میکروب ؟ ویروس ؟ باکتری ؟سلول چیستند؟
ویروس ها» از نظر آناتومی مولکولی ساده تر از باکتری ها هستند. ساختار آنها نیز ساده است به این معنا که هدف و عملکرد اصلی ویروس ها حمله به میزبان و تکثیر خود است. بنابراین ساختار آنها اساساً با یک DNA، یک پوشش هسته ای و پروتئین های میخ دار است که به میزبان خود متصل می شوند.
«« باکتری ها»ساختار سلولی پیچیده تر از ویروس هادارند.
« باکتری ها» بزرگتر با اندامک های سلولی بیشتر هستند( ۱۰۰۰ نانومتر) که همگی برای بقای باکتری ها عمل می کنند، مانند: DNA، ماتریکس سلولی، میتوکندری، دیواره سلولی و دستگاه گوارش.
درمان هایی مانند آنتی بیوتیک ها به روش های مختلف این اندامک ها را هدف قرار می دهند. با این حال، اگر مصرف مکرر آنتی بیوتیک مصرف شود، همیشه تعداد کمی از باکتری ها زنده می مانند.
DNA « باکتری ها» تا هنگامی تکثیر میشود که آنتیبیوتیک بیاثر میشود. این می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی شود که از کشتن سویه جدید هر داروی جدیدی جلوگیری می کند.
تفاوت میکروب باویروس
ویروس های حیات موجودات غیر زنده محسوب می شوند.
«باکتری ها» موجودات زنده تک سلولی هستند.
« ویروس ها» برای تکثیر همیشه به یک سلول میزبان نیاز دارند.
« باکتری ها» از طریق شکافت دوتایی(غیرجنسی) تکثیر می شوند.
در «ویروس ها»دیواره سلولی وجود ندارد. در عوض یک پوشش پروتئینی محافظ به نام «کپسید» وجود دارد.
در « باکتری ها»دیواره سلولی ساخته شده از «لیپوپلی ساکارید» یا «پپتیدوگلیکان» وجود دارد.
اندازه «ویروس ها» بین ۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر متغیر است. ویروس ها فقط در زیر میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده هستند.
اما «باکتری ها»نسبتاً بزرگتر هستند و اندازه آنها بین ۸۰۰ نانومتر تا ۱۰۰۰ نانومتر است. باکتری ها را می توان در زیر میکروسکوپ نوری مشاهده کرد.
ریبوزوم ها در «ویروس ها» وجود ندارند امادر « باکتری ها» وجود دارند.
در ویروس ها DNA یا RNA ماده ژنتیکی در داخل کپسید محصور می شود.
در « باکتری ها» DNA یا RNA آزادانه در سیتوپلاسم شناور است.
متابولیسم «ویروس ها» هیچ گونه فعالیت متابولیکی در داخل ذرات ویروس ندارند.
باکتری ها فعالیت های متابولیکی را در داخل سلول نشان می دهند.
مضر بودن
بیشتر «ویروس ها» مضر هستند اما برخی می توانند مفید باشند.
تنها درصد کمی از «ویروس ها» باعث آسیب به انسان می شود.
«ویروس ها» باعث عفونت های سیستمیک می شوند.
«باکتری ها»باعث عفونت های موضعی می شوند.
بیماریهای کووید-۱۹، ایدز، سرماخوردگی، آنفولانزا و آبله مرغان نمونههایی از بیماریهای «ویروسی» هستند.
گاستریت، مسمومیت غذایی، زخم، مننژیت و ذات الریه از بیماری های باکتریایی شایع هستند.
درمان بیماری «ویروسی» فقط با واکسن قابل پیشگیری است.
عفونت های «باکتریایی» را می توان با داروهای آنتی بیوتیک درمان کرد.
سلول های باکتریایی با سلول های حیوانی متفاوت هستند زیرا دارای دیواره های سلولی هستند. بنابراین، دارویی که به دیواره های سلولی حمله می کند، هیچ اثر منفی قابل توجهی بر روی سلول های میزبان پستانداران نخواهد داشت. دیواره سلولی از واحدهای پپتید (پروتئین) و گلیکان (قند) تشکیل شده است. اکثر باکتری ها دارای دیواره های سلولی متشکل از یک یا چند لایه محافظ در بالای غشای سیتوپلاسمی خود هستند. باکتری های گرم منفی همچنین دارای دو لایه لیپیدی خارجی اضافی هستند.
دیواره سلولی از باکتری ها در برابر آسیب محافظت می کند. مهار سنتز دیواره سلولی یکی از رایج ترین روش های عمل آنتی بیوتیک ها است.
با مهار سنتز پپتیدوگلیکان، از رشد باکتری ها جلوگیری می شود. این باکتری ها در معرض لیز اسمزی قرار خواهند گرفت.
ساختار پپتیدوگلیکان دی ساکارید-پنتاپپتید برای هر ۲ باکتری گرم منفی و گرم مثبت مشترک است.
پپتید (پروتئین) و گلیکان (قند) تشکیل شده است. اکثر باکتری ها دارای دیواره های سلولی متشکل از یک یا چند لایه محافظ در بالای غشای سیتوپلاسمی خود هستند. باکتری های گرم منفی همچنین دارای دو لایه لیپیدی خارجی اضافی هستند.
دیواره سلولی از باکتری ها در برابر آسیب محافظت می کند. مهار سنتز دیواره سلولی یکی از رایج ترین روش های عمل آنتی بیوتیک ها است.
با مهار سنتز پپتیدوگلیکان، از رشد باکتری ها جلوگیری می شود. این باکتری ها در معرض لیز اسمزی قرار خواهند گرفت.
میکروب از واژه micribios گرفته شده که از دو بخش micro ( کوچک) و bio( زنده )تشکیل شده است.
میکروب ها (میکروارگانیسم) به گروهی از موجودات گفته می شوند که با چشم غیرمسلح دیده نمی شوند .
«باکتری ها» گروهی از«میکروب ها» هستند.
«باکتری ها» گروه بزرگی از «پروکاریوتهای» میکروسکوپی و «تک سلولی» هستند. این گروه، ارگانیسمهایی را شامل میشوند که هسته نداشته و اندامکهای غشادار نیز در آنها وجود ندارد.
باکتری (Bacteria) گونهای از سلولهای زیستی پروکاریوت هستند. این سلولها که به صورت مفرد باکتریوم (Bacterium) نامیده میشوند، بزرگترین سلسله در ارگانیسمهای پروکاریوت به شمار میآیند. در میان ارگانیسمهای مختلف، باکتریها بسیاری از ویژگیها و معیارهای موجود زنده را منعکس میکنند،
باکتریها از سلول تشکیل شدهاند،برای رشد و تولید مثل نیاز به کسب انرژی از محیط دارند،اطلاعات ژنتیکی خود را از طریق DNA منتقل میکنند.
هم باکتریها و هم ویروسها قادر به ایجاد بیماریاند. اما این دو از نظر بیولوژیک کاملا با هم تفاوت دارند. در حالی که باکتریها تکسلولی هستند، ویروسها موجود زنده نیستند و به همین دلیل هم نمیتوان آنها را از بین برد.
باکتریهای موجود در بدن به هضم غذا، حفاظت از ما در برابر سایر باکتریها یا میکروبها و همچنین تامین مواد مغذی برای بدن کمک میکنند.
باکتریها در زیر میکروسکوپ به شکل میله، کروی،مارپیچ یاخمیده هستند و در شرایط مناسب میتوانند به سرعت تکثیر و چندبرابر شوند. در سویی دیگر شماری از باکتریها هم هستند که سبب بروز عفونت در بدن میشوند. عفونت ناشی از باکتریها شامل گلودرد استرپتوکوکی، سل و عفونت مجاری ادرار (UTI) است.
از آنتی بیوتیک برای درمان عفونتهای باکتریایی استفاده می شود، اگر چه بهتر است به سیستم ایمنی اجازه دهیم که تا آنجا که میتواند با باکتریها مبارزه کند.
« باکتریها »معمولاً توسط فرآیندی که به عنوان «شکافت باینری» (Binary Fission) یا تقسیم دوتایی شناخته میشود، به صورت غیرمتناوب تولید مثل میکنند. در این فرایند، یک سلول واحد به دو سلول یکسان دختری همانندسازی کرده و تقسیم میشود. در شرایط مناسب، باکتریها میتوانند رشد نمایی را تجربه کنند.
«شکاف باینری» چیست؟
«شکاف باینری» نوعی یا شکلی از تولید مثل یا تقسیم غیرجنسی است که توسط باکتری انجام می شود.
تولید مثل غیرجنسی انواع مختلفی دارد.
چهار نوع «تولیدمثل غیرجنسی»عمده عبارتند از:
۱- شکاف باینری: سلول تک والد DNA خود را دو برابر می کند ، سپس به دو سلول تقسیم می شود. معمولاً در باکتری ها رخ می دهد.
۲ - جوانه زدن: رشد کوچک در سطح والدین از بین می رود ، و در نتیجه دو نفر تشکیل می شوند. در مخمر و بعضی از حیوانات وجود دارد
۳ - تکه تکه شدن: موجودات به دو یا چند تکه تقسیم می شوند که به یک فرد جدید تبدیل می شوند. در بسیاری از گیاهان و همچنین برخی از حیوانات (مانند مرجان ، اسفنج و ستاره دریایی) وجود دارد.
۴- پارتنوژنز: یک جنین از یک سلول نابارور رشد می کند. در بی مهرگان ، و همچنین در برخی از ماهی ها ، دوزیستان و خزندگان رخ می دهد،مثلاژدهای کومودو از طریق پارتنوژنز تولید می شود.
باکتریهای گرم مثبت و باکتری گرم منفی چیست؟
باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی ساختار دیواره سلولی متفاوتی دارند اما ترکیب جدید آنتی بیوتیک قادر است از دیواره سلول هر دو شکل باکتری عبور کرده و سپس به دی.ان.ای متصل شود.
یافتههای این مطالعه که در مجله "Chemical Science" منتشر شده، راه را برای توسعه روشهای درمانی جدید برای انواع باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک از جمله باکتری گرم مثبت استافیلوکوک اورئوس(طلایی) مقاوم به متی سیلین(Methicillin-Resistant Staphylococcus aureus) به اختصار مِرسا و باکتری گرم منفی اشریشیا کلی فراهم میکند.
محققان دانشگاه "شفیلد" پیشتر ترکیباتی تولید کرده بودند که بطور خاص باکتریهای گرم منفی را هدف قرار میداد اما این ترکیب جدید یک ضد میکروب قوی است که میتواند هر دو نوع باکتری را مورد هدف قرار دهد.
درمان سویههای باکتریهای گرم منفی بسیار دشوار است زیرا دیواره سلولی آنها از ورود داروها به درون میکروب جلوگیری میکند و آنها میتوانند باعث عفونتهایی از جمله ذات الریه، عفونتهای دستگاه ادراری و عفونتهای جریان خون شوند.
پزشکان در ۵۰ سال گذشته درمان جدیدی برای باکتریهای گرم منفی نداشتهاند و از سال ۲۰۱۰ تاکنون هیچ داروی بالقوهای وارد آزمایشات بالینی نشده است.
مقاومت به آنتی بیوتیک یعنی میکروبهای بیماریزا که برای مبارزه با آنان آنتیبیوتیک استفاده میشوند، با جهش ژنی(موتاسیون) نسبت به این داروها مقاومت پیدا کنند و نسلهای جدیدی به وجود بیایند که نتوان با آنها مبارزه کرد. این پدیده کل جامعه انسانی را به خطر میاندازد. مقاومت باکتریها به آنتی بیوتیکها یکی از بزرگترین چالشهایی است که سلامت انسان عصر مدرن را تهدید میکند.
*باکتریهای گرم مثبت نسبت به پنی سیلین و مواد ضد باکتریایی حساستر از گرم منفی ها هستند.
*گرم مثبت بودن یک باکتری خصوصیتی است که براحتی از بین می رود اما گرم منفی بودن تحت هیچ شرایطی از بین نمی رود،
«ویروسها»برخلاف باکتریها، ویروسها فقط با کمک سلول میزبان میتوانند تکثیر شوند. از آنجا که ویروسها اندامکهای لازم برای تولید مثل اجزای ویروسی را ندارند، بنابراین باید از اندامکهای سلول میزبان برای تکثیر استفاده کنند. در تکثیر ویروس، ویروس ماده ژنتیکی خود (DNA یا RNA) را به سلول تزریق میکند. ژنهای ویروسی در سلول میزبان همانندسازی میشوند و دستورالعمل ساخت اجزای ویروسی را فراهم میکند. پس از جمعآوری قطعات و ویروسهای تازه شکل گرفته، ویروسها بالغ شده و سلول میزبان را میشکنند و سلولهای دیگر را آلوده میکنند.
«ویروسها کوچکتر از باکتری هستند» و برای رشد و تکثیر نیاز به «میزبانهای زنده »مثل انسان، گیاهان یا حیوانات دارند، در غیر این صورت بدون میزبان یا موجودات زنده نمیتوانند رشد کنند و زنده بمانند.
وقتی یک ویروس وارد بدن میشود، به برخی سلولها حمله میکند و روی سیستم سلول مینشیند و آن را برای تولید و تکثیر ویروس، آماده میکند.
اکثر ویروسها باعث بروز بیماری میشوند. نمونهای از بیماریهای ناشی از ویروس شامل :
سرماخوردگی معمولی،آنفولانزا، تبخال، زونا، سرخک، آبله مرغان، ایدز و اکنون کووید ۱۹
ژنوم چیست؟
ژنوم مجموعه ی کامل دستورالعمل های ژنتیکی هر موجود زنده میباشد، هر ژنوم حاوی تمام اطلاعات لازم برای ساخته شدن، رشد و گسترش یافتن موجود زنده است.
ژنوم از DNA تشکیل شده اند. در میان DNA یک کد شیمیایی خاص که سلامتی، رشد و نمو ما را جهت دهی میکند، وجود دارد.
این «کُد »بر اساس چهار باز نوکلئوتیدی که DNA را می سازند تعیین شده:
آدنین( A)، سیتوزین(C)، گوانین(G) و تیمین(T).
دی ان ای( DNA)ساختار مارپیچی دوگانه ای دارد. رشته های تکی DNA به صورت مستقل در هم پیچیده و ساختاری به نام کروموزوم(chromosome) را ایجاد میکنند. کروموزوم ساختار رشته مانندی است که درون سلول های ما قرار داشته و از مولکول DNA طویلی که دور یک داربست پروتئینی پیچیده شده، ساخته شده است.
انسان ها ۲۳ جفت کروموزوم دارند، بقیه موجودات هم کروموزوم دارند که البته بیشتر کروموزوم های باکتریایی به صورت حلقه هایی از DNA هستند. کروموزوم های شما در ناحیه ای به نام هسته درون هر سلول قرار دارند. هسته ساختاری است که در مرکز همه سلول های یوکاریوتی موجود میباشد. این قسمت حامل ژنوم ها بوده و مثل یک اتاق کنترل کننده برای سلول عمل میکند. در میان کروموزوم های ما قسمت هایی از DNA بنام شکل ژنوم(Formgene) هستند. در حقیقت Formgene قسمتی پروتئینی از DNA در بین ژنوم است، که اطلاعات را برای ساخت مولکول ها، حمل میکند.
مجموعه کامل DNA هر موجود زنده «ژنوم» (Genome) آن نام دارد. از آنجا که DNA، تقریبا همیشه به صورت دو رشتهای وجود دارد،
طول ژنوم با واحد «جفتباز» bp(Base Pair) اندازهگیری میشود.
جدول :اندازه ژنوم موجودات مختلف:
ژنوم در موجودات مختلف
موجودزنده | اندازه-تقریبی- ژنوم(bp) | تعدادکروموزوم | تعدادژنهای شناخته شده رمزکننده پروتئین | |
انسان | ۳میلیارد | ۴۶ | ۲۰تا۲۵هزار | |
شامپانزه | ۳میلیارد | ۴۸ | ۲۰تا۳۰هزار | |
گیاه آرابیدوپسیس تالیانا | ۱۳۵میلیون(مگا) | ۱۰ | ۲۷هزار | |
مخمر ساکارومایسز سرویزیه | ۱۲میلیون(مگا) | ۱۶ | ۵۳۰۰ تا ۵۴۰۰ | |
باکتری اشرشیا کولی | ۴،۶میلیون(مگا) | ۱ | ۴۰۰۰ | |
تقریباً همه سلولهای بدن انسان، حاوی یک نسخه کامل از حدود ۳ میلیارد جفت باز DNA یا حروف تشکیل دهنده ژنوم او هستند.
باکتری یک میکروب است»ولی هرمیکروبی باکتری نیست.
ویروس یک میکروب است ولی هرمیکروبی «ویروس»نیست.
دانشمندان «ویروسها» میکروبهای غیر زنده می دانند ویامی گویند زنده بودن آنها هنوز به اثبات نرسیده است،واما«مُرده بودن» آنهارانیزنتوانسته انداثبات کنند ولذا آنهارامرز میان جانداران و بیجانها می دانند.
«باکتری »که جمع «باکتریوم »است به موجودی تکسلولی و بسیارگفته میشود. این موجودات کوچک میتوانند به تنهایی به حیات خود ادامه دهند و یا درون بدن موجود دیگری زندگی خود را بگذرانند.
ویروسها موجودات ریزی هستند؛ اما تفاوتی اساسی با باکتریها دارند. این موجودات برای ادامهی حیات باید در بدن میزبانی دیگر به رشد و تکثیر بپردازند.
هنگامی که ویروسی وارد بدن شما میشود، در واقع شروع به غارت سلولها میکند و آنها را مجبور میکند تا فعالیت عادی خود را متوقف کرده و شرایط را برای تکثیر ویروسها فراهم کنند. از بیماریهای معروفی که در اثر ورود ویروسها ایجاد میشوند میتوان به سرماخوردگی، آنفلونزا، ایدز و... اشاره کرد.
تفاوت اصلی این دو نوع عفونت در نحوهی درمان آنها است. عفونتهای ناشی از باکتری را میتوان با مصرف آنتیبیوتیکها از بین برد؛ در حالی که ویروسها واکنشی به این نوع داروها نشان نمیدهند.
هرچند شاید بتوان با برخی داروها سرعت رشد و تکثیر ویروسها را کاهش داد، اما وظیفهی اصلی مقابله با آنها بر عهدهی سیستم دفاعی بدن است و موفقیت و شکست آن را قدرت این سیستم دفاعی تعیین میکند. بدن انسانها هنگام ورود ویروسها به حالت دفاعی در آمده و در غالب موارد میتواند آنها را شکست دهد. داروهای درمان بیمارهای ویروسی، برخلاف اثر آنتییوتیکها بر باکتریها، ویروسها را از بین نمیبرند؛ بلکه در روند رشد آن اختلال ایجاد کرده و این فرصت را به سیستم دفاعی میدهند تا ویروس را از بین ببرد.
اما اینطور نیست که تمام باکتریها برای انسان مضر باشند. برای مثال باکتریهایی که در روده هستند برای هضم غذا لازمند.
ویروسها دستگاههای سلولی نیستند که بتوانند برای خود انرژی و پروتئین تولید یا حتی زاد و ولد کنند.
ویروس ها تقریبا یک هزارم باکتری ها هستند و باکتری ها نیز ده ها مرتبه از سلول ها کوچک ترند.
ویروسها بسیار کوچکتر از باکتریها هستند. بزرگی باکتریها حدود ۰/۰۰۱ میلیمتر است، بزرگی ویروسها تنها به یک صدم این میزان میرسد.
ویروسها «سلّول »ندارند.
«پیکرِ هر ویروس» از یک پوشش پروتئینی و یک مادهی وراثتی به نام (DNA)« ریبونوکلئیک اسید»(Deoxyribonucleic Acid) درست شده است. در هنگام حمله ویروس به سلّولها، تنها ماده وراثتیِ ویروس، وارد سلّول میشود.
همه ویروس ها برای تولید مثل حتماً باید وارد یک «سلّول زنده »شوند.
ویروسها میزبان اختصاصی دارند؛ یعنی هر نوع ویروس فقط به یک نوع سلّول زنده حمله میکند، ویروسی که در سلّول های گیاهان قادر به تولید مثل است، بر سلّولهای جانوران اثری ندارد.
ویروسها به اندازه ای کوچک هستند که با میکروسکوپ های نوری دیده نمیشوند و برای مشاهده آنها باید از میکروسکوپ های الکترونی استفاده کرد.
سلول چیست؟
«سلولها» واحد ساختمانی پایهی تمام موجودات زنده محسوب میشوند. بدن انسان متشکل از تریلیونها سلول است. سلول ها ساختار بدن را شکل می دهند، مواد مغذی را از غذاها جذب کرده، آنها را به انرژی تبدیل میکنند و عملکردهای اختصاصی انجام میدهند. سلولها همچنین حاوی مواد وراثتی بدن هستند و میتواند از روی خودشان نسخه برداری کنند.
سیتوپلاسم
سیتوپلاسم درون سلولهاست و از مایعی ژله مانند تشکیل شده است (که آن را سیتوزول مینامیم) و همراه با سایر ساختارها هسته را احاطه میکند.
اسکلت سلولی
اسکلت سلولی شبکه ای است از رشتههای بلند که چارچوب ساختاری سلول را تشکیل میدهد. اسکلت سلولی دارای چندین عملکرد حیاتی از جمله تعیین شکل سلول و شرکت در تقسیم سلولی است و به سلولها اجازه جنبش میدهد. همچنین مسیری را فراهم میکند تا حرکت اندامکها و سایر مواد درون سلول را هدایت کند.
شبکه اندوپلاسمی (ER)
این اندامک به فراوری مولکولهای ساخته شده توسط سلول کمک میکند. همچنین شبکه اندوپلاسمی این مولکولها را به مقاصد اختصاصی خودشان چه درون و چه به بیرون سلول منتقل میکند.
دستگاه گلژی
دستگاه گلژی(Golgi Apparatus) سیستم بسته بندی سلول و هدایت پروتئین هایی است که باید از سلول ترشح شده و به خارج سیتوپلاسم ارسال شوند.
لیزوزوم و پراکسی زوم ها
این اندامک ها مرکز بازیافت سلول است. گلژی باکتریهای خارجی را که به سلول حمله کرده اند هضم میکند، سلول را از شر مواد سمی خلاص کرده و اجزای سلولی فرسوده را بازیافت میکند.
میتوکندری
میتوکندریها اندامکهای پیچیده ای هستند که انرژی غذا را به شکلی قابل استفاده توسط سلول تبدیل میکنند. جدا از DNA ای که در هسته وجود دارد، آنها مواد ژنتیکی خاص خودشان را دارند و میتوانند از خودشان نسخه برداری کنند.
هسته
هسته به عنوان مرکز فرماندهی سلول بکار گرفته میشود، دستوراتی را برای رشد، بلوغ، تقسیم یا مرگ سلول ارسال میکند. همچنین هسته DNA (داکسی نوکلئیک اسید) یا همان مواد وراثتی سلول را در خود جای میدهد. هسته با غشایی احاطه شده است که آن را پوشش هسته میخوانیم. این غشا از DNA حفاظت کرده و هسته را از بقیه سلول جدا میکند.
غشای پلاسمایی
غشای پلاسمایی پوشش خارجی سلول است. این غشا سلول را از محیطش جدا کرده و اجازه میدهد تا مواد به سلول وارد یا از آن خارج شوند.
ریبوزومها
«ریبوزومها» اندامکهای سلول هستند که دستورات ژنتیکی سلول برای ساخت پروتئینها را پردازش میکند. این اندامکها میتوانند آزادانه در سیتوپلاسم غوطه ور شده یا به شبکه اندوپلاسمی متصل باشند.
داروی مقابله با ویروسها
ویروسها چون زنده محسوب نمی شوند، کشته هم نمیشوند.(برعکس باکتری ها که با آنتیبیوتیکها کشته می شوند)تنها داروی آن «ضد ویروسی» (Antiviral) است. این داروها مانع افزایش ویروسها شده و از ورود آنها به سلولهای میزبان جلوگیری میکنند.
بر خلاف باکتریها، ویروسها ذراتی عفونیاند و سلول نیستند.
ویروسها قطعهای از «نوکلئیکاسیدند» که درون پوششی پروتئینی محصور شدهاند.
بدین ترتیب ویروسها دستگاههای سلولی نیستند که بتوانند برای خود انرژی و پروتئین تولید و یا حتی زاد و ولد کنند. به همین دلیل هم ویروسها بسیار کوچکتر از باکتریها هستند. در حالی که بزرگی باکتریها حدود ۰۰۱ / ۰ میلیمتر است، بزرگی ویروسها تنها به یکصدم این میزان میرسد.
باکتری وبا زیر میکروسکوپ
ویروسها چگونه زاد و ولد میکنند؟
تکثیر ویروسها نسبت به باکتریها کاملا متفاوت است. آنها با کمک سلولهای دیگر تکثیر مییابند. ویروسها ویژگیهای ارثی خود را به سلولهای موجودات زنده انتقال داده و برنامه این سلولها را به هم میریزند: آنها با یک "حقه" کاری میکنند که سلولهای میزبان پس از آن صرفا ذرات ویروسی تولید کنند تا اینکه حجمشان بزرگ شده و بترکند. پس از ترکیدن و شکافتن سلول، ویروسهای جدید آزاد میشوند.
هر ویروس مختص سلولهای میزبان معینی است. برخی از ویروسها به گیاهان حمله میکنند، برخی دیگر اما به حیوانات، به انسانها و حتی به باکتریها. ویروسها میتوانند در انسان منجر به بیماریهای ایدز، هرپس، هپاتیت، تب زرد، گریپ و سرخک شوند.
داروهای ویژه برای مقابله با ویروسها
از آنتیبیوتیکها علیه باکتریها استفاده میشود. اما ویروسها چون زنده نیستند، کشته هم نمیشوند. تنها داروهای "ضد ویروسی" (Antiviral) علیه آنها اثربخش است. این داروها مانع افزایش ویروسها شده و از ورود آنها به سلولهای میزبان جلوگیری میکنند.
پزشکان با وجود این، در صورت بروز عفونت ویروسی آنتیبیوتیک تجویز میکنند. دلیل آن این است که زمانی که یک فرد آلوده به ویروس میشود، سیستم دفاعی بدنش ضعیف میشود. همین امر باعث میشود که باکتریها راحتتر وارد بدن او بشوند. به همین دلیل پزشکان هنگام ظهور عفونت ویروسی هم آنتیبیوتیک تجویز میکنند.
روش دیگر استفاده از واکسن است که میتوان از آن در مقابله با باکتریها و ویروسها استفاده کرد.
توضیحات نگارنده -پیراسته فر:آیا واقعیت دارد که «ویروس ها زنده نیستند»؟
«زنده » یا«مُرده »بودن ویروس ها
دانشمندان «ویروسها»را میکروبهای غیر زنده می دانند ویامی گویند زنده بودن آنها هنوز به اثبات نرسیده است،وامامُرده بودن آنهارانیزنتوانسته انداثبات کنند ولذا ویروس رامرز میان جانداران و بیجانها می دانند.
علت تردید؟:دانشمندان برای حیات یک موجودچندشاخص رامدنظرداشته اند ازجمله: پاسخگویی به مُحرِّک ها ، زمان رشد ، تولید مثل ،پایداری دمای بدن،سوخت و ساز...
دانشمندان(Johns Hopkins University) مرکز تحقیقاتی جانز هاپکینز -شهر بالتیمور از ایالت مریلند- آمریکا میگویند: «برای آزمایش، یک گربه، یک گیاه و یک سنگ را برای چند روز در اتاقی قرار دهید. وقتی بعد از چند روز به آنها مراجعه میکنید مشاهده میکنید که گربه و گیاه تغییر کردهاند و میتوانید این تغییر را مشاهده کنید اما سنگ به همان شکل قبلی باقی مانده است».
ویروس بدون سلول دیگرقادر به تولیدمثل نیست،شرط حیاتش«لانه گزینی»است واین متکی بودن ادامه حیات ویروس، به حیات دیگررا دال بر«زنده نبودن»دانسته اند. که دراینصورت بایدخیلی چیزهارا «زنده ندانیم،ازجمله«اسپرم»که تا رحم زن نباشد،حیاتی نیست وخیلی چیزهای دیگر..به تعبیربایدگفت«سنگ درهیچ محیط وشرایطی قابلیت ادامه حیات ندارد واما«ویروس» زنده است ،فقط نیازبه شرایط ومحیط مناسب برای ادامه حیات دارد»همانطورکه دانه ها خشکیده ودرختان وگیاهان پژمرده روبه موت برای حیات محتاج نم باراتی هستند.
درمورد«خدا»هم دانشمندان تجربی باهمین فرمول پیش رفته اند،وجودهرچیزی را منوط به مشاهده اش-باچشم مسلح وغیرمسلح- دانسته اند،
وقتی اولین فضانورد«یوری گاگارین» ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ میلادی (۲۳ فروردین ۱۳۴۰) توانست به مدت ۱۰۸ دقیقه مدار زمین بپیماید،خبرکه به همه جاپیچید،زنان موحد روس نیز مثل دیگران درانتظاردیدارش بودند،یکی ازآنهااز«یوری»پرسید«خدارادیدید؟»اوجواب داد:آن بالا خدانبود!
۱۲ آوریل ۱۹۶۱(۲۳ فروردین ۱۳۴۰) اولین انسان(یوری گاگارین) در سفینه فضایی مشهور به « وستوک» به فضای خارج از مدار زمین دست یافت. این پرواز یک ساعت و ۴۸ دقیقه طول کشید٬ توانست پرواز های پیلوتی فضایی را افتتاح نماید.
ویا جراحی که زیرچاقو دنبال خدابود!
کلود برنارد(Claude Bernard) جراح فرانسوی (تولد ۱۸۱۳ -وفات ۱۸۷۸میلادی)که پدر علم پزشکی تجربی نام گرفته، میگوید؛ «من هر وقت زیر تیغ جراحی خدا را دیدم ،باورمی کنم»
سیم های «برق» در«بدن» حتی در«ویروس» ها
باکتری ها از کابلهای میکروسکوپی برخوردارند که در میانه دیواره سلولی آنها قرار دارند، کابلهایی که در پاکسازی مواد نفتی و اورانیوم نیز کاربرد دارند. کشف این کابلها و کاربرد جدید آنها به محققان امکان طراحی الکترودهایی با قدرت اتصال بیشتر خواهد داد که می توانند مقادیر بیشتری از بار الکتریکی به جا مانده از میکروبها را به خود جذب کنند.
به گفته محققان تمامی موجودات از توانایی تولید برق برخوردارند، برای مثال انسان از برق برای حفظ تپش قلب و ادامه یافتن فرایند تفکر استفاده می کند. باکتری ها نیز از کابلهای میکروسکوپی خود برای تخلیه کردن بار الکتریکی مازاد استفاده می کنند زیرا در صورتی که بار الکتریکی در بدن آنها تقویت شود، تمامی فرایندهای حیاتی آنها از قبیل تنفس و تغذیه متوقف خواهد شد./خرداد ۱۳۹۰خبرگزاری مهربنقل ازرویترز
توضیح نگارنده-پیراسته فر:دیدگاه محققان میکروب شناس درباره میکروبهای بدن ما
زندگی بدون «میکروب »ممکن نیست!
۹۰ درصد سلول های بدن را میکروب ها شکل می دهند
دربدن ما۹۰ تریلیون میکروب زندگی میکنند.نظام بندی -اکوسیستم-موجب سلامتی بدن میشود،تاحدی که تجویزها ومصرف داروهایی که بایدموجب سلامتی شوند،بیماری رابه ارمغان می آورند،بطورمثال مصرف آنتی بیوتیک می تواند نظم حاکم بر اکوسیستم دستگاه گوارش ما را به هم بزند،موجب نابودی باکتری های مفیدی چون Lactobacillus acidophilus می شود.
زندگی با میکروب ها برای حفظ تعادل زیستی بدن ضروری است. ما اغلب به حیات میکروسکوپی که با خودمان حمل می کنیم، غافلیم.
سم زُدایی «واژن»توسط باکتری
باکتری های مفید(Lactobacillus) در واژن لانه گزیده و با ترشح اسیدلاکتیک باکتری های مهاجمی چون مخمر بیماری زای Candida albicans را از محیط واژن دفع می کند.
سخنرانی پروفسور راب نایت(Rob Knight)، درهمایش نقش میکروبها درزندگی ما-جمع نخبگان امریکا
(Rob Knight) ازاستاد دانشگاه کالیفرنیا در سن دیه گو ومحقق مؤسسه میکروب شناسی امریکا(NIH)-این مؤسسه زیرمجموعه یکی ازمعاونتهای وزارت بهداشت امریکااست.
ساده انگاری است اگر فکر کنیم که این همه موجودات میکروسکوپی بدون وظیفه و فایده خاصی در بدن ما وجود دارند.
علم دائم در حال کشف نقش میکروبیومها در کار دستگاه گوارش،(وظیفه میکروبها) تنظیم سیستم ایمنی و مبارزه با بیماریها است و نقش آنها در تولید ویتامینهای لازم است.
یک ونیم کیلو«باکتری» درلوله گوارش
پروفسور راب نایت می گوید:حداقل ۵۰۰ گونه از باکتری ها که حدودیک ونیم کیلوگرم وزن دارند، درون لوله گوارش انسان زندگی می کنند. بیشتر این میکروب ها به دو شاخه Firmiculateها و Bacteroideها تعلق دارند. این باکتری ها کربوهیدرات ها را تجزیه کرده و مواد غذایی مورد نیاز سلول ها، مثل ویتامین هایK و B۱۲ را تولید می کنند. این باکتری ها همچنین باکتری های مضر را از لوله گوارش انسان دفع می کنند. همچنان که «سینتیا سیرز» از مرکز بهداشت جهانی جان هاپکینز می گوید؛ «این باکتری ها به مدد تعداد زیادشان موجب بیرون راندن باکتری های مضر از بدن می شوند.»
۵۰۰ سلول باکتریایی دندان
اگر شما مرتباً دندان های تان را مسواک نکنید، نواری از ۳۰۰ تا ۵۰۰ سلول باکتریایی به سطح دندان های شما خواهد چسبید. گونه های غالب تشکیل دهنده این پلاک Stereptococus sanguis و Stereptococus mutans هستند. بعد از تشکیل این پلاک، حتی اگر شما به طور مرتب دندان های تان را مسواک کنید هم این باکتری ها آنجا می مانند و تحت هیچ شرایطی از بین نمی روند. این باکتری ها قند را تخمیر و پلیمرهای چسبناکی ترشح می کنند که پایه پلاک را تشکیل می دهند.
یک تریلیون باکتری درپوست بدن
پوست ما به طور میانگین نزدیک به یک تریلیون باکتری را محافظت می کند که عمده آنها استافیلوکوک ها، استرپتوکوک ها و Corynebacterium هستند. این باکتری ها عرق بدن را تجزیه می کنند و بدین ترتیب موجب بوی بدن می شوند
میکروبها در«روده«های ما ۱/۵ کیلوگرم وزن دارند، اماوجودآنهابرای سلامتی بدن آنها لازم است. چقدر فائده دارند ؟ خُب، این بسته به این است که چگونه بدن را تعریف کنیید. آیا بدن ما سلولهای ما هستند؟
بدن هر یک از ما از ۱۰ تریلیون سلول انسانی تشکیل شده است،اما مامیزبان ۱۰۰ تریلیون میکروب سلول هستیم.
آنها به نسبت ۱ به ده بر ما توفیق دارند. حالا، شاید فکر کنید، خُب، ما به خاطر دی ان ای مان انسان هستیم،
هریک از ما حدود ۲۰٫۰۰۰ ژن داریم، اما خیلی بیشتر از دو تا ۲۰ میلیون ژن میکروبی داریم.
پس، از هر راهی که به آن نگاه کنیم، بطور گسترده ای تعداد ما کمتر از آنهاست و آنها بر ما توسط (symbiosis) همزیستهای میکروبی فائده می رسانند..
«میکروبها »درهضم غدابماکمک می کنند
پروفسور راب نایت می گوید:خُب میکروبها طیف گسترده ای در کارکرد بدن دارند آنها به ما کمک میکند تا غذایمان را هضم کنیم. کمک به آموزش سیستم ایمنی بدنی ما میکنند کمک میکنند تا در مقابل بیماری مقاوم باشیم.
«مارتین بلیزر»، میکروبیولوژیست مدرسه پزشکی دانشگاه نیویورک در بازوی انسان ۱۸۲ گونه مختلف از باکتری ها را کشف کرد. اغلب این باکتری ها در رقابت با پاتوژن های خطرناک بر سر مواد غذایی پوست، بدن مان را سالم نگه می دارند. مارتین بلیزر: «من از زندگی بدون میکروب ها متنفرم»
«مارتین بلیزر»(میکروبیولوژیست واستاد دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک ،رئیس پیشین جامعه بیماریهای عفونی آمریکا ) :در بازوی انسان ۱۸۲ گونه مختلف از باکتری ها وجوددارد.
سارکیس مازمانیان(Sarkis Mazmanian)، میکروبشناس (مؤسسه فناوری کالیفرنیا) میگوید: ما فقط یک نقشه ژنتیکی نداریم بلکه یک نقشه ژنتیکی دوم هم داریم که ژنوم میکروبیومهاست و فعالیت بدن ما را بهتر میکند. «آنچه بدن ما انسانها را تشکیل میدهد، ترکیبی است از دیانای(DNA) ما و دیانای میکروبهاست.»