تفاوت«فلج اِرب»(Erb's palsy)با « دیستوشی شانه»(shoulder dystocia) چیست؟
بیسوادی (فقدان اطلاعات پزشکان متخصص زنان وزایمان)این مصیبت رابرمادران(زائو)تحمیل می کند!(اینکه نمی دانند،«زائو که مبتلابه دیابت(قند)است نبایدزایمان طبیعی کند»
در پرونده نوزاد، نوشته نمیشود «فلج ارب»، مینویسند«در رفتگی»!.
کشیدگی سر و گردن نوزاد(هنگام زایمان) باعث «فلج اِرب» در «بازوی» همان سمت می شود.(قند)
«فلج اِرب»(Erb) چیست؟
وقتی بچه به دلیل «بزرگ بودن شکم و شانه نوزاد»موجب می شود،که نوزاددرهنگام زایمان طبیعی در کانال زایمان گیر میکند، پزشک مجبور میشود یک دست بچه را بگیرد و بکشد تا بیرون بیاید.
فلج اِرب
فشار و کشش(هنگام زایمان) باعث میشود «عصبهای دست نوزاد» آسیب می ببیند وحاصلش فلج دست است. به این نوع آسیب، فلج «اِرب» گفته میشود.
به عبارتی «کشش یا فشار خارجی بیش از حد در ناحیه سر و گردن موقع زایمان طبیعی و عبور نوزاد از کانال زایمان، علت اصلی فلج ارب در نوزادان است»
تفاوت«فلج اِرب»(Erb's palsy)با « دیستوشی شانه»(shoulder dystocia) چیست؟
هر ۲ آسیب(دیستوشی شانه وفلج اِرب)به عنوان «آسیب شبکه بازویی» است که درهنگام زایمان اتفاق می افتد.
اگر اعصاب شبکه بازویی در شانه و گردن در حین زایمان پاره یا قطع شود، منجربه «فلج ارب»میشود.
در اغلب نوزادانی که در حین «دیستوشی شانه» دچار خفگی می گردند مکیدن مایع آمنیوتیک و بلع آن از طریق دهان و رفتن مایع به شش ها دیده شده است، بنابراین بهترین روش استفاده از ساکشن و کشیدن مایع از دهان نوزاد است.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:« دیستوشی شانه» چیست؟
در فرآیند زایمان، بعد از بیرون آمدن سر نوزاد و قبل از خارج شدن تنه مکث کوچکی وجود دارد. در دیستوشی یا سختزایی شانه این تأخیر طولانیتر از حالت عادی است و نوزاد برای تولد به کمک نیاز دارد. دیستوشی زمانی رخ میدهد که یکی از شانههای نوزاد پشت یکی از استخوانهای شرمگاهی یا لگن مادر گیر کرده باشد. به این حالت «دیستوشی شانه» در نوزادان و یا «گیر کردن شانه نوزاد در کانال زایمان» اتفاق می افتد.
این بیماری با سونوگرافی قبل اززایمان قابل تشخیص است.
چگونگی تشخیص «فلج اِرب»(Arb's paralysis) نوزاد
- از همان اول زندگی. وقتی یک دست بچه، یک طرف بدنش افتاده و هیچ تکان و حرکتی ندارد، نشانه«فلج اِرب»اشت.
«دست چپ»این ۳ نوزاد دچار «فلج ارب» است و «فاقد حرکت »است.
در «فلج ارب»ممکن است دست بچه «کبود »شود.
اما «نوزادی که عصب دستش قطع شود، درد ندارند چون دستشان بیحس است»
و همین بیحرکت بودن دست بچه، باعث میشود مادر و پدر شک کنند. چون نوزاد خیلی دست و پایش را تکان میدهد. وقتی یک دست نوزاد کنارش بیفتد، معلوم است یک مشکلی وجود دارد. متاسفانه بدتر از همه این است که در پرونده نوزاد درباره این مشکل، نوشته نمیشود فلج ارب، بلکه مینویسند: در رفتگی!
*از اینجا به بعد، چه باید کرد؟ وقتی فلج ارب در نوزاد تشخیص داده میشود، تکلیف چیست؟ این آسیب، درمانی هم دارد؟
- با «فیزیوتراپی» و «کاردرمانی» مستمر، فلج ارب تا حدی درمان میشود. بچه را باید هفتهای سه جلسه فیزیوتراپی و سه جلسه کاردرمانی ببریم.
فیزیوتراپی و کاردرمانی از چه زمانی باید شروع شود؟
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب: از بدو تولد. از بدو تولد. علاوهبر جلسات فیزیوتراپی و کاردرمانی، در خانه هم روزی چهار،۵ ساعت باید بچه را ورزش بدهیم تا بهاصطلاح دستش خشک نشود. چون این دست خودش که تحرک ندارد.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر: فیزیوتراپی و کاردرمانی این بچهها(فلج ارب) در بیمارستان خصوصی ۲۶ میلیون تومان هزینه دارد. در بیمارستان دولتی هم که هفت،۸ میلیون تومان البته باید یک سال در صف نوبت باشید.
با این اوصاف، تمام زندگی شما صرف این درمان و تمرینها میشود...
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب: بله. همینطور است. الان من ظرفهایمان را هفتهای یک بار میتوانم بشویم!
با انجام این مراحل فیزیوتراپی و کاردرمانی، دست فرزندتان به حالت عادی برمیگردد؟
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب:فقط اینها نیست. باید چند عمل جراحی هم روی دست بچه انجام شود؛ عملی که خیلی سخت است. بعد از عمل هم، دور کمر و دست بچه باید گچ گرفته شود و ۴۰ روز در همان حالت بماند و حرکت نکند.
کودک مبتلا به فلج ارب بعد از عمل جراحی/ کمر و دست کودک باید ۴۰ تا ۴۵روز در گچ بماند
*این عملها، برای سالهای بعد است؟ وقتی بچه بزرگتر میشود؟
- یک سال و نیم تا سه سالگی باید عمل روی بچه انجام شود تا بتواند دستش را بالا بیاورد. اگر عصب آسیب دیده باشد و دست کلاً هیچ حرکتی نداشته باشد، یک عمل عصب هم باید زیر یک سالگی انجام بگیرد. بنابراین تعداد و کیفیت عملها بستگی به نوع آسیب در هر بچه دارد. با اینکه آسیب دست دختر من، شدید است و حتی انگشتانش هم تکان نمیخورد، اما به آن عمل زیر یک سال نیاز ندارد. ولی فوق شدید هم داریم که عصب دست کاملاً قطع شده است.
گفتید موضوع آسیب دست دخترتان در بیمارستان به شما اطلاع داده شد. واکنش شما چه بود؟ وقتی از این اتفاق مطلع شدید، چه اقدامی انجام دادید؟
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب: اولش اغلب دکترها در بیمارستان میگویند: «مشکلی نیست. ۲ هفته دستش را ببندی، خوب میشود. فوقش یک ماهه، رفع میشود.»
اما واقعیت این است که حتی اگر این آسیب خیلی خیلی خفیف باشد، ۷ ماه زمان میبرد تا سلامتی و توان دست بچه برگردد. تازه باز هم ۲۰تا ۳۰ درصد از مشکل باقی میماند و چهار،۵ سال طول میکشد تا دست بچه خوب شود.
این مادرگفت:اما درمورد بچه من که آسیب دستش شدید است، این درمانها تا ۷ سالگی ادامه دارد. تازه با هفت سال فیزیوتراپی و ورزش در تمام روزهای هفته، شاید ۷۰ درصد خوب شود. مثل دست عادی که نمیشود. و همانطور که گفتم، در بین این درمان درازمدت، عمل جراحی هم دارد. دو تا عمل خیلی سخت که من از همین حالا نگران آن هستم.
*سئوال دیگری که پیش میآید، این است که در بین خانوادههایی که با این مشکل مواجه شدهاند، آیا کسی پیگیری قانونی انجام داده؟ با توجه به اینکه معتقدید این آسیب به دلیل تشخیص نادرست پزشک اتفاق میافتد، آیا امکان شکایت و پیگیری برای والدین وجود دارد؟
- بله. نیمی از خانوادهها شکایت کردهاند ولی هیچکدام به هیچ نتیجهای نرسیدهاند. جوابی که در نهایت به آنها داده شده، این بوده که: «فلج ارب، از عوارض زایمان طبیعی است.» درحالیکه دکتر باید پرونده مادر باردار را درست بررسی کند و براساس شرایط او و شرایط جنین، نوع زایمان را تعیین کند. وقتی میبیند مادر مبتلا به دیابت بارداری است یا لگن او کوچک است یا اینکه مادر خیلی چاق است، نباید زایمان طبیعی را برایش انتخاب کند. یعنی بعضی از مادرانی که چاق هستند هم، این مشکل فلج ارب برای بچهشان ایجاد میشود.
بنابراین دکتر باید شرایط مادر را دقیق بررسی کند. اما متاسفانه با وجود تمام این شرایط، دکترها ریسک میکنند و چون زایمان طبیعی برایشان امتیاز دارد، به مادر میگویند: «تو میتوانی طبیعی زایمان کنی.» اما موقع زایمان که میرسد، مشخص میشود امکان زایمان طبیعی وجود ندارد. به دلیل بزرگ شدن شانه و شکم بچه در اثر دیابت بارداری مادر، بچه نمیتواند خارج شود. بنابراین دکتر مجبور میشود دست بچه را بگیرد و او را بیرون بکشد. و نتیجه، میشود فلج دست بچه. تازه، خیلی از این بچهها هم هستند که چون در خارج شدنشان از رحم مادر تأخیر ایجاد میشود، اکسیژن به آنها نمیرسد و فلج مغزی (cp) میشوند. این بچهها بهکلی دست و پایشان فلج میشود...
*الان در گروه شما هم از این بچهها هستند؟
- بله. چند مادر بچه مبتلا به سی پی (cp) هم در گروهمان عضو هستند. دوست خودم که بچهاش یک ماه از بچه من کوچکتر است، سی پی شده. به طور کلی، این موضوع فلج ارب و سی پی، خیلی زیاد شده. دخترم را که برای کاردرمانی میبرم، کارشناسان آن مرکز هم متعجب و شاکی هستند و میگویند کلاً فلج ارب و موارد شبیه آن، خیلی زیاد شده.
*نظر کارشناسان کاردرمانی چیست؟ چه دلیلی برای این افزایش موارد ابتلا به فلج ارب و سی پی ذکر میکنند؟
- خب دلیل اصلیاش این است که در بیمارستان، نوع زایمان را درست تشخیص نمیدهند. بدون توجه به پرونده مادر باردار، در اغلب موارد فقط میگویند زایمان طبیعی شود. چون زایمان طبیعی هم برای پزشک و هم برای بیمارستان، امتیاز دارد.
*شما در این زمینه تحقیق کردهاید؟ با اطلاعات کافی، این ادعا را مطرح میکنید؟
- بله. الان در بیمارستانها، سزارین هیچ امتیازی ندارد. اما هر یک زایمان طبیعی که انجام شود، برای پزشک و بیمارستان امتیاز دارد. و این اشتباه است. به نظر من، اصل این است که با توجه به شرایط مادر، نوع زایمان را درست تشخیص دهند و بچه را سالم به دنیا بیاورند. این دو نکته باید برای پزشک و ماما و بیمارستان امتیاز داشته باشد، نه اینکه یا همه را بفرستند سزارین یا همه را بفرستند طبیعی. قبلاً همه زایمانها شده بود سزارین. خب، اشتباه بود. الان همه شده طبیعی. این هم اشتباه است.
باید روی کار پزشکان و ماماها نظارت وجود داشته باشد. درست این است که ببینند با شرایط مادر و جنین، کدام نوع زایمان بهتر است، همان را انتخاب کنند. گرچه به زایمان طبیعی سفارش شده اما تشخیص این موضوع باید توسط پزشکان و ماماهای متبحر انجام شود. گاه اشتباهات پزشک و ماما حین زایمان طبیعی، صدمات جبرانناپذیری مثل همین فلج ارب در نوزادان به دنبال دارد. یعنی به خاطر یک تشخیص اشتباه یا اصرار بیدلیل روی یک نوع زایمان، بچه آسیب میبیند و خانواده برای سالها یا تمام عمر گرفتار میشود.نمونهاش ۲۵۰ عضو گروه ماست که اتفاقی همدیگر را پیدا کردهایم و حتماً تعداد خانوادههای گرفتار فلج ارب خیلی بیشتر از اینهاست.
*چطور؟ این یک گروه خودجوش است؟ یک انجمن یا گروه رسمی برای نوزادان فلج ارب وجود ندارد؟
- بله. یک گروه خودجوش است. خود من، اتفاقی این گروه را پیدا کردم. اوایل خیلی در اینترنت میگشتم که اطلاعاتی درباره فلج ارب پیدا کنم. یک روز اتفاقی در یک سایت، دیدم فردی نوشته یک گروه هست که مادران نوزادان فلج ارب آنجا دور هم جمع شدهاند. گشتم و گروه را پیدا کردم و عضو شدم. خب، همه مادران که این شرایط را ندارند. خیلیها اصلاً آنقدر سواد ندارند که دنبال این کارها بروند و بخواهند جستوجوی اینترنتی انجام دهند.
الان خیلیها در شهرستانها هستند که هیچ امکاناتی ندارند. دکترهای شهرستان اصلاً اطلاعاتی راجع به فلج ارب ندارند. در بعضی موارد به مادر بچهای که دچار فلج ارب شده، گفته بودند: برو بچهات را بیانداز سطل آشغال. دیگر به درد نمیخورد!... بعضی مادران گروه ما به خاطر اینکه دکتر خوب در شهرشان نبوده، فکر کردند این موضوع درمان ندارد. بچه را رها کردند و حالا که دو ساله شده، دستش کاملاً فلج شده. چون این درمان، زمان مشخص دارد. دو سه سال اول باید خیلی پیگیر باشید. اگر عملش انجام نشود، دست بچه فلج میماند. الان که در گروه این چیزها را میشنوند، خیلی حسرت میخورند.
در شهرشان پزشک متخصص نبوده یا اطلاعات غلط درباره فلج ارب به آنها داده شده؟
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب:پزشکان زنان وزایمان درباره فلج ارب، چیز زیادی نمیدانند. در خود تهران دو سه تا دکتر خوب هست برای این موضوع، ولی در شهرهای دیگر اینطور نیست.
ارتوپدهایشان ورزش خاصی به بچه نمیدهند. نمیگویند بچه را برای کاردرمانی ببرید و...
درباره هزینهها برای فیزیوتراپی، کاردرمانی و عملهای جراحی چقدر باید هزینه کنید؟
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب: اگر برای فیزیوتراپی به مراکز بیمارستانی بروید، باید جلسهای ۴۰ هزار تومان بپردازید.
اما هزینه هر جلسه فیزیوتراپی در مراکز خصوصی، ۱۰۰ هزار تومان است که ۳ جلسه در هفته، میشود ۳۰۰ هزارتومان.
هزینه هر جلسه کاردرمانی نیم ساعت ۴۰ دقیقهای هم، ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تومان است. بیمارستانهای دولتی، کاردرمانی ندارد و در همان جلسات فیزیوتراپی یک ذره ورزش هم میدهند.
هزینههای درمان فلج ارب، خیلی بالاست...
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب:بله. خانوادهای هستند که تا الان که بچهشان ۲ساله شده، ۹۰ میلیون تومان برای همین درمانها خرج کردهاند!.
خود من چون هزینهها بالاست، ماهی دو جلسه دخترم را برای فیزیوتراپی و کاردرمانی میبرم و بیشتر خودم در خانه ورزشش میدهم. برای فیزیوتراپی به مرکز طبی تهران میرفتیم که خیلی به خانه ما دور بود. باور کنید با این برنامه فیزیوتراپی و کاردرمانی، همه عمر ما در رفت و آمد بین خانه و این مراکز میگذرد. برای کاردرمانی هم در ماه سه، ۴ جلسه دخترم را میبرم و اکثراً خودم در خانه انجام میدهم.
فیزیوتراپی نوزاد مبتلا به فلج ارب
مادرِفرزندمبتلابه فلج ارب:به خاطر همین مشکلات، از ۲ ماه قبل یک دستگاه ارزان فیزیوتراپی خریدم و شیوه کار با آن را آموزش دیدم و از آن موقع، خودم کارهای فیزیوتراپی دست دخترم را در خانه انجام میدهم. اما همه خانوادهها نمیتوانند این کار را انجام دهند. در گروه ۲۵۰ نفری ما فقط دو سه نفرند که دستگاه دارند.
کجا کار با دستگاه فیزیوتراپی را آموزش دیدید؟
*... و صحبت پایانی؟
- یک کاری بکنید که در درجه اول، در وزارت بهداشت، ملاک امتیاز دادن به متخصصان زنان و ماماها، این باشد که نوع زایمان را درست تشخیص بدهند و نوزاد را سالم به دنیا بیاورند. ملاکشان صرف انجام زایمان طبیعی نباشد.
هزینه درمان نوزادان مبتلا به فلج ارب
مادرِنوزادمبتلا به فلج ارب: از مسئولان وزارت بهداشت پیگیری کنید که این «فیزیوتراپی و کاردرمانی و عمل بچههای فلج ارب»، زیر پوشش بیمه قرار بگیرد. باور کنید همین عملهای این بچهها در بیمارستان خصوصی ۲۶ میلیون تومان هزینه دارد.
هزینه اش در بیمارستان دولتی هم که هفت،۸ میلیون تومان است، باید یک سال در صف بمانیم تا نوبت عمل بچهمان برسد. دختر من که ۸ ماهه است، همین هفته میخواهم بروم برای ثبتنام عملش، چون یک سال باید در نوبت باشیم.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:منبع مأخوذه:خبرگزاری فارس( ۲۸ تیر ۱۴۰۱)می باشد بااصلاحات واضافات+افزودن عکس.