتخاب شد. او ۳۰ سال سرپرستی دائره‌المعارف تشیع را عهده‌دار بوده است. سیداحمد صدرحاج‌سیدجوادی در بامداد یکشنبه ۱۱ فروردین ۱۳۹۲ در بیمارستان آبان تهران در ۹۶ سالگی چشم از جهان فرو بست. 

٢-هاشم صباغیان

هاشم صباغیان متولد ۱۳۱۶: او بعد از کابینه بازرگان به دوره اول مجلس شورای اسلامی راه یافت. بعد از کودتای ٢٨ مرداد با شاخه جوانان نهضت مقاومت ملی همکاری می‌کرد و از سـال ١٣٣٩ در جبهـه ملی دوم فعالیت داشت. در سال ١٣٤٠ به انجمن اسلامی مهندسین پیوست و دو سال هم ریاست آن را برعهده گرفت. از ابتدای تأسیس نهضت آزادی ایران به عضـویت آن درآمـد. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به علت فعالیت‌های سیاسـی- مـذهبی خـود از سـال ١٣٣٢ تـا ١٣٥٧ چهار بار به زندان افتاد. در سال ١٣٥٧ یکـی از اعضـای هیـأت پـنج نفـری بود که از طرف رهبر انقلاب برای راه‌اندازی صنعت نفت و پایان‌دادن به اعتصاب‌های آن تعیین شـد. او همچنـین عضـو کمیته مرکزی استقبال از رهبر انقلاب و مسئول مستقیم فرودگاه مهرآباد و انتظامـات و ارتباطـات آن در روز ١٢ بهمن ١٣٥٧ بود. 

وزیر  امور خارجه 

«کریم سنجابی »متولد ١٢٨٣: سنجابی پس از انقلاب، ۵۵ روز وزیر امور خارجه دولت موقت بود و سپس استعفا داد. سنجابی از بنیان‌گذاران جبهه ملی و حامیان محمد مصدق بود. او در دولت مصدق وزیر آموزش و قاضی اختصاصی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری در پرونده نفت ایران و انگلیس بود. او که رهبر جبهه ملی در انقلاب ۱۳۵۷ بود، پس وقایع خرداد سال ٦٠، مدت ۱۴ ماه مخفی شد و سرانجام از راه کردستان به ترکیه و از آنجا به پاریس و سپس به آمریکا رفت. او نهایتا در تیرماه ۱۳۷۴ در ۹۰ سالگی در خانه خود در شهر کاربندل در جنوب ایالت الینوی آمریکا درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد. 

٢-ابراهیم یزدی

ابراهیم یزدی متولد ١٣١٠: پس از استعفای دکتر کریم سنجابی به‌عنوان وزیر خارجه انتخاب ‌شد. او از چهار اردیبهشت ۱۳۵۸ تا ١٤ آبان ٥٨ وزیر خارجه بود. ابراهیم یزدی، فعال سیاسی ایرانی و دبیرکل نهضت آزادی ایران است. ابراهیم یزدی در دوران اقامت رهبر فقید انقلاب در نوفل‌لوشاتو از مشاوران ایشان بود و به‌همراه امام به ایران بازگشت. 

وزارت تبلیغات و جهانگردی

«ناصر میناچی» متولد ١٣١٠: به دلیل تعلق‌خاطرش به نام حسینه ارشاد، نام این وزارتخانه را به وزارت «ارشاد ملی» تغییر داد. او در دولت شورای انقلاب هم وزیر ارشاد بود. میناچی که از یاران و همراهان علی شریعتی و از مؤسسان حسینیه ارشاد به‌شمار می‌رفت، از جمله افرادی بود که در تهیه پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی نقش داشت. او که تا پایان عمر نیز عهده‌دار مدیریت حسینیه ارشاد بود، بعد از تحمل یک دوره بیماری، بهمن ۱۳۹۲ در ۸۲ سالگی درگذشت. او وصیت کرده بود در حسینیه ارشاد دفن شود، اما در روز خاکسپاری ممانعت‌هایی به وجود آمد و در نهایت در آرامستان علی‌ابن‌جعفر(ع) در قم به خاک سپرده شد. 

وزارت علوم 

«علی شریعتمداری» متولد ١٣٠٢: او مدرک کارشناسی فلسفه را از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را از دانشگاه میشیگان و دکترا را از دانشگاه تنسی دریافت کرد و عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بود. شریعتمداری استاد سابق دانشگاه شیراز و دانشگاه اصفهان و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد نیز بود. 

وزارت دفاع 

«احمد مدنی» متولد مرداد ۱۳۰۸: پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرمانده نیروی دریایی شد. او پس از حدود دو ماه از وزارت دفاع کناره گرفت. بعد از آن مدتی عهده‌دار استانداری خوزستان شد. در بهمن سال ۱۳۵۸ در نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران شرکت کرد و حائز رتبه دوم شد. در انتخابات مجلس اول نیز از حوزه کرمان به نمایندگی مجلس انتخاب شد، اما اعتبارنامه‌اش تصویب نشد. پس از تسخیر سفارت از سوی دانشجویان خط امام، به خاطرجاسوسی و ارتباط با آمریکا. در اواسط سال ۱۳۵۹ برای همیشه از کشور خارج شد و به آمریکا مهاجرت کرد. احمد مدنی در بهمن ۱۳۸۴ پس از یک بیماری نسبتا طولانی در ایالت کلرادو در آمریکا درگذشت. 

۲-تیمسار  ریاحی

تیمسار سرتیپ محمدتقی ریاحی، متولد سال ۱۲۸۹: در فروردین‌ماه سال ۱۳۵۸ و هم‌زمان با رفراندم جمهوری اسلامی، به‌عنوان دومین وزیر دفاع منصوب شد، اما سرانجام و پس از شش ماه از این منصب استعفا داد و به فرانسه مهاجرت کرد و تا پایان عمر در این کشور ماند. محمدتقی ریاحی در مردادماه سال ۱۳۶۷ در شهر نیس درگذشت. 

۳-شهید چمران

مصطفی چمران؛ متولد ١٣١٠: در مهرماه ١٣٥٨ به‌عنوان وزیر دفاع انتخاب شد. از دیگر مسئولیت‌های او می‌توان به نمایندگی تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی و نمایندگی امام(ره) در شورای‌عالی دفاع اشاره کرد. چمران با آغاز دفاع مقدس به اهواز رفت و ستاد جنگ‌های نامنظم را بنیان‌گذاری کرد.

عکس: شهید مصطفی چمران، مهندس مهدی بازرگان، علامه شمس الدین در لبنان

دکترمصطفی چمران درکنارمهندس مهدی بازرگان

ابراهیم یزدی، مصطفی چمران و مهندس بازرگان

بترتیب ازراست: دکترابراهیم یزدی،؟،،دکتر مصطفی چمران و ​مهندس مهدی بازرگان

 چمران در سی‌ویک‌ام خرداد ۱۳۶۰ در مسیر دهلاویه-سوسنگرد به شهادت رسید. 

وزارت نفت 

«علی‌اکبر معین‌فر»، متولد ۱۳۰۷: پس از استعفای دولت بازرگان، در دولت شورای انقلاب، معین فر همچنان در وزارت نفت ماند. معین‌فر در انتخابات دوره اول مجلس به مجلس راه‌ یافت. در سال ١٣٨١ کانون مهندسین فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران او را به‌عنوان مهندس برجسته معرفی کرد. معین‌فر در سال ۸۶ رتبه اول پیشگامان و پیش‌کسوتان مهندسی عمران کشور را به‌دست آورد. 

وزارت نیرو 

«عباس تاج»: وزیر نیرو در دولت موقت مهدی بازرگان بود. او یکی از باسابقه‌ترین مدیران نیرویی کشور محسوب می‌شود که مدتی بر مسند مدیریت وزارت نیرو تکیه زد. او کمتر از یک‌سال این مسئولیت را برعهده گرفت. 

وزارت بهداری 

«کاظم سامی» متولد ١٣١٤: او پنج ماه پس از انقلاب طرح « طب ملی» را اعلام کرد که به موجب آن هزینه دکتر، دارو و درمان همه ایرانیان از سوی دولت تامین و تأسیس بیمارستان غیردولتی، غیرقانونی می‌شد. دکتر سامی به‌عنوان نماینده مردم تهران به مجلس اول رفت. پس از اتمام دوره مجلس تا آخر عمر هیچ مسئولیت سیاسی نداشت. سامی آذرماه ۱۳۶۷ در مطب خود به قتل رسید. 

وزارت آموزش‌وپرورش 

«غلامحسین شکوهی»؛ متولد ١٣٠٥: او در سال ۱۳۷۲ به علت ناراحتی ریوی و آلودگی هوای تهران، به زادگاه خویش بازگشت و با درجه استادی در دانشگاه بیرجند به فعالیت آموزشی و پژوهشی خویش ادامه داده و پس از ۵۷سال تدریس، در سال ۱۳۷۹ با رتبه ۲۶ استادی بازنشسته شد ولی تدریس را رها نکرد و در دانشگاه بیرجند و تربیت مدرس تهران به تدریس ادامه داد. بااین‌حال در سال ۱۳۸۰ پس از فوت همسر، دچار افسردگی شدید شد و دست از تدریس و فعالیت‌های پژوهشی کشید. صداوسیما در سال ۱۳۸۵ از وی به‌عنوان چهره ماندگار رشته تعلیم و تربیت تقدیر به‌عمل آورد و در سال ۱۳۸۶ از مقام علمی او در دانشگاه بیرجند، تجلیل شد. 

٢-شهیدرجایی

محمدعلی رجایی، متولد ١٣١٢: مدتی در دولت موقت بازرگان عهده‌دار وزارت آموزش‌وپرورش بود. 

مرحوم شجونی که بود؟/ از زندگینامه تا موضع گیری های جنجالی اش

حجت الاسلام سیدمحموددعایی،محمدعلی رجایی،حجت الاسلام جعفرشجونی

او دارای درجه کارشناسی ریاضیات از دانشسرای عالی بوده و پیش از انتخاب به‌عنوان وزیر، به حرفه معلمی مشغول بود. رجایی از تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ تا هشت شهریور همان سال، یعنی به مدت ۲۸ روز، در مقام ریاست‌جمهوری بود و در بمب‌گذاری دفتر ریاست‌جمهوری به شهادت رسید. او چندماه قبل از انقلاب ۵۷ از زندان آزاد شد. هنگام بازگشت امام به ایران در کمیته استقبال مردمی از ایشان شرکت داشت. رجائی پس از انقلاب به همراه مهندس عزت‌الله سحابی و ۱۱ نفر دیگر از اعضای نهضت آزادی ایران به دلیل تفاوت دیدگاه‌هایشان با مهندس بازرگان و اعتقاد به برتردانستن عدالت اجتماعی بر آزادی و دموکراسی، از نهضت آزادی استعفا دادند. 

وزارت دارایی 

«علی اردلان» متولد ١٢٩٣: او دانش‌آموخته حقوق و یک فعال سیاسی باسابقه روزنامه‌نگاری و روزنامه‌داری بود. اسفند ١٣٥٧ مهندس بازرگان در حکمی به اردلان مأموریت داد به نمایندگی از دولت ایران در جلسات کنفرانس وزیران سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) شرکت کند. در دوران وزارت علی اردلان، شورای انقلاب واگذاری اموال ٥٢ سرمایه‌دار و ملی‌شدن بانک‌ها را مصوب کرد. او که در سال‌های آخر عمرش فعالیت‌های حزبی خود را ادامه می‌داد ۲۱ بهمن‌ ۱۳۷۸ درگذشت. 

مدتی بعد از اردلان، ابوالحسن بنی‌صدر عهده‌دار وزارت دارایی در دولت موقت شد

وزارت صنایع

«محمود احمدزاده هروی»: در سال‌های ١٣٥٩ تا ١٣٦٠ به‌عنوان وزیر مشاور و سرپرست شرکت ملی فولاد ایران مشغول به کار بود در دهه ٦٠ به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی در یوگسلاوی، مشاور وزیر معادن و فلزات و رئیس سازمان زمین‌شناسی کشور مشغول به خدمت بود. او علاوه بر فعالیت در خارج از دانشگاه، در سال‌های ١٣٤١ تا ١٣٤٩ به‌عنوان دستیار گروه مهندسی معدن دانشکده فنی و از سال ١٣٥٠ تا ١٣٥٥ به‌عنوان استادیار دانشکده و از سال ١٣٥٥ تا ١٣٦٠ نیز به‌عنوان دانشیار گروه مهندسی معدن فعالیت کرد. او در دهه‌های ٥٠ و ٦٠ نیز به‌عنوان مدیر گروه آموزشی مهندسی معدن دانشکده و عضو هیأت علمی گروه مهندسی معدن مشغول به فعالیت بود. سال ٩٢ در مراسمی تمبر یادبود دکتر محمود احمدزاده هروی، اولین وزیر صنایع در جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد. 

وزارت کار

«داریوش فروهر» متولد ١٣٠٧: او با استعفای دولت موقت از فعالیت‌های اجرائی فاصله گرفت. شامگاه اول آذرماه ١٣٧٧ داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری در منزل مسکونی‌شان در تهران در جریان موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای به قتل رسیدند. 

وزارت مسکن و شهرسازی 

«مصطفی کتیرایی»: او در کابینه شورای انقلاب مسئولیت وزارت مسکن را برعهده داشت. او تا زمان مرگ، کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان بود و تا سال ١٣٦٨ ریاست کانون کارشناسان رسمی دادگستری را برعهده داشت.

«مصطفی کتیرایی»از اعضای انجمن مهندسان ایران، نماینده ویژه امام در هیات بررسی مسائل نفتی در سال ۵۷ و وزیر مسکن و شهرسازی دولت موقت بود. کتیرایی در ۱۴ بهمن سال ۹۴ درگذشت.

وزارت پست، تلگراف و تلفن 

«محمدحسین اسلامی» متولد ١٣١٢: او علاوه بر تحصیل در دانشکده‌های مخابرات و پلی‌تکنیک، تألیفات و مقالاتی نیز در زمینه مسائل فنی و مخابراتی دارد. 

وزارت بازرگانی 

«رضا صدر»: در کابینه بازرگان وزیر بازرگانی بود و در کابینه شورای انقلاب به سرپرستی بنی‌صدر هم به‌عنوان وزیر بازرگانی انتخاب شد. 

وزارت کشاورزی 

«علی‌محمد ایزدی »متولد ١٣٠٦: بعد از پیروزی انقلاب، یدالله سحابی تلفنی به او که ساکن آمریکا بود، اطلاع داد برای تصدی وزارت کشاورزی کابینه مهندس بازرگان انتخاب شده ‌است. ایزدی در اسفندماه وارد ایران شد و در تمام مدت حکومت کابینه موقت با مهندس بازرگان همکاری کرد. او در سال ۱۳۵۸ در انتخابات دوره اول مجلس از شیراز شرکت کرد. 

اما روزی که برای یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی به مسجد سپهسالار شیراز می‌رفت، مورد حمله عده‌ای ناشناس قرار گرفت. غروب همان روز هم ستاد انتخاباتی‌اش غارت و در و پنجره‌ها شکسته و اثاثیه به آتش کشیده شد. ایزدی بعد از انتخابات، برای دیدن خانواده‌اش به آمریکا رفت ولی نتوانست به ایران برگردد. او بعدا به کانادا رفت. 

وزارت دادگستری 

«اسدالله مبشری» متولد ١٢٨٨: او پس از چندماه استعفا داد و فقط به فعالیت‌های فرهنگی پرداخت. او سرانجام در سال ١٣٦٩ و پس از گذراندن دوره سخت بیماری درگذشت. 

احمد صدر حاج‌سیدجوادی متولد در تیرماه ۱۳۵۸: نیز با استعفای اسدالله مبشری به وزارت دادگستری منصوب شد که مأموریتش تا آخر دولت موقت ادامه داشت. 

 وزارت راه‌وترابری 

«مهندس محمدیوسف طاهری‌قزوینی» متولد ١٣٠٦: او که فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران بود، اواخر سال ٦٠ به تقاضای خود از وزارت راه بازنشسته شد. 

وزیر مشاور

«یدالله سحابی» متولد ١٢٨٤: در دولت موقت، سمت وزیر مشاور را داشت. 

پیش‌نویس قانون اساسی با سرپرستی سحابی آماده و منتشر شد. او پس از آن به‌عنوان نماینده مردم تهران در اولین دوره مجلس شورا انتخاب و به‌عنوان رئیس سنی اولین دوره مجلس انتخاب شد. یدالله سحابی فروردین ۱۳۸۱ در بیمارستان جم تهران درگذشت. 

پارسینه(اسفند ۱۳۹۳) درمورددولت موقت اینگونه می نویسد:

وزارت آموزش و پرورش    
غلامحسین شکوهی متولد 1305 در دولت موقت به عنوان اولین وزیر آموزش و پرورش بعد از انقلاب منصوب شد.
او در سال ۱۳۷۲ به علت ناراحتی ریوی و آلودگی هوای تهران، به زادگاه خویش بازگشت و با درجه استادی در دانشگاه بیرجند به فعالیت آموزشی و پژوهشی خویش ادامه داده و پس از ۵۷سال تدریس، در سال ۱۳۷۹با رتبه ۲۶استادی بازنشسته شد ولی تدریس را رها نکرد و در دانشگاههای دانشگاه بیرجند و تربیت مدرس تهران به تدریس ادامه داد. با این حال در سال ۱۳۸۰ پس از فوت همسر، دچار افسردگی شدید شد و دست از تدریس و فعالیت‌های پژوهشی کشید.
صدا و سیما جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۵ از وی به عنوان چهره ماندگار رشته تعلیم و تربیت تقدیر به عمل آورد و در سال ۱۳۸۶ از مقام علمی وی در دانشگاه بیرجند، تجلیل شد.
دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی دانشگاه تهران نیز در سال ۱۳۸۵ بزرگداشتی برای ایشان برگزار کرد.
«محمدعلی رجایی» هم مدتی در دولت موقت بازرگان عهده دار وزارت آموزش و پرورش بود.
 وزارت پست، تلگراف و تلفن
محمدحسین اسلامی، متولد 1312 وزیر پست، تلگراف و تلفن در دولت موقت مهدی بازرگان بود. او علاوه بر تحصیل در دانشکده‌های مخابرات و پلی تکنیک تألیفات و مقالاتی نیز در زمینه مسائل فنی و مخابراتی دارد.
وزارت دارایی
دولت موقت سکان وزارت اقتصاد را به یک چهره سرشناس جبهه ملی سپرد. علی اردلان، متولد 1293، پس از انقلاب اسلامی در کابینه بازرگان به وزارت دارائی رسید.
او دانش آموخته حقوق و یک فعال سیاسی با سابقه روزنامه نگاری و روزنامه داری بود.
در آن زمان  وزیر دارایی سنت پیش از انقلاب به عنوان نماینده ایران در اوپک منصوب می شد.
اسفند 1357 مهندس بازرگان طی حکمی به اردلان ماموریت داد به نمایندگی از دولت ایران در جلسات کنفرانس وزیران سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) شرکت کند.
در دوران وزارت علی اردلان شورای انقلاب واگذاری اموال 52 سرمایه دار و ملی شدن بانک ها را مصوب کرد.
او که در سالهای آخر عمرش فعالیت های حزبی خود را ادامه می‌داد ۲۱ بهمن ماه ۱۳۷۸ درگذشت.

مدتی بعد از اردلان هم بنی‌صدر عهده دار وزارت دارایی در دولت موقت شد.

وزارت امور خارجه
کریم سنجابی متولد 1283 اولین وزیر امور خارجهٔ جمهوری اسلامی ایران بود. سنجابی پس از انقلاب به مدت ۵۵ روز وزیر امور خارجه مهندس مهدی بازرگان در دولت موقت بود اما به دلیل مشکلات فراوان استعفا داد.

پس از اعلام ارتداد جبهه ملی توسط امام خمینی سنجابی به مدت ۱۴ ماه مخفی بود و سرانجام از راه کردستان به ترکیه و از آنجا به پاریس و سپس به آمریکا رفت .
او نهایتا در تیرماه ۱۳۷۴ در سن ۹۰ سالگی در خانه خود در شهر کاربُندِل در جنوب ایالت الینوی آمریکا درگذشت و همان جا به خاک سپرده شد.

«دکترابراهیم یزدی»درکابینه مهندس بازرگان، معاون نخست‌وزیری دولت موقت، وزیر امور خارجه دولت موقت، نماینده امام و سرپرستی کیهان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی دوره اول و دبیر کل نهضت آزادی بعد از فوت مرحوم مهندس بازرگان را بر عهده داشت ودرنوفل لوشاتو مشاوررسانه ای امام خمینی بودوی در پنجم شهریور ماه سال ۹۶ در ۸۶سالگی درگذشت.

دومین وزیرامورخارجه کابینه بازرگان«ابراهیم یزدی»متولد 1310 نیز پس از استعفای دکتر کریم سنجابی از پست وزارت امور خارجه به عنوان وزیر خارجه دولت انتخاب ‌شد. او از ۴ اردیبهشت ۱۳۵۸ تا 14 آبان 58 وزیر خارجه کابینه بازرگان بود. 

یزدی در آبان ماه ۱۳۹۰ از سوی دادگاه انقلاب اسلامی به اتهام اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور، فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و تاسیس و هدایت نهضت آزادی ایران به هشت سال زندان و پنج سال محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم شد.


وزارت بازرگانی
رضا صدر در کابینه بازرگان وزیر بازرگانی بود و در کابینه شورای انقلاب به سرپرستی بنی صدر هم به عنوان وزیر بازرگانی انتخاب شد.
 وزارت بهداری
کاظم سامی متولد 1314 اولین وزیر بهداری جمهوری اسلامی بود. او پنج ماه پس از انقلاب طرح « طب ملی» را اعلام کرد که به موجب آن هزینه دکتر، دارو و درمان همه ایرانیان از سوی دولت تامین و تاسیس بیمارستان غیر دولتی غیر قانونی می شد.
او قبل از استعفای دولت موقت در ۱۴ آبان ۱۳۵۸ چندین بار استعفای خود را به خاطر نارسایی‌ها و کمبودها تقدیم بازرگان کرد اما نهایتاً چند روز زودتر از ۱۴ آبان استعفا داد ومورد پذیرش دولت بازرگان قرار گرفت.
دکتر سامی به عنوان نماینده مردم تهران وارد دوره اول مجلس شورای اسلامی شد و پس از اتمام دوره مجلس اول تا آخر عمر هیچ مسِولیت سیاسی نداشت.
سامی آذر ماه ۱۳۶۷ در مطب خود به قتل رسید. محمود جلیلیان متولد ۱۳۱۶ در کرمانشاه که گفته شد کارمند سازمان هلال‌احمر بوده و هنگام تصدی دکتر سامی در آن سازمان با وی درگیری داشت، قاتل دکتر کاظم سامی بود. علی‌اکبر محتشمی، وزیر کشور وقت جمهوری اسلامی سه هفته پس از قتل کاظم سامی اعلام کرد محمود جلیلیان قاتل وی در حمامی در اهواز خودکشی کرده‌است/
وزارت ارشاد
ناصر میناچی متولد 1310 پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل دولت موقت، در کابینه بازرگان سمت «وزارت تبلیغات و جهانگردی» را عهده‌دار بود که به خاطر تعلق خاطرش به نام حسینه ارشاد، نام این وزارت‌خانه را به وزارت «ارشاد ملی» تغییر داد.
او در شورای انقلاب هم وزیر ارشاد بود.
میناچی که از یاران و همراهان علی شریعتی و از مؤسسان حسینیه ارشاد به شمار می‌رفت از جمله افرادی بود که در تهیه پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی نقش داشت.
او که تا پایان عمر نیز عهده‌دار سمت مدیریت حسینیه ارشاد بود، بعد از تحمل یک دوره بیماری بهمن ۱۳۹۲ در سن ۸۲ سالگی درگذشت. او وصیت کرده بود در حسینیه ارشاد دفن شود اما در روز خاکسپاری ممانعت‌هایی به وجود آمد  و او در نهایت در آرامستان علی ابن جعفر در قم به خاک سپرده شد.

وزارت کشاورزی
علی‌محمد ایزدی متولد 1306 وزیر کشاورزی کابینه مهندس بازرگان بود.
بعد از پیروزی انقلاب، یدالله سحابی تلفنی به او که ساکن آمریکا بود اطلاع داد که برای تصدی وزارت کشاورزی کابینه مهندس بازرگان انتخاب شده‌است. ایزدی در اسفند ماه وارد ایران شد و در تمام مدت حکومت کابینه موقت با مهندس بازرگان همکاری کرد.
او در سال ۱۳۵۸ در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی از شیراز شرکت کرد. اما روزی که برای یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی به مسجد سپهسالار شیراز می‌رفت، مورد حمله عده‌ای ناشناس قرار گرفت. غروب همان روز هم ستاد انتخاباتی‌اش غارت و در و پنجره‌ها شکسته و اثاثیه به آتش کشیده شد.
ایزدی بعد از انتخابات، برای مسافرتی کوتاه و دیدن خانواده‌اش به آمریکا رفت ولی نتوانست به ایران برگردد. او بعدا به کانادا رفت و تا امروز در آن‌جا زندگی می‌کند.
وزارت دادگستری
اسدالله مبشری متولد 1288 پس از انقلاب در دولت موقت مهندس بازرگان به سمت نخستین وزیر دادگستری پس از انقلاب رسید. او پس از چند ماه استعفا کرده و تنها به فعالیت های فرهنگی پرداخت.
در دهه ی ٦٠ و به دنبال امضای بیانیه هایی از طرف "جمعیت دفاع از آزادی و حاکمیت ملت ایران" برای مدت کوتاهی به زندان افتاد. او سرانجام در سال ١٣٦٩ و پس از گذراندن دوره ی سخت بیماری درگذشت.
«احمد صدر حاج‌سیدجوادی» متولد در تیر ماه ۱۳۵۸ نیز با استعفای اسدالله مبشری به وزارت دادگستری منصوب گردید که تا آخر مأموریت دولت موقت ادامه داشت.
وزارت راه و ترابری
مهندس محمد یوسف طاهری قزوینی متولد 1306 وزیر راه و ترابری در دولت موقت مهدی بازرگان بود. او که فارغ التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران بود اواخر سال 60 به تقاضای خود از وزارت راه بازنشسته شد.
وزارت صنایع
محمود احمدزاده هروی وزیر صنایع در دولت موقت مهدی بازرگان بود و در شورای انقلاب هم عهده دار وزارت صنایع بود.
احمدزاده که در سال های 1359 تا 1360 نیز به عنوان وزیر مشاور و سرپرست شرکت ملی فولاد ایران مشغول به کار بود، طی دهه شصت به عنوان سفیر جمهوری اسلامی در یوگسلاوی، مشاور وزیر معادن و فلزات و رئیس سازمان زمین شناسی کشور مشغول به خدمت بود.
وی علاوه بر فعالیت در خارج از دانشگاه، در سال های 1341 تا 1349 به عنوان دستیار گروه مهندسی معدن دانشکده فنی و از سال 1350 تا 1355 به عنوان استادیار دانشکده و از سال 1355 تا 1360 نیز به عنوان دانشیار گروه مهندسی معدن فعالیت کرد. او طی دهه های 50 و 60 نیز به عنوان مدیر گروه آموزشی مهندسی معدن دانشکده و عضو هیات علمی گروه مهندسی معدن مشغول به فعالیت بود.
سال 92 در مراسمی تمبر یادبود دکتر محمود احمدزاده هروی اولین وزیر صنایع در جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد. 
وزارت علوم
علی شریعتمداری متولد 1302 وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت موقت مهدی بازرگان بود.
وی که مدرک کارشناسی فلسفه را از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را از دانشگاه میشیگان و دکترا را از دانشگاه تنسی دریافت کرده، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
استاد سابق دانشگاه شیراز و دانشگاه اصفهان است هم اکنون عضو هیات علمی دانشگاه آزاد است.
وزارت کار
داریوش فروهر متولد ١٣٠٧ در بهمن 1357 در کابینه دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان به عنوان وزیر کار مشغول به کار شد. وی با استعفای دولت موقت از فعالیت‌های اجرایی فاصله گرفت.

 فروهر در آغاز پاییز سال 60 به زندان رفت که پنج ماه بطول انجامید و پس از آن به طیف اپوزیسیون ملی‌گرا پیوست.
شامگاه اول آذرماه 1377 داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری در منزل مسکونی‌شان در تهران در جریان موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای به قتل رسیدند.
وزارت کشور
احمد صدر حاج‌سیدجوادی متولد 1296 در دولت مهدی بازرگان عهده دار وزارت کشور شد.
او اواخر سال ۱۳۵۶ و بهار و تابستان ۱۳۵۷ در تهیه پیش نویس قانون اساسی شرکت داشت.
حاج‌سیدجوادی پس از سقوط دولت موقت در مقدمات تشکیل مجلس شورا دخالت داشت و در نتیجه به نمایندگی مردم قزوین در مجلس اول انتخاب گردید.
سیداحمدصدرحاج سیدجوادی بامداد یک شنبه ۱۱ فروردین ۱۳۹۲ در بیمارستان آبان شهر تهران در ۹۶ سالگی درگذشت.

«هاشم صباغیان» متولد ۱۳۱۶ نیز مدتی در دولت بازرگان وزیر کشور شد. او بعد از کابینه بازرگان به دوره اول مجلس شورای اسلامی راه یافت.

سال 90 خبر درگذشت هاشم صباغیان در جریان تشییع پیکر عزت اله سحابی منتشر شد که این خبر تکذیب و اعلام شد صباغیان علیرغم فشارهای روحی و مشکلات پدید آمده جسمی، پس از مداوا به منزل منتقل شده و در سلامت به سر می‌برد.
وزارت مسکن و شهرسازی
مصطفی کتیرایی وزیر مسکن و شهرسازی در دولت موقت مهدی بازرگان و از اعضای شورای انقلاب بود. او در کابینه شورای انقلاب هم مسوولیت وزارت مسکن را برعهده داشت.
 وی اکنون کارشناس رسمی داد گستری در رشته راه و ساختمان است و تا سال ١٣٦٨ ریاست کانون کارشناسان رسمی دادگستری را برعهده داشت .
وزارت نفت
علی‌اکبر معین‌فر متولد ۱۳۰۷ نخستین وزیر نفت پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران است.
پس از استعفای دولت بازرگان در ۱۴ آّبان ۵۸، دولت شورای انقلاب آغاز به کار کرد. بدنه اصلی این دولت، همان وزرای دولت بازرگان بود و تنها چند وزیر تغییر کرد. معین فر همچنان در این دوران وزیر نفت بود.
معین‌فر در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و موفق به ورود به مجلس در دور اول شد.
معین فر در انتخابات سال ۱۳۷۶ برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد.
در سال 1381 کانون مهندسین فارغ التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران وی را به عنوان مهندس برجسته معرفی نمود.
علی‌اکبر معین‌فر در سال ۸۶ برگزیده رتبه اول پیشگامان و پیشکسوتان مهندسی عمران کشور شد.
وزارت نیرو
عباس تاج وزیر نیرو در دولت موقت مهدی بازرگان بود. او یکی از باسابقه ترین مدیران نیرویی کشور محسوب می شود که مدتی بر مسند مدیریت وزارت نیرو تکیه زد. وی کمتر از یکسال این مسوولیت را برعهده گرفت اما در آن زمان مسایل حاشیه ای اجازه تحول در وزارت نیرو را نداد و مدیریت وی با نتیجه محسوسی به پایان نرسید.
وزارت دفاع
احمد مدنی متولد مرداد ۱۳۰۸ پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرمانده نیروی دریایی و اولین وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران در دولت مهدی بازرگان شد.
وی پس از پیروزی انقلاب در کابینه مهندس بازرگان به سمت وزیر دفاع و فرماندهی نیروی دریایی انتخاب شد اما پس از حدود دو ماه از وزارت دفاع کناره گرفت. پس از آن بنا به خواست مهندس بازرگان، وی مدتی عهده دار استانداری خوزستان شد.
 او در بهمن سال ۱۳۵۸ در نخستین انتخابات ریاست جمهوری ایران شرکت کرد و حائز رتبه دوم شد. مدنی در انتخابات مجلس اول نیز از حوزه کرمان به نمایندگی مجلس انتخاب شد اما اعتبارنامه او در مجلس تصویب نشد. 
وی از سوی دانشجویان خط امام به جاسوسی و ارتباط با آمریکا متهم شد، لذا در اواسط سال ۱۳۵۹ برای همیشه از کشور خارج شد و به آمریکا مهاجرت کرد.
احمد مدنی در بهمن ۱۳۸۴ پس از یک بیماری نسبتاً طولانی در اثر ابتلا به سرطان، در ایالت کلرادو در آمریکا درگذشت.
دومین وزیردفاع«تیمسار سرتیپ محمدتقی ریاحی» متولد سال ۱۲۸۹ در فروردین ماه سال ۱۳۵۸ و همزمان با رفراندم جمهوری اسلامی در دولت موقت انقلاب به نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان، بعنوان دومین وزیر دفاع ملی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد، امّا سرانجام و پس از شش ماه از این منصب استعفا داد و به فرانسه مهاجرت کرد و تا پایان عمر در این کشور ماند.
 محمدتقی ریاحی سرانجام در مرداد ماه سال ۱۳۶۷ در شهر نیس در جنوب فرانسه درگذشت.

به جای او، مصطفی چمران در تاریخ ۷ مهرماه ۱۳۵۸ به عنوان وزیر دفاع ملی، منصوب شد.
وزیرسوم دفاع«مصطفی چمران »متولد 1310 از سوی مهندس بازرگان به معاونت نخست‌وزیری دولت موقت در امور انقلاب منصوب شد. او پس از حوادث کردستان به تهران احضار شد و از سوی امام خمینی به سمت وزارت دفاع منصوب شد.

از دیگر مسئولیت‌های وی می‌توان به نمایندگی تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی و نمایندگی امام در شورای عالی دفاع اشاره کرد.
چمران با آغاز دفاع مقدس به اهواز رفت و ستاد جنگ‌های نامنظم را بنیان‌گذاری کرد. از دیگر کارهای مهم وی ایجاد هماهنگی بین نیروهای ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی بود که در منطقه حضور داشتند. مصطفی چمران در سی و یک ام خرداد ماه ۱۳۶۰ در مسیر دهلاویه-سوسنگرد به شهادت رسید.

وزیر مشاور
یدالله سحابی متولد 1284 در دولت موقت به نخست‌وزیری مهدی بازرگان که پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ تشکیل شد، سمت وزیر مشاور را داشت. 
تدوین پیش نویس قانون اساسی (که با همکاری دولت و شورای انقلاب انجام شد) با سرپرستی سحابی آماده و منتشر شد.
او پس از آن نیز به عنوان نماینده مردم تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب و به عنوان رئیس سنی اولین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب شد.
یدالله سحابی فروردین ۱۳۸۱ در پی خونریزی مغزی و کهولت سن در بیمارستان جم تهران درگذشت.
مراسم تشییع و خاکسپاری دکتر سحابی دو روز بعد برگزار شد و پیکر یدالله سحابی در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد.
«معاونت تربیت بدنی»دولت موقت
حسین شاه‌حسینی متولد ۱۳۰۶ معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی و رئیس کمیته ملی المپیک در دولت مهدی بازرگان بود.
«معاونت محیط زیست»کابینه بازرگان
عباس سمیعی سومین رئیس سازمان محیط زیست ایران و اولین رئیس این سازمان بعد از انقلاب اسلامی ایران بود. او از اسفند ۱۳۵۷ تا آبان ۱۳۵۸ رئیس سازمان محیط زیست ایران بود. 
«معاونت برنامه وبودجه»کابینه بازرگان
عزت الله سحابی متولد ۱۳۰۹ عضو شورای انقلاب و معاون برنامه و بودجه بود.
سحابی از جمله افرادی بود که از سوی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و شهید مطهری به عنوان اعضای شورای انقلاب اسلامی برگزیده شد.
با ورود امام به ایران و تشکیل دولت موقت، سحابی همچون اغلب همفکرانش به یاری بازرگان شتافت. مهرماه 1358 بود که عزت‌ الله سحابی به سازمان برنامه ‌و ‌بودجه رفت تا بعد از علی‌اکبر معین‌فر، دومین رییس سازمان برنامه‌ و بودجه بعد از انقلاب باشد.
بعد از  تسخیر سفارت آمریکا در تهران سحابی نیز به اتفاق نخست‌ وزیر و دیگر اعضای دولت موقت استعفا داد.
چند ماه بعد در جریان انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی، سحابی در انتخابات شرکت کرد و به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافت. او در مجلس ریاست کمیسیون برنامه و بودجه را برعهده گرفت.

سحابی در خرداد سال 90 به دلیل سکته مغزی در بیمارستان در سن 81  سالگی درگذشت.
تشییع عزت‌الله سحابی در لواسان در خرداد ۱۳۹۰، یک روز پس از درگذشت وی، انجام شد و وی در قبرستان بهشت فاطمه لواسانات دفن شد. مراسم تشییع وی با درگیری همراه شد و هاله سحابی دختر وی نیز در این مراسم درگذشت.
«سخنگوی دولت مهندس بازرگان»
صادق طباطبایی متولد ۱۳۲۲ سخنگوی دولت ایران در دوره مهدی بازرگان بود.
طباطبایی برادر همسر سیّد احمد خمینی فرزند امام خمینی و خواهر زاده امام موسی صدر و از افراد تأثیرگذار در سال‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران بوده‌است.
او در بهمن ۱۳۵۷ به همراه امام به ایران آمد و ابتدا در وزارت کشور، معاونت سیاسی و اجتماعی آن وزارتخانه ونیز برگزاری رفراندوم نظام جمهوری اسلامی را عهده دار شد.
صادق طباطبائی سپس در دولت مهدی بازرگان معاونت سیاسی نخست وزیر و سخنگویی دولت را بر عهده گرفت و به عنوان وزیر مشاور این دولت، انجام وظیفه کرد. بعد از استعفای بازرگان و تا شروع نخست وزیری رجایی او با حکم امام، سمت سرپرستی نخست وزیری و نهادهای وابسته را عهده دار شد.
در سال ۱۳۸۸ گمانه‌زنی‌هایی در مورد احتمال کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری دهم مطرح شد اما در جریان تبلیغات انتخاباتی محسن رضایی وی را به عنوان مشاور خود برگزید.

مروری کوتاه بر زندگینامه زنده یاد دکتر صادق طباطبایی

سید صادق طباطبایی که سال ۱۳۹۲ مبتلا به سرطان ریه شده بود، پس از یک سال در ۲ اسفند ۱۳۹۳ در دوسلدورف آلمان درگذشت.

توضیحات پایانی نگارنده-پیراسته فر:درمنابع مأخوذه،ویرایش های لازم صورت گرفته است -حذف واضافات-وعکسهامناسب افزوده ام .

مهندس بازرگان باهمه تحمل ناملایمات، هرگز از انقلاب قهر نکرد وحرمتهارانگهداشت.

دامادمهندس بازرگان:با ورود رهبر انقلاب (امام خمینی) در روز ۱۲ بهمن به تهران، ظرف ۳ روز با پیشنهاد مرحوم آیت‌الله شهید مطهری به شورای انقلاب، مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیرمورد تصویب قرار می‌گیرد. مهندس بازرگان می‌گوید من باید فکر کنم حداقل یک شب وقت می‌خواهم. آیت‌الله طالقانی به مهندس بازرگان می‌گوید شما از روحیه روحانیت اطلاع کافی نداری و نمی‌توانی خود را با آنها هماهنگ کنی. به هر حال با فشار اکثریت، مهندس بازرگان نخست وزیری را پذیرفت و در روز ۱۵ بهمن‌ماه سال ۵۷ همان جلسه تاریخی و به یاد ماندنی در مدرسه علوی با حضور رهبر انقلاب، مهندس بازرگان، دکتر یزدی و هاشمی رفسنجانی در حضور خبرنگاران بین‌المللی و داخلی کثیری برگزار شد و متن حکم امام برای نخست وزیری مرحوم بازرگان قرائت شد که آن را آقای دکتر یزدی به انگلیسی و آقای دکتر غلامعباس توسلی به فرانسه ترجمه کردند.

 مهندس بازرگان در اردیبهشت ۵۸ نامه مفصلی برای رهبر انقلاب نوشتند که ادامه کار نخست وزیری به ترتیبی که بود برایشان مقدور نیست و خواهان اصلاح رویه خبری صداوسیما شدند ولی آیت‌الله خمینی همچنان خواهان ادامه کار دولت بودند. نیت مرحوم بازرگان این بود که امام اوضاع را کنترل کنند چرا که چپ‌های تندرو که خود را پیرو خط امام می‌خواندند عملا دولت را فلج کرده بودند. شما باید بدانید که گروه‌های چپ و اعضای حزب توده  بعضی وزارت‌خانه‌ها را اشغال کرده بودند و عملا برخی از وزرای دولت به سختی می‌توانستند در محل کار خود حاضر شوند، بنابراین درخواست مرحوم بازرگان از امام به این معنا نبود که ریاست هیئت دولت را عهده‌دار شوند.

امام خمینی گفت:بگذارید جو آرام شود،بعد امیرانتظام را آزاد کنید

*در مورد مرحوم امیرانتظام باید عرض کنم که مرحوم شهید آیت‌الله قدوسی آقای بازرگان را خواست و گفت من پرونده انتظام را مطالعه کرده‌ام و مطلبی درباره خیانت ایشان پیدا نکردم و باید آزاد شوند. مهندس بازرگان می‌گویند تمام اقداماتی که عباس انتظام در مدت ماموریتش در داخل یا خارج از کشور انجام داده به دستور شخص من بوده است. امام پس از دیدار با شهید قدوسی اعلام می‌کند بگذارید جو آرام شود، امیرانتظام را آزاد کنید. ولی آنهایی که پروژه تخریب بازرگان را دنبال می‌کردند اجازه ندادند جو آرام شود 

بنی اسدی: موجودی حساب بانکی بازرگان در زمان فوت ۲۳۰۰ تومان بود

رابطه امام با مرحوم بازرگان تا زمانی که رهبر انقلاب در قید حیات بودند همواره احترام‌آمیز بود. حتی بالا گرفتن اختلافات میان طرفین پس از ماجرای آزادسازی خرمشهر و مواضعی که مرحوم بازرگان و نهضت آزادی برای پذیرش قطعنامه و پایان جنگ هم گرفتند با وجود برخی شیطنت‌ها نیز نتوانست آن احترام میان رهبر انقلاب و مرحوم بازرگان را از بین ببرد و بازرگان نیز هرگز از انقلاب قهر نکرد و به  دولت‌های پس از دولت خود مشاوره داد و از آنان حمایت کرد. در هفته‌های پایانی عمر شریف مرحوم بازرگان که در بیمارستان بودند هم مرحوم سیداحمدآقا خمینی در بیمارستان دی به عیادت ایشان آمد و حدود نیم‌ساعت با یکدیگر صحبتی کاملا صمیمانه داشتند. دو بار گفتند که امام تا آخر عمرشان به تدین  و درستی شما اعتقاد داشتند (نقل به مضمون).

 اگر مهندس بازرگان به جای ارسال نامه استعفاء که در ۱۴ آبان نوشته بود و قبلش از حمایت تمام اعضای دولت از جمله شهید چمران هم برخوردار بود، اگر از چمران یا حتی سخنگوی دولت مرحوم صادق طباطبایی می‌خواست یا شخصا به قم می‌رفتند و با امام در اینخصوص صحبت می‌کرد شاید تاریخ انقلاب مسیر دیگری را طی کرده بود. شاهد این ادعا احضار همزمان مرحومان هاشمی رفسنجانی، بهشتی و باهنر در صبح روز ۱۵ آبان است به منزل امام در قم در مخالفت با استعفای دولت و طبق شواهد، امام از ایشان می‌خواهند که به تهران برگشته و مهندس بازرگان را منصرف کنند. آقایان وقتی با اتومبیل از قم به سمت تهران حرکت می‌کنند از رادیو خبر استعفای دولت را می‌شنوند و متوجه می‌شوند که خبر علنا پخش شده. دوباره به منزل امام بازمی‌گردند و می‌گویند حالا که رادیو و تلویزیون خبر استعفا را پخش کرده، شما مخالفت نکنید و امام در برابر کار انجام‌شده آن استعفا را می‌پذیرند. البته خبر استعفا محرمانه بود ولی گویا آقای صادق طباطبایی ماجرای هیئت دولت را  صبح روز ۱۴ آبان با یکی از نزدیکان خود مطرح کرده و ایشان آقای قطب‌زاده را در جریان گذاشته بودند و آقای قطب‌زاده نیز کار خودش را کرد./وزیر مشاور در امور اجرایی در کابینه دولت موقت/دکتر محمدحسین بنی اسدی۲۹ آبان ۱۳۹۹ایسنا