چگونگی فروپاشی شوروی
مردمی که در شامگاه ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱( ۰۴ دی ۱۳۷۰) در «میدان سرخ »برفی مسکو قدم میزدند از دیدن یکی از مهمترین لحظات قرن بیستم شگفت زده شدند: پرچم سرخ شوروی از کرملین پایین کشیده شد و جای آن را پرچم سه رنگ فدراسیون روسیه گرفت.
« مرگ انقلاب ۱۹۱۷ روسیه»در۷۴ سالگی
دقایقی قبل، میخائیل گورباچف، رئیس جمهور شوروی، در یک سخنرانی زنده تلویزیونی خطاب به مردم استعفای خود را اعلام کرد و بر تاریخ ۷۴ ساله اتحاد جماهیر شوروی مهر پایان زد« مرگ انقلاب ۱۹۱۷ روسیه»
گورباچف که اکنون ۹۰ سال دارد، در خاطرات خود به شدت از شکست خود در جلوگیری از سقوط اتحاد جماهیر شوروی ابراز تاسف کرده است: «متاسفم که نتوانستم کشتی تحت فرمان خود را به آبهای آرام برسانم، نتوانستم اصلاحات کشور را کامل کنم.»
بحث میان کارشناسان سیاسی تا امروز ادامه دارد که آیا او میتوانست موقعیت خود را حفظ کند و اتحاد جماهیر شوروی را نجات دهد.
برخی ادعا میکنند گورباچف، که در سال ۱۹۸۵ به قدرت رسید، اگر همزمان با حفظ کنترل شدیدتر بر نظام سیاسی، قاطعانهتر برای نوسازی اقتصاد بیمار تحت کنترل دولت اقدام میکرد، میتوانست از فروپاشی شوروی جلوگیری کند.
«دیمیتری ترنین» مدیر مرکز کارنگی مسکو، به آسوشیتدپرس گفت: «فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی یکی از آن لحظاتی در تاریخ بود که غیرقابل تصور بود تا زمانی که دیگر اجتناب ناپذیر شد. اتحاد جماهیر شوروی، شانس درازمدتش هرچه که بود، مقدر نبود که سقوط کند.»
با این حال، تا پاییز ۱۹۹۱، تشدید مشکلات اقتصادی و تلاشهای جداییطلبانه جمهوریهای شوروی، فروپاشی را کاملاً قطعی کرده بود. کودتای نافرجام اوت ۱۹۹۱ توسط گارد قدیمی کمونیست، یک کاتالیزور اصلی را فراهم کرد، به طور چشمگیری اقتدار گورباچف را از بین برد و جمهوریهای شوروی بیشتری را به استقلال طلبی تشویق کرد.
در حالی که گورباچف ناامیدانه تلاش میکرد تا برای حفظ اتحاد جماهیر شوروی درباره یک «پیمان اتحادیه» جدید بین جمهوریها مذاکره کند، با مقاومت سرسخت رقیب سرسخت خود، رهبر فدراسیون روسیه بوریس یلتسین، که مشتاق تصرف کرملین بود و از حمایت سایر سران مستقل شوروی برخوردار بود، مواجه شد.
در ۸ دسامبر۱۹۹۱(۱۷ آذر ۱۳۷۰) رهبران روسیه، اوکراین و بلاروس در یک لژ شکار ملاقات کردند و اتحاد جماهیر شوروی را مرده و ایجاد کشورهای مشترک المنافع را اعلام کردند.
دو هفته بعد، ۸ جمهوری دیگر اتحاد جماهیر شوروی به اتحاد تازه تاسیس پیوستند و به گورباچف یک انتخاب جدی دادند: کناره گیری یا تلاش برای جلوگیری از تجزیه کشور با زور.
رهبر شوروی این معضل سخت را در خاطرات خود تحلیل کرد و خاطرنشان کرد که دستور دستگیری رهبران جمهوریها میتوانست به حمام خون میان وفاداران به شوروی در ارتش و سازمانهای مجری قانون منجر شود.
گورباچف نوشت: «اگر تصمیم میگرفتم به بخشی از ساختارهای مسلح تکیه کنم، به ناچار یک درگیری سیاسی حاد خونبار و پیامدهای منفی گسترده ایجاد میشد. من نمیتوانستم این کار را انجام دهم: از خودم بودن دست میکشیدم.»
ترنین میگوید سخت است تصور این که اگر گورباچف به زور متوسل میشد چه اتفاقی میافتاد.
گورباچف گفت: «ممکن بود حوادث خونینی را در مسکو و سراسر روسیه، شاید در سراسر اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شود، یا ممکن بود برخی چیزها را تحکیم کند. اگر تصمیم میگرفت از آن مسیر برود... دستش به خون آلوده میشد. او باید به نوعی دیکتاتور تبدیل میشد.
هنگامی که رهبران روسیه، بلاروس و اوکراین اعلام کردند اتحاد جماهیر شوروی منحل شده است، توجه زیادی به آنچه بر سر ارتش ۴ میلیونی شوروی و زرادخانههای هستهای عظیم آن خواهد آمد، نداشتند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تلاش دیپلماتیک تحت رهبری ایالات متحده برای متقاعد کردن اوکراین، بلاروس و قزاقستان برای تحویل دادن تسلیحات هستهای اتحاد جماهیر شوروی به روسیه سالها طول کشید و این روند در نهایت در سال ۱۹۹۶ تکمیل شد.«پاول پالاژچنکو» دستیارارشد گورباچف، گفت: «رهبران جمهوریهایی که پایان اتحاد جماهیر شوروی را در دسامبر ۱۹۹۱ اعلام کردند، به تمام عواقب کاری که انجام میدادند فکر نکردند.»
«ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه، که دو دهه حکمرانی او او طولانیتر از مجموع دوره تصدی گورباچف و «بوریس یلتسین» است، فروپاشی شوروی را بهعنوان «بزرگترین فاجعه ژئوپلیتیک قرن بیستم» توصیف کرده است.
پوتین در مستندی که این ماه از تلویزیون دولتی روسیه پخش شد، گفت: «فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فروپاشی روسیه تاریخی بود. ما ۴۰ درصد از قلمرو، ظرفیت تولید و جمعیت خود را از دست دادیم. ما یک کشور متفاوت شدیم. آنچه در طول هزار سال ساخته شده بود تا حد زیادی از دست رفت.»
کرملین در سال ۲۰۱۴ به ترسیم مجدد مرزهای پس از اتحاد جماهیر شوروی اقدام کرد و در پاسخ به برکناری رهبر سابق« اوکراین» که هوادار مسکو بود، «شبه جزیره کریمه اوکراین» را ضمیمه کرد و پشت شورشیان جدایی طلب شرق اوکراین را گرفت.
بیش از هفت سال جنگ در مرکز صنعتی شرق اوکراین بیش از ۱۴۰۰۰ نفر کشته بر جای گذاشته است.
تنشها در هفتههای اخیر بر سر تجمع نیروهای روسیه در نزدیکی اوکراین شدت گرفته و به ترس غرب از تهاجم دوباره روسیه دامن زده است.
«مسکو» این موضوع که برای حمله نقشه دارد را رد کرده و شدیداً ازآمریکا و متحدانش خواسته است که تعهدی الزامآور بدهند مبنی بر اینکه ناتو به اوکراین گسترش نخواهد یافت یا در آنجا تسلیحات مستقر نخواهد کرد، اما این درخواست از سوی غرب رد شده است.
رهبر روسیه روز پنجشنبه(۲ دی ۱۴۰۰) در بحبوحه تنشهای فزاینده با غرب، لفاظیهای خود را سختتر کرد و «ولادیمیر لنین»، بنیانگذار اتحاد جماهیر شوروی را به دلیل واگذاری زمینهای روسیه به اوکراین برای «ایجاد کشوری که قبلاً وجود نداشته است» سرزنش کرد./پارسینه( ۴ دی ۱۴۰۰) بنقل از آسوشیتدپرس.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:«لنین» کیست؟
«ولادیمیر ایلیچ اولیانوف» معروف به «لنین» (متولد آوریل ۱۸۷۰ – متوفی ۲۱ ژانویهٔ ۱۹۲۴) نظریهپرداز مارکسیست و انقلابی کمونیست روسی، رهبر انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و بنیانگذار دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بود. او از سال ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۲، نخستوزیر روسیه شوروی و از سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۴ نخستوزیر اتحاد جماهیر شوروی بود.
لنین نظریه کمونیستی-بلشویکی را بنیان گذاشت و این دیدگاه را به جایی رساند که به انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ انجامید.
«لنین» نخستین حکومت سوسیالیستی جهان(انقلاب روسیه) را بنیان گذاشت.
هستهٔ مرکزی حکومتی که لنین به وجود آورد به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تبدیل شد که به رغم همه مشکلات و موانع دوام آورد. لنین و رهبران کمونیست کشور، روسیه را از جنگ جهانی اول بیرون کشیدند و در جنگ داخلی روسیه پیروز شدند.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:ملحقات انقلاب روسیه
فرازهایی از فروپاشی اتحادجماهیرشوروی
فروپاشی شوروی ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱(۴ دی ۱۳۷۰) در «میدان سرخ » مسکو .. پرچم سرخ شوروی از کرملین پایین کشیده شد و جای آن را پرچم سه رنگ فدراسیون روسیه گرفت.
«بزرگترین فاجعه ژئوپلیتیک قرن بیستم»(the greatest geopolitical catastrophe of the 20th century)
میدان سرخ مسکو ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱
«میخائیل گورباچف»رئیس جمهور سابق شوروی، در مهمانی خداحافظی خود در هتل Oktyabrskaya در مسکو در ۲۶ دسامبر ۱۹۹۱، یک لیوان ودکا نگه می دارد. در حالی که گورباچف تلاش های مذبوحانه ای برای مذاکره درباره یک "پیمان اتحاد" جدید بین جمهوری های شوروی برای حفظ اتحاد جماهیر شوروی انجام می داد. در پاییز ۱۹۹۱، او با مقاومت شدید رقیب سرسخت خود، رئیس فدراسیون روسیه، بوریس یلتسین، و دیگر رهبران مستقل جمهوریهای شوروی مواجه شد.
پیمان اتحاد شوروی -همزمان بافروپاشی..گورباچف، بوریس یلتسین، و دیگر رهبران مستقل جمهوریهای شوروی۲۶ دسامبر ۱۹۹۱
تظاهرات صدهزارنفری ضدکمونیستی مسکو-مقابل میدان سرخ - شعارهای ضد گورباچف ۲۴ فوریه ۱۹۹۱(۰۵ اسفند ۱۳۶۹)
پیمان کاهش تسلیحات استراتژیک-پایان مسابقه تسلیحاتی آمریکا و شوروی-ژوئیه ۱۹۹۱(تیر ۱۳۷۰)
میخائیل گورباچف و همسرش رایس/جورج اچ دبلیو بوش و باربارا بوش در حین اجلاس در کاخ کرملین
مرگ داس وچکش«نمادکمونیسم» ۲ سپتامبر ۱۹۹۱، لتونی، لیتوانی و استونیواعلام استقلال
انحلال اتحاد جماهیر شوروی «توفقنامه بلوزه»(Belavezha)یلتسین با رهبران جدید اوکراین و بلاروس۸ دسامبر۱۹۹۱(۱۷ آذر ۱۳۷۰)
در ۸ دسامبر۱۹۹۱(۱۷ آذر ۱۳۷۰) گرفته شده است، یلتسین توافقنامه«بلوزه» (Belavezha) را با رهبران جدید اوکراین و بلاروس امضا می کند. سندانحلال اتحاد جماهیر شوروی واعلام ایجاد مشترک المنافع کشورهای مستقل .
واگذاری کنترل تسلیحات هستهای با امضای میخائیل گورباچف_کرملین_مسکو ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ به رئیس جمهور روسیه، بوریس یلتسین
پرچم سرخ شوروی_ بر فراز کرملین _ مسکو ۲۱ دسامبر ۱۹۹۱(۳۰ آذر ۱۳۷۰)
پرچم جمهوری روسیه در کنارپرچم اتحاد جماهیر شوروی - بر فراز کرملین _ مسکو ۲۱ دسامبر ۱۹۹۱
پرچم اتحاد جماهیر شوروی، سمت چپ، و پرچم جمهوری روسیه در کنار هم بر فراز کرملین در مسکو، در روز شنبه، ۲۱ دسامبر ۱۹۹۱ به اهتزاز در می آید
پرچم اتحاد جماهیر شوروی، و پرچم جمهوری روسیه در کنار هم بر فراز کرملین در مسکو، در روز شنبه، ۲۱ دسامبر ۱۹۹۱ به اهتزاز در می آید
. پس از کناره گیری رئیس جمهور شوروی، میخائیل گورباچف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱، مردم قدم زدن در میدان سرخ برفی مسکو در غروب ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱(۴ دی ۱۳۷۰)از دیدن یکی از مهم ترین لحظات قرن بیستم شگفت زده شد - پرچم سرخ شوروی بر فراز کرملین پایین کشیده شد و با سه رنگ فدراسیون روسیه جایگزین شد.
رئیس جمهور روسیه بوریس یلتسین، دوم راست، رئیس جمهور اوکراین لئونید کراوچوک، دوم چپ، استانیسلاو شوشکویچ رهبر بلاروس، سوم چپ، گنادی بوربولیس وزیر امور خارجه روسیه، راست، نخست وزیر بلاروس ویاچسلاو کبیچ، سوم راست، و نخست وزیر اوکراین ویتولد. فوکین، چپ
، قراردادی را امضا کرد که به اتحاد جماهیر شوروی خاتمه داده و ایجاد کشورهای مستقل مشترک المنافع را در ویسکولی، بلاروس در ۸ دسامبر۱۹۹۱(۱۷ آذر ۱۳۷۰) اعلام کرد. رهبران روسیه، اوکراین و بلاروس اعلام کردند که اتحاد جماهیر شوروی مرده است و ایجاد اتحاد جماهیر شوروی را اعلام کردند. کشورهای مشترک المنافع، اتحادی که دو هفته بعد هشت جمهوری دیگر شوروی به آن پیوستند.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ایجاد کشورهای مستقل مشترک المنافع۸ دسامبر۱۹۹۱(۱۷ آذر ۱۳۷۰)
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ... گورباچف(Mikhail Gorbachev)
رئیس جمهور روسیه بوریس ن. یلتسین (مرکز) ایستاده روی خودروی زرهی پارک شده در مقابل کاخ سفید در مسکو، با هوادارانی که پرچم فدراسیون روسیه را در دست دارند، ۱۹ اوت ۱۹۹۱.
تظاهرات شوروی، میدان سرخ، مسکو
زنی ازاهالی مسکو ،بی اعتنابه هیاهوی انقلابیون ،قبرلنین رامی بوسد
بوریس یلتسین، دوشنبه، ۱۹ اوت ۱۹۹۱، از بالای یک تانک در مقابل ساختمان پارلمان روسیه در مسکو، USSR، سخنرانی می کند.اگرچه آنها نیاز به اصلاحات را تشخیص دادند (به همین دلیل گورباچف به ریاست حزب کمونیست انتخاب شد)، تندروها به سرعت نسبت به بسیاری از این تغییرات محتاط شدند.
آنها بارها عقب رانده شدند و از آزادی مطبوعات جدید تحت گلاسنوست برای انتشار حملات به گورباچف استفاده کردند. در نهایت، در اوت 1991، گروهی از این تندروها برای سرنگونی گورباچف کودتا کردند. کودتا شکست خورد، اما نظام شوروی را بیش از پیش بی ثبات کرد.
فیزیک دان ناراضی روسیه
در همین حال، مخالفان تازه آزاد شده مانند فیزیکدان و برنده جایزه نوبل« آندری ساخاروف» از سرعت و دامنه اصلاحات انتقاد کردند و برای حرکت تمام عیار به سمت اقتصاد بازار و آزادسازی بیشتر روند سیاسی، حرکت هایی که گورباچف اغلب تمایلی به انجام آن نداشتند، فشار آوردند.
مردم شوروی برای سرعت اصلاحات آماده نبودند.
در حالی که چندین سال طول کشید تا اصلاحات اقتصادی و سیاسی پرسترویکا اعمال شود، شفافیت جدید تحت گلاسنوست تقریباً بلافاصله اتفاق افتاد. افشاگری های تکان دهنده در مورد سوء استفاده های گذشته در نظام شوروی آشکار شد.
«ویلیام تاوبمن»، مورخ و نویسنده کتاب گورباچف: زندگی و زمان او، که در آن زمان در مسکو بود، به یاد میآورد: «ما هر روز صبح با عجله به دکه روزنامهفروشی میرفتیم تا هر روزنامه یا مجلهای را که میتوانستیم بخریم، و به مرور زمان. ساعت 6:30 یا 7 به آنجا رسیدیم، از قبل صف های طولانی تشکیل شده بود... مسکو مانند یک سمینار بزرگ بود که در آن همه مشغول خواندن بودند!»
آندری ساخاروف ،مراسم چهلمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر توسط سازمان ملل متحد، فرودگاه اورلی پاریس۹ دسامبر ۱۹۸۸
«آندری ساخاروف»(Andrei Sakharov) در کنگره نمایندگان خلق اتحاد جماهیر شوروی ۱۹۸۹
حدود۲ماه بعداز ارسال پیام امام خمینی به میخائیل گورباچف «ادوارد شوارنادزه »وزیر خارجه شوروی ۷اسفند ۱۳۶۷ به دیدار امام خمینی آمد وپاسخ گورباچف به این نامه را تقدیم امام کرد.
امام خمینی در ۱۱ دی ماه ۱۳۶۷ پیامی به گورباچف فرستاد و ضمن تبیین برخی مسائل و پیش بینی شکست کمونیسم ، رهبر اتحاد جماهیر شوروی را به پذیرش اسلام دعوت کرد.
توضیح نگارنده-پیراسته فر:خلاصه ای ازنامه امام:احساس می شودکه در درحال بازنگری وحوادث شوروی هستید..صدای شکستن استخوانهای کمونیسم می آید...از این پس کمونیسم را باید در موزههای تاریخ سیاسی جهان جستوجو کرد...رهبر چین اولین ضربه را به کمونیسم زد» و شما دومین و علیالظاهر آخرین ضربه را بر پیکر آن نواختید.
هفتم اسفند ۱۳۶۷ وزیر خارجه و نماینده ویژه بزرگ ترین ابرقدرت شرق در راس هیات بلندمرتبه ای در جماران حاضر شده بود تا پیام گورباچف را که در پاسخ به پیام امام خمینی بود در اختیار رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران قرار دهد...
هفتم اسفند ۱۳۶۷، «ادوارد شواردنادزه» وزیر امور خارجه شوروی پاسخ «میخاییل گورباچف» رییسجمهوری کشورش به نامه یازدهم دی ۱۳۶۷ هجری خورشیدی امام خمینی را در حسینیه جماران خواند. امام در نامه خود گورباچف را از فروپاشی نظام کمونیستی در شوروی آگاه کرده بود.
برای اطلاعات بیشترازرسولان امام خمینی به «کرملین» وپاسخ گورباچف به نامه امام خمینی به این لینک مراجعه کنید: