اولین نمازجمعه «مسجدایاصوفیه»ترکیه بعداز٨۶ سال۳ مرداد ۱۳۹۹

​رقابت رضاشاه و«اتاتورک»درمبارزه باحجاب.ضدیت بادین(سکولارکردن جامعه)...فتح قسطنطنیه(استانبول)۱۴۵۳میلادی....درادامه.​

فرازی از خطبه های« آیت الله علی ارباش»امام جمعه ترکیه راخواهیدخواند ومخالفتهای لائیک های ترکیه وعصبانیت امریکا  را دربازگشایی مسجدایاصوفیه....

نکته:درترکیه همیشه نمازجمعه برگزارمیشده،درهمه سالها،فقط درمسجد«ایاصوفیه» حدود قریب به۹دهه  این وضعیت بود ،البته به این باشکوهی درهیچ استانی اینگونه برگزارنمیشده،حتی درزمان قبل ازکرونا...،درادامه یک گزارش اقامه نمازجمعه درزمان قبل ازریاست جمهوری اردوغان را خواهیددید.

نخستین نمازجمعه «مسجدایاصوفیه»ترکیه بعداز٨۶ سال۳ مرداد ۱۳۹۹

این مکان ۹۱۶سال کلیسابود،۴۸۰سال مسجدبود،٨۶ سال موزه بود،۲هفته پیش مجدداً کاربری مسجدپیداکرد.

 نماز جمعه در مسجد« ایاصوفیه» استانبول که از ۱۰جولای ۱۹۳۴میلادی( ۱۹ تیر ۱۳۱۳) متوقف شده بود، امروزبرگزارشد/جمعه، ۲۴جولای۲۰۲۰(۳ مرداد ۱۳۹۹)٣ ذوالحجه ١٤٤١

اولین نمازجمعه «مسجدایاصوفیه»ترکیه بعداز٨۶ سال۳ مرداد ۱۳۹۹

 ​

«رئیس جمهور» عازم مصلی(مسجدایاصوفیه)نمازجمعه

پیشتر فرماندار استانبول(علی یرلیکایا)  پیش بینی کرده بود که جمعیت زیادشرکت خواهندکرد، تمهیدات لازم را جهت کنترل  منطقه ایا صوفیه مسیرهای منتهی به مسجد، مسدود شده بود.​

 ​

شرکت رجب طیب اردوغان  در اولین نمازجمعه ایا صوفیه

 ​

دادگاه عالی ترکیه ۲هفته پیش «کاربری ایاصوفیه» را که به موزه تبدیل شده بود، به کاربری« مسجد »برگرداند.

 ​

مسجدایاصوفیه استانبول

​

نمازجمعه ترکیه«مسجد«ایاصوفیه»ترکیه بعداز٨۶ نمازجمعه برگزارشد۳ مرداد ۱۳۹۹

​

قانون ٨۶ ساله،۱۴روزپیش باطل شد،همانطورکه اتاتورک قانون۴۸۰ساله رایکروزه باطل کرده بود.

 ​

اولین نمازجمعه «مسجدایاصوفیه»ترکیه بعداز٨۶ سال۳ مرداد ۱۳۹۹

​

ازنیمه های شب آمدندبرای اینکه جای بگیرندبرای نمازجمعه

​

دادگاه عالی ترکیه ۱۰جولای۲۰۲۰(۲۰ تیر ۱۳۹۹)،قانون سال۱۹۳۴میلادی( ۱۳۱۳شمسی) مبنی بر تبدیل ایا صوفیه به موزه را ملغی کرد. پس از آن اردوغان حکم تغییر کاربری ایا صوفیه از موزه به مسجد را به امضا رساند.​​

محافل اجتماعی و گروه‌های سیاسی، به ویژه در آلمان، از تبدیل ایاصوفیه به مسجد انتقاد کردند. همچنین بسیاری از گروه های کلیسایی این کار را مغایر با روحیه آشتی میان مذاهب دانسته اند.

​

خانم«سویم داغدلن» رئیس گروه پارلمانی ترکی– آلمانی در پارلمان (بوندس‌تاگ) تغییر کارکرد ایاصوفیه را گامی دیگر در راستای دینی‌سازی زندگی فرهنگی ترکیه دانست.

نماینده ترکتبار از حزب چپ های آلمان به رادیو دویچلند فونگ گفته که اردوغان با این اقدام در برابر مسلمانان تند رو سرخم کرده است. او از اتحادیه اروپا خواسته که از کمک های مالی به ترکیه بکاهد و به عضویت این کشور به اتحادیه اروپا همچنان مخالفت کند.

​

خانم«کلودیا روث» سیاستمدار برجسته حزب سبز ها نیز تغییر ایا صوفیه را «اعلام جنگ حکوکت ترکیه به لائیسیست ها» دانسته است.

آمریکا پیشتر از ترکیه خواسته بود که ایاصوفیه را همچنان به عنوان یک موزه در ترکیه نگه دارد.

​

 مایک پمپئو در بیانیه ای گفته بود: یونسکو ایاصوفیه را رسما بخشی از مناطق تاریخی میراث جهانی استانبول دانسته است و ..ما از دولت ترکیه می خواهیم ایاصوفیه را همچنان به عنوان یک موزه حفظ کند تا نمونه ای به عنوان تعهدش به احترام به سنت های ادیان و گوناگونی تاریخی باشد...

​

مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز تصمیم دولت ترکیه برای تبدیل موزه ایاصوفیه به مسجد را «ناامیدکننده» خواند.

​ 

 پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک های جهان، نیز از تبدیل ایاصوفیه به یک مسجد ابراز ناخرسندی کرد. 

علیرغم مخالفتهااحزاب وگروههای داخلی ومجامع بین المللی(یونسکو) وامریکا،اردوغان خیلی سرسخت مقاومت کرد،بدون اعتنابه این هجوم تبلیغاتی سنگین،روزپنجشنبه ۳امام جمعه معرفی کرد(یکی ازآنها علی ارباش بود)که اولین نمازجمعه راامامت کرد.

 ​

۹۱۶سال کلیسابود،۴۸۰سال مسجدبود،٨۶ سال موزه بود

 رئیس جمهور ترکیه روزپنج شنبه(۲ اَمرداد ۱۳۹۹)بهمراه وزیر کشور(سلیمان سویلو)، وزیر فرهنگ و گردشگری(نومان کورتولموش) رئیس امور دینی ترکیه(علی ارباش) و استاندار استانبول(علی یرلی‌کایا) به منظور اطلاع از آخرین وضعیت مسجد «ایا صوفیه» و آمادگی این مسجد برای برگزاری نخستین نماز جمعه در آن، از این مسجد بازدید کرد.

​

«اردوغان» یک ساعت در داخل مسجد حضور داشت و با بازدید از بخش های مختلف آن می خواست مطمئن شود مسجد ایا صوفیه برای اقامه نماز جمعه مهیا است.

​

رئیس جمهور بهمراه استاندار استانبول(علی یِرلی‌کایا)و رئیس امور دینی ترکیه(علی ارباس)

​

سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه-نومان کورتولموش وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه

​

قبل از خطبه، قرآن قرائت شده و دعاها خوانده شد.

رجب طیب اردوغان(رئیس جمهور ترکیه)  قبل از اذان قرآن را قرائت کرد.

پس از دعای علی ارباش، رئیس امور دینی ترکیه، از چهار گلخانه ای مسجد آیاصوفیه اذان گفته شد.

​

علی ارباش(رئیس امور دینی ترکیه )پس از اذان، برای خواندن خطبه با شمشیر(اسلحه) از منبر بالا رفت.

فرازی ازخطبه نمازجمعه ترکیه: به امامت« علی ارباش»

مسلمانان گرامی!لطف و عنایت پروردگار و آرامش و برکت جمعه برشما باد.

در این روز مبارک، در این مکان مقدس همه با هم شاهد یک لحظه تاریخی می شویم.

«مسجد شریف آیاصوفیه» امروز، روزی که سایه عید قربان بر روی ما افتاده است، در سومین روز ذی حجه(٣ ذوالحجه ١٤٤١)، دوباره به جماعت خود می رسد. حسرت اولاد فاتحان به پایان می رسد. حمد بی نهایت به خداوند باشد.

​

امروز روزی است که مومنان با اشک های شادی به قیام ایستادند.

امروز روزی است که مجددا از قبه های آیاصوفیه تکبیر و صلوات ها بلند می شود...

امروز روزی است که مومنان با اشک های شادی به قیام ایستادند.

​

امروز روز عزت و تواضع است. حمد به خداوندی است که ما را به یک همچین روز عزتمند رسانده و در مساجد گردهم آورده و در آیاصوفیه به محضر خود پذیرفته است.

صلات و سلام به پیامبر گرامی باشد که فرموده است: قنسطنطینیه قطعا فتح خواهد شد.

فرمانده ای که او را فتح کند، چه فرمانده ای خوبی است. و آن سرباز چه سرباز خوبی است.

آیاصوفیه نماد فتح و امانت فاتح است.

«فاتح سلطان محمد خان» این معبد عالی را تا قیامت به عنوان «مسجد» وقف کرده است.

​

در اعتقاد ما، مال وقف شده را نمی تواند دست برد. شرط وقف کننده را نمی توان تغییر داد، کسی که تغییر دهد ملعون می شود.

به همین دلیل از آن روز تاکنون «آیاصوفیه» نه تنها «حرم »کشورمان بلکه «حرم» همه «اُمت» است.

«آیاصوفیه» جایی است که مهربانی وسیع اسلام بار دیگر به جهان اعلام شده است.

فاتح پس از فتح کردن قنسطنطینیه به کسانی که با ترس به آیاصوفیه پناه بردند، گفته است:نترسید. از این به بعد درباره آزادی و زندگی خود نترسید.

مال کسی غصب نخواهد شد، کسی مورد ظلم قرار نمی گیرد، کسی به علت دین خود مجازات نمی شود/پایان.

دو مکان روباز برای بانوان در نزدیکی ضریح سلطان احمد و باغ محمد عاکف و ۳ مکان روباز برای آقایان در میدان مسجد، میدان سلطان احمد و خیابان ییراباتان اختصاص داده شد.

​

برخی نیز شعار «زنجیرها شکسته و ایاصوفیه باز شد» و شعارهایی در حمایت از رئیس جمهوری ترکیه سر دادند.

 ​

پیش از این اردوغان در صفحه توییتر خود با قراردادن عکسی از مسجد ایاصوفیه نوشته بود: روز جمعه بخیر.

واما این اولین نمازجمعه کشورترکیه نیست:نمازجمعه های ترکیه از۲۶ اسفند۱۳۹۸ بعلت «کرونا»لغوشد.

سازمان امور دینی ترکیه(دکترعلی ارباش) امروز دوشنبه، ۲۶ اسفند۱۳۹۸در بیانیه‌ای از لغو نمازهای جماعت و جمعه در سراسر کشور تاتا اطلاع ثانونی داد.

توضبح نگارنده-پیراسته فر:درترکیه نمازجمعه همیشه برگزاربوده،واما دراین مسجد«ایاصوفیه»  قریب به۹دهه   برگزارنبوده وبااین باشکوهی درهیچ استانی برگزارنمیشده،حتی درزمان قبل ازکرونا اینقدرگزارش نشده..

​نمونه ای از یک نمازجمعه را دراینجا می آورم:جمعه۱آوریل۲۰۱۶(۱۳ فروردین ۱۳۹۵)

احمد داووداوغلو (نخست‌وزیر ترکیه) پس از اقامه نمازجمعه در مسجد جامع «اولو» سور دیاربکر در دیدار با اهالی این شهر ضمن تاکید بر بازسازی و جبران صدمات و خسارات ناشی از حملات گروه تروریستی پ.ک.ک به این منطقه اظهار داشت: "دیروزپنجشنبه(۱۳ فروردین ۱۳۹۵) در «سور دیاربکر» حمله تروریستی انجام شد. فکر کردند احمد داووداوغلو از این حمله می‌ترسد و به دیاربکر نمی‌آید. ای دیاربکریان عزیز، مگر ما از اینها می‌ترسیم؟ آیا ما مسجد اولو و دیاربکر را در مقابل این تهدیدها و حملات خائنانه تنها می‌گذاریم؟ شما ما را می‌شناسید. ما هم شما را می‌شناسیم. خداوند شاهد است که همان اندازه که قونیه در امنیت است، دیاربکر نیز در امنیت خواهد بود. دیاربکر نیز مانند قونیه خانه من است".

​

وی ضمن ابراز علاقه نسبت مردم و شهر دیاربکر گفت: نترسیدیم، نمی‌ترسیم و نخواهیم ترسید. اینجا بوده و خواهیم بود. دعا می‌کنم «اگر روزی خداوند خواست جانم را بگیرد، در دیاربکر بگیرد.» دعا می‌کنم این امانت را به براردان کرد خود تقدیم کنم. قادر نخواهند بود ما را وادار به عقب نشینی کنند، حتی یک قدم!.
نخست‌وزیر ترکیه همچنین تصریح کرد: همان طور که قول دادیم، تمام جاهایی را که گروه تروریستبی تخریب کرده است تعمیر کرده و از نو می‌سازیم، تمام ضرر و زیانی را که به اصناف و بازرگانان وارد شده جبران خواهیم کرد، تمام کوچه‌ها و خانه‌هایی را که آنها تخریب کرده‌اند مرمت می‌کنیم. آنها تخریب می‌کنند، ما از نو می‌سازیم. اگر آنها خراب کنند، ما زیباترش را بنا خواهیم کرد.اگر آنها بخواهند به رابطه برادری بین ما لطمه وارد کنند، ما فریاد خواهیم زد که تا ابد برادریم.

او که صبح امروز به همراه جمعی از وزرا با هواپیمای اختصاصی «آنا» وارد استان دیاربکر شد از سوی جودت یلماز وزیر توسعه، ماهر اونال وزیر فرهنگ و گردشگری، فاطمه گل‌دمت ساری وزیر شهرسازی و محیط زیست، حسین آکسوی استاندار دیابکر مورد استقبال گرفت.

داووداوغلو پیش از شرکت در نمازجمعه در مراسم بزرگداشت شهدای حمله تروریستی شهرستان باغلار استان دیاربکر نیز شرکت کرد.جمعه۱آوریل۲۰۱۶(۱۳ فروردین ۱۳۹۵)خبرگزاری آناتولی

مسجد جامع «اولو» سور دیاربکر همییشه«نمازجمعه»برگزارمی شده

مسجد «جامع دیار بکر »در ترکیه برای نخستین بار پس از ۱۴ قرن نماز جمعه (۲۷ آذر ۱۳۹۴)در آن برگزار نشد.به دلیل آشوبهای 

سروان اوسو، یکی از کردهای سوریه در دیار بکر گفت: صدها نمازگزار به دلیل محدودیت منع رفت و آمد نتوانستند در مسجد نماز جمعه را اقامه کنند.سه شنبه، ۱ دی ۱۳۹۴خبرگزاری شبستان به نقل از «آرا نیوز»،

چندی پیش مسجد فاتح‌پاشا از بناهای قدیمی و مربوط به دوره عثمانی واقع در شهرستان سور استان دیاربکر به آتش کشیده شد.

خبرگزاری آناتولی ترکیه عاملان این آتش‌سوزی را عناصر پ.ک.ک معرفی کرده و مدعی شده تیم‌های پلیس و آتش‌نشانی که برای خاموش کردن آتش‌سوزی به وقوع پیوسته در این مسجد به منطقه اعزام شده بودند٬ با حمله عناصر این گروه مواجه شدند.

پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان ترکیه در سال ۱۹۷۸میلادی(۱۳۵۷شمسی) در آنکارا و توسط جمعی از دانشجویان کُرد و ترک به رهبری عبدالله اوجالان اتأسیس شد

ترکیه کشوری با مساحت  ۷۸۳٬۵۶۲ کیلومتر مربع وجمعیتی ۸۰میلیونی

پایتخت ترکیه «آنکارا» است که بالغ بر ۵ میلیون نفرجمعیت دارد وبزرگترین شهرترکیه «استانبول» است که دارای ۱۵میلیون نفرجمعیت می باشد.

ترکیه به ترکی استانبولی (Türkiye)با نام رسمی جمهوری ترکیه به ترکی استانبولی (Türkiye Cumhuriyeti)، کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب باختر آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقهٔ بالکان (منطقه‌ای در جنوب خاور اروپا) قرار دارد.

ترکیه در خاور با کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان (نخجوان)، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب خاوری با عراق و سوریه؛ و در شمال باختری (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه‌است. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از باختر با دو دریای کوچک مرمره و اژه، و از جنوب باختر با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. دو تنگهٔ راهبردی بسفرو داردانلنیز در اختیار ترکیه‌ است.

نظام حکومتی ترکیه پس از ۹۵ سال، از سیستم پارلمانی به ریاستی تغییر پیدا کرده و با حذف پست نخست وزیری، رییس جمهوری منتخب به مدت پنج سال رییس دولت و مسئول کابینه خواهد بود.

در نظام جدید حکومتی ترکیه با حذف پست نخست وزیری، اردوغان به عنوان رییس جمهوری، رییس دولت و مسئول کابینه خواهد بود.

مردم ترکیه اوایل بهار سال ۱۳۹۶ طی یک همه پرسی به تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی رای دادند و در جریان انتخابات

۲۴ ژوئن ۲۰۱۸(سوم تیرماه ۱۳۹۷ ) رجب طیب اردوغان به عنوان نخستین رییس جمهوری در نظام جدید انتخاب شد.

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:این بنا ۵۶۷ پیش کلیسابودوبعدبعلت گسترش اسلام  وفتوحات دردوره عثمانی مسلمانان ترکیه این بنا را به مسجدتبدیل کردند وامابابه قدرت رسیدن مصطفی کمال آتاتورک لائیک درراستای اسلام ستیزی(همچون رضاخان) دستورتعطیلی این مسجدراداد وبعدبعنوان یک بنای مخروبه به عنوان آثارباستانی به «موژه» تبدیل شد.

​

دویچه وله می نویسد:«مصطفی کمال آتاتورک( پدر ترکیه نوین) در جریان سکولارسازی حاکمیت ترکیه، این مسجد را به موزه برگرداند. این تصمیم اما همواره خاری در چشم ارباب سنت و شریعت! بود»

​

مصطفی کمال آتاتورک(مصطفی کمال پاشا)معروف به آتاتورک، در جنگ جهانی اول به عنوان فرمانده لشکر ۱۹ ارتش عثمانی در نبرد چاناک‌قلعه شرکت کرد و به دلیل موفقیت در متوقف کردن حملات دشمن در گالیپولی به شهرت زیادی دست یافت.درسال ۱۹۲۰ رئیس پارلمان ترکیه بود ،درسال ۱۹۲۳ باتاسیس نظام جمهوریت  ترکیه ،به ریاست جمهوری رسیدوسرانجام سن ۵۷ سالگی در ۱۰ نوامبر ۱۹۳٨(۱۹ آبان ۱۳۱۷) درگذشت.

ایاصوفیه (واژه یونانی به معنی دانایی مقدس) در قرن ششم میلادی به فرمان« ژوستینین یکم» از امپراتوران روم شرقی (بیزانس) ساخته شد و محل تاجگذاری پادشاهان مسیحی بیزانس بود.

در سال ۱۴۵۳میلادی(۸۳۲شمسی) سلطان محمد، پادشاه جهانگشای عثمانی، شهر«کنستانتین» (قسطنطنیه) را فتح کرد، نام آن را به استانبول برگرداند و آن را پایتخت خود ساخت. او که مسلمانی مؤمن بود، ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کرد. در دوره سلطان سلیمان اول (سلیمان قانونی) نقش ونگار‌ها و نمادهای مسیحی داخل ایاصوفیه پوشانده شد ،بااصلاحات اندکی این مکان را به مسجدتبدیل کردندحتی روز سوم  فتح استانبول، درهمین مسجد نماز جمعه  به امامت آق شمس‌الدین اقامه می شد خطبه به نام پادشاه فاتح عثمانی خوانده شد.

​

 اما از سال ۱۹۳۴میلادی( ۱۳۱۳شمسی) این بنا با حکم «آتاتورک» بنیانگذار دولت مدرن ترکیه به موزه تبدیل گردید و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

​

رضاشاه، ۱۲ خرداد ۱۳۱۳، در رأس یک هیأت ۱۷ نفره که اکثرشان نظامی بودند وارد آنکارا شد. در این سفر ۳۸ روزه که تنها سفر خارجی رضاشاه بود دو پیمان دوستی و امنیت و رفع اختلاف مرزی در آنکارا بین دو کشور به امضا رسید.

همراهان رضاشاه درسفرترکیه

​

باقر کاظمی وزیر امور خارجه، حسین سمیعی رئیس تشریفات داخلی، حسین شکوه رئیس دفتر مخصوص، قره‌گوزلو رئیس تشریفات، امیر لشکر امان‌‌الله جهان‌بانی، سرتیپ عبدالرضا افخمی، سرتیپ صادق کوپال، سرهنگ حسن ارفع، سروان محمود خسروانی، سروان حسینقلی اسفندیاری، سروان عبدالله ظلی، سروان علی‌اصغر مزینی، ستوان یکم محسن قدیمی، عباس فروهر معاون تشریفات وزارت خارجه، حسین قدسی منشی وزیر خارجه، یوسف شکرانی عضو دربار و اسدالله ارفع رئیس بخش رمز ستاد ارتش،و... اعضای هیأت همراه رضاشاه را در سفر به ترکیه تشکیل می‌دادند

​

ضیافت شام اتاتورک، از راست: حسین سمیعی، رشدی آراس (وزیر خارجه ترکیه)، مصطفی کمال پاشا، رضا شاه، باقر کاظمی، صادق صادق، حسن ارفع، محمدصادق کوپال، کاظم پاشا (رئیس مجلس ترکیه)، عصمت اینونو، فخراالدین پاشا (رئیس ستاد ارتش ترکیه)، عبدالرضا افخمی و...

​

سفررضاشاه به ترکیه ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ بترتیب از راست..حسن ارفع، امان الله جهانبانی، صادق صادق، عصمت اینونو، آتاتورک، رضا شاه

مستشارالدوله(صادق خان صادق) سفر کبیر ایران در ترکیه  که ازملازمان رضاشاه دراین سفربوده ازاولین اظهارات رضاشاه که حاکی از تأثیرپذیری وی از مشاهده زنان ترک بوده می گوید: 

«شبی پس از پایان ضیافت رسمی باشکوه وقتی رضاشاه به عمارت حزب خلق که محل اقامت او در آنکارا بود مراجعت کرد تا پاسی از شب نخوابید و در تالار بزرگ خانة ملت قدم می‌زد و فکر می‌کرد و گاه گاه بلند می‌گفت: «عجب!عجب!» وقتی چشمان شاه متوجه من شد که در گوشة تالار ایستاده بودم فرمود: «صادق! من تصور نمی‌کردم تُرک‌ها تا این اندازه ترقی کرده و در اخذ تمدن اروپا جلو رفته باشند. حالا می‌بینیم که ما(ایران) خیلی عقب هستیم؛ مخصوصاً در قسمت تربیت دختران و بانوان... هنوز عقب هستیم و فوراً باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم، مخصوصاً زنان اقدام کنیم.»

​

از راست. عبدالقدیر آزاد، حسین مکی، محمد مصدق، ابوالحسن حائری‌زاده و مظفر بقایی

​

سفر رضاشاه به ترکیه در ۱۳۱۳ شمسی، بر نگرش او درباره میزان عقب‌ماندگی ایرانیان نسبت به ترک‌ها اثرگذار بود و او را نسبت به اجرای کشف حجاب مصمم کرد. وی پس از سفر، به مستشارالدوله صادق، سفیر کبیر ایران در ترکیه گفت:«هنوز عقب هستیم و فوراً باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم خصوصاً زنان اقدام کنیم»./حسین مکی، تاریخ بیست‌ساله ایران، ج ۶، ۱۳۵۸ ص۱۵۷.

​

بازدیدرضاشاه ازیکی ازمدارس دخترانه ۱۳۱۴ -یک سال بعدازسفراروپا

​

سید محسن محلاتی(محسن صدر) مشهوربه«صدرالاشراف» (متولد۱۲۵۰ )نخست‌وزیرچهارماهه ایران(تابستان ۱۳۲۴) که مدتی ریاست مجلس سنارانیزتجربه کرده است،در خاطرات خود از تأثیر سفر ترکیه بر رضاشاه یاد کرده و نوشته است: «رضاشاه پس از مسافرت به ترکیه در اغلب اوقات ضمن اشاره به پیشرفت سریع ترکیه، از رفع حجاب زن‌ها و آزادی آنان صحبت و تشویق می‌کرد»/صدر، خاطرات صدرالاشراف، ۱۳۶۴، ص۳۰۲

​

سرلشکرحسن ارفع می گوید: «مصلح ایرانی به دیدار همتای ترکش آمده بود تا بیاموزد و با دیدار از یک کشور پیشرفته‌تر، از پیشرفتی که در ترکیه حاصل آمده بود، بهره فراوان برد و پس از بازگشت بی‌درنگ دست به کار شد تا آنچه را در آنجا آموخته بود، به کار گیرد»

یحیی دولت‌آبادی نیز نوشته است: «از آنجا که آتاتورک دعوت متقابل را پذیرفته بود، رضاشاه می‌خواست تا زمان بازدیدهمتایش، ایران را با چنان سرعتی مدرن ‌سازد که آتاتورک عقب‌ماندگی نسبی ایران را مشاهده نکند.»/اتابکی، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، ۱۳۸۵، ص۲۲۰.

آتاتورک هیچوقت به ایران سفرنکرد وامادر اسفند ۱۳۱۵ هیئتی از ترکیه به ریاست جمال حسنی تارای نماینده مجلس این کشور به ایران آمدند.

واقعه مسجدگوهرشاد(تیرماه ۱۳۱۴)مشهدنیردرادامه همین اروپاگرایی بود.

فرمان کشف حجاب به صورت رسمی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ صادر شد.

در این روز، جشنی از طرف علی‌ اصغر حکمت که خود نقش فعال و مؤثری در این ماجرا داشت، در دانش‌سرای مقدماتی و در حضور رضاشاه برپا شد. در این جشن همسر و دختران شاه و جمعی از همسران وزیران و وکیلان بدون حجاب شرکت داشتند.

«رضاشاه» طی نطقی همه زنان را به عدم استفاده از حجاب تشویق نمود« تاکنون نیمی از جمعیت کشور به حساب نمی‌آمدند؛ زیرا در پرده به سر می‌بردند... نجابت و عفت زن به چادر مربوط نیست و زن روحاً و اخلاقاً می‌بایست عفیف باشد.»

از این تاریخ به بعد، استفاده از چادر یا هر سرپوشی، به جز کلاه‌های اروپایی، ممنوع اعلام شد.

زنان محجبه حق ورود به خیابان‌ها یا استفاده از وسایط نقلیه را نداشتند. کسبه نیز مجاز به فروش اجناس به زنان با حجاب نبودند.

رضا پهلوی مشهوربه رضاشاه (متولد۲۴ اسفند ۱۲۵۶)،در سوم آبان ۱۳۰۲ رضاخان با فرمان احمدشاه قاجار به نخست‌وزیری منصوب شد و شاه نیز پس از چند روز به اروپا رفت و عملاً کشور را به رضاشاه سپرد. رضاشاه در این مدت پایه‌های قدرت خود را استوار کرد و به کوشش برای سرنگونی حکومت قاجار پرداخت.

​

وسرانجام توانست باکودتای نرم،زمینه خلع شاه قاجاررافراهم کند، نمایندگان مجلس پنجم شورای ملی در روز ۹ آبان ۱۳۰۴ خورشیدی ماده واحده‌ای را مطرح کردند که به موجب آن احمدشاه از سلطنت خلع شد و حکومت موقت «در حدود قانون اساسی و قوانین موضوعه مملکتی به شخص آقای رضاخان پهلوی» سپرده شد و «تعیین تکلیف حکومت قطعی» به مجلس مؤسسان واگذار شدونمایندگان سناهم که ازجیره خواران سردارسپه بئدند،در ۲۱ آذر ۱۳۰۴، سلطنت ایران به «رضا پهلوی» واگذار کردند..سرانجام درتاریخ ۴ مرداد ۱۳۲۳درتبعید( ژوهانسبورگ )در گذشت(۶ سال بعدازآتاتورک)۳سال آخررضاشاه درتبعیدبود.

​نمازجمعه"مسجدایاصوفیه"بعداز٨۶سال